Ebü'l-Kâsım el-Ka'bî'nin bilgi anlayışı
Abu'l-Kasım al-Kabî's conception of knowledge
- Tez No: 518682
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Müteahhirûn dönemi Bağdat Mu'tezile okulunun en önemli isimlerinden olan Ebu'l-Kâsım el-Kâ'bî, bilgiyi varlık ve ulûhiyet anlayışı çerçevesinde tanımlayarak, onun bir şeye bulunduğu hal üzere itikad etmek olduğunu kabul etmiştir. Ancak bu tanım, başta Basra Mu'tezile âlimleri olmak üzere Mâtürîdî ve Eş'arîlerce kendi varlık ve ulûhiyet anlayışları cihetinden eleştirilmiştir. Eserlerinde bilginin imkânı hususuna ayrı bir önem atfeden Kâ'bî, bu konuda“ashâbu'l-unûd”ve“ashâbu'l-inâdiyye”gibi akımlara değinerek bunların iddialarının geçersiz olduğunu ispat etmeye çalışmaktadır. Kâ'bî, genel Mu'tezilî kabule paralel olarak tevlid anlayışını benimsekte, bilginin de bu yolla oluştuğunu kabul etmektedir. Buna göre bilgi, kalpten tevlid yoluyla zorunlu olarak meydana gelmekte, tabiatı sağlam olan bir kalpte kişinin en azından kendi varlığını bilebileceği kadar bilgi mutlaka bulunmaktadır. O, aklı bir bilgi kaynağı kabul etmekle beraber işlevsel yönü olan nazarı herhangi bir gerekçeden ötürü kabul etmeyenleri sert bir üslüpla reddetmektedir. Ona göre nazar, doğru bir şekilde uygulandığı takdirde ma'kûlâta dair bilgi zorunlu olarak meydana gelmektedir ki bu hususta o, âdetullah teorisini benimseyen Eş'arîleri de eleştirmektedir. Bununla birlikte nazarı müslümanların tamamı için şart görmemiş, kendisinde nazar melekesi bulunmayanların hakkı taklit etmeleri halinde kurtuluşa ereceklerini iddia etmiştir. Her ne kadar Kâ'bî'nin kelâma dair bazı görüşleri diğer mezheplerce reddedilse de o, bilgi anlayışı da dahil pek çok meselede Şeyh Müfid ve İbn Hazm gibi âlimleri etkisi altına almayı başarmıştır.
Özet (Çeviri)
Abu al-Qâsım al-Kabî -who is accepted as one of the most important representatives of the school of Baghdad Mu´tazila- defines the knowledge within the frame of his view of existence and divinity. He regards that it is conviction that a thing is as it truly is. However, this definition, has been criticized particularly by Basrian Mu'tazilah scholars and Asharis and Maturidites form aspect of their understanding of existence and divinity. Kabî, places a particular emphasis on possibility of knowledge in his books and addresses some groups such as“ashabu'l-unud”and“ashabu'l-inadiyyah”and he tries to prove that their claim is invalid. Kabî, in parallel with general acceptance of Mu'tazilah, adopts the theory of generated effects and acknowledges that knowledge also occurs in the same way. Accordingly, knowledge takes place from the heart through generated effects by necessity. If the structure of someone's heart is undisturbed, he must knows at least his presence. Because he regards the reason as information source, he regorously rejects people who don't accept human reasoning in religious belief. Accorging to him, if the reasoning applied correctly the knowledge of ma'qulat (rational issues) occurs mandatorily. However, he accepts that the reasoning in religion has not essential for all Muslims, he holds that who emulates (mukallid) the truth is saved. Although Kabî's opinions about kalam rejected by other denominations, he has influenced the thoughts of some scholars such as Shaykh Mufid and Ibn Hazm in many issues including conception of knowledge.
Benzer Tezler
- Ebû'l-Kāsım El-Ka'bî El-Belhî'de bilgi
Abū l-Qāsim Al-Ka'bī Al-Balkhī's conception of knowledge
ZEYNEP HÜMEYRA KOÇ
- Mu'tezilî müfessir Ebü'l Kâsım el-Kâ'bî'nin Kur'an ve yorum anlayışı
Mu'tazi̇li̇ scholar abu'l-qQasim al-Ka'bi̇'s Qur'an and commentary understandi̇ng
ELİF YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Ebû'l-Kâsım el-Ka'bî'nin Makâlât'ında Şîa'yı ele alışı
Abū al-Qāsim al-Kaʿbī's handling of Shia in his Maqālāt
MOHAMMED AHMED SHİHAB
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU
- Ebû'l-Kâsım El-Ka'bî'nin Makâlâtı'nda Hâricî fırkaları ele alış biçimi ve tasnifi
Abû'l-Qâsim Al-Ka'bī's form of handling and classification of Khārijī sects in his Maqālāt
NESİBE ÜNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÖNMEZ KUTLU