Hammâd b. Zeyd ve hadis ilmindeki yeri
Hammād b. Zayd and his position in ḥadith scholarship
- Tez No: 518609
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA KIZIL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu çalışma Basralı muhaddis Hammâd b. Zeyd'in hayatını ve onun hadisçiliğini konu almaktadır. Basra, kurulduğu günden Hammâd'ın yaşadığı dönem de dahil olmak üzere tarih boyunca siyâsî ayrılıkların, isyanların çokça yaşandığı bir şehirdir. Özellikle Emevîler zamanında halkın çoğunluğunu oluşturan mevâlîye karşı yönetimin takındığı menfî tavır halkın neredeyse her isyanı desteklemesinde büyük rol oynamıştır. Böyle bir ortamda dünyaya gelen Hammâd b. Zeyd, ilim yolunu seçmiş ve Basra'nın kuruluş aşamasında bu şehre yerleşen Enes b. Mâlik ve diğer sahâbenin kurduğu hadis ilim halkalarının yetiştirdiği pek çok değerli âlimden ilim tahsil etmiştir. Tezde Hammâd b. Zeyd'in yaşadığı hicrî II. asırda Basra'da hadis ilminin genel durumu hakkında bir tasvir yapılmaya çalışılmıştır. Bunun için Enes b. Mâlik'in Basra'ya gelişi ve Basra hadis okulunun kuruluşu, burada yaşanan siyâsî olaylar ele alınmış, ardından Basralı âlimlerin cerh-ta'dîl alanında yazdıkları eserlerden kısaca bahsedilerek dikkat çeken görüşleri dile getirilmiştir. Hammâd b. Zeyd, devrinin önde gelen âlimlerinin pek çoğundan ilim tahsil etmiştir. Bu çalışmada, onun yer aldığı ilmî ortamın daha iyi anlaşılabilmesi için kendisinden en çok rivayette bulunduğu bazı hocalarının ve kendisinden hadis rivayet eden talebelerinden birkaçının tercemelerine kısaca değinilmiştir. Daha sonra ricâl ilminin önemli münekktilerinin Hammâd b. Zeyd hakkında yaptığı değerlendirmeler zikredilmiş ve onun bilinen bazı siyâsî görüşlerinden bahsedilmiştir. Hammâd'ın müttefekun aleyh rivayetlerinin analizine yer verilen son bölümde ise hoca-talebe ilişkileri, tahammül ve edâ sîgaları ve rivayet konuları dikkate alınarak bazı sayısal veriler ortaya koyulmuştur. Basra'nın yetiştirdiği önemli muhaddis ve fakih Hammâd b. Zeyd de müttefekun aleyh rivayetleri incelendiğinde Basra'nın önde gelen hocalarından hadis rivayet ettiği, hadis ve ilel ilimlerinde meşhur pek çok âlime hadis rivayetinde bulunduğu görülmektedir. Rivayet ettiği konular ele alındığında fakih kimliği ön plana çıksa da fezâil, kader ve en dikkat çekeni de fitnelerle alâkalı rivayetleri göze çarpmaktadır.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is Baṣran traditionalist Ḥammād b. Zayd's life and his scholarship. Since it had been founded, Baṣran was a town where political schism and rebellions occurred. This was also true for the period in which Ḥammād lived. Especially during the Umayyad period, the negative attitude of the administration against the mawālī, which constituted the majority of the population, played a major role in public support for almost every rebellion. In such an environment Ḥammād b. Zayd chose the path of knowledge and collected knowledge from many valuable scholars raised in ḥadīth circles started by the companions like Anas b. Malik who settled in Baṣra when it was first built. In the thesis, a description of the general situation of the ḥadīth scholarship in Baṣra in the second Islamic century was given. For this purpose, subjects such as the arrival of Anas b. Malik to Baṣra, the foundation of the school of ḥadīth in Baṣra, political developments in the town are discussed. Afterwards, Baṣran traditionalists works on transmitter criticism described and their prominent views are given. Ḥammād b. Zayd took lessons from a great many of the important scholars of his generation. In this study, the life of his most prominent teachers and students are summarised in order to shed light on the scholarly environment of which he was a part. The evaluation of the scholars of transmitter criticism about Ḥammād and his famous political views are also given. In the last chapter, the analysis of Ḥammād's muttafaqun ʿalayh transmissions are dealt with, and some statistics are given about his teacher and students in the chains of transmitters of these traditions, the modes of transmissions and the major themes of the traditions. It has seen that Ḥammād who was both a muḥaddith and faqīh collected traditions from prominent Baṣran traditionalists and also transmitted those traditions to various famous ḥadīth and ʿilal scholars. As for the major themes of his traditions, aside from the majority of the tradition of legal issues, there are also those about the merits of the companions, predestination and also civil disturbances and wars.
Benzer Tezler
- Hammâd b. Ebû Süleyman (120/738) ve rivayetleri
Hammad bin Abu Sulaiman (120/738) and his narrations
MECHMET BOTOUR MEMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHA ÇELİK
- Hammâd b. Ebû Süleyman'ın hadisçilik anlayışı
Hammad b. Ebu Sulayman's understanding of hadith
ESRA KOCATÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KAHRAMAN
- Hammâd b. Seleme'nin hayatı ve hadis ilmindeki yeri
The life of Hammad b. Salama and his place in hadith
MEHMET SALCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇELİK
- مسند حماد بن أبي سليمان من مسند الإمام الأعظم أبي حنيفة برواية الحارثي دراسة وتحقيق
İmam-i Azam Ebû Hanîfe'ni̇n Müsnedi̇'nden, Hammâd B. Ebî Süleyman'in Müsnedi̇-El-Hȃri̇sî ri̇vȃyeti̇- araştirma ve tahki̇ki̇
ALAADDİN KİRAZ
Yüksek Lisans
Arapça
2010
DinSuriye Damascus ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AMMAR ALHARİRİ
- Serahsî'nin Mebsût'unda geçen Abdullah b. Mes'ûd (r.a.) rivayetlerinin Hanefî Mezhebine etkisi
The influence of Ibn Mas'ūd's reports found in al-Mabsūt of al-Sarakhsī on the Hanafi school of law
HACI MUSTAFA TORUN