Anayasa Mahkemesi'nin zorunlu aşı uygulamasının yasal düzenleme bulunmaması gerekçesiyle hak ihlali olduğuna ilişkin bireysel başvurular üzerine verdiği kararların değerlendirilmesi
Evaluation of judicial orders by turkish constitutional court due to individual applications as violation of right on the basis of compulsory vaccination
- Tez No: 518901
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR BİLGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hukuk, Public Health, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
ÖZET Anayasa Mahkemesi'nin Zorunlu Aşı Uygulamasının Yasal Düzenleme Bulunmaması Gerekçesiyle Hak İhlali Olduğuna İlişkin Bireysel Başvurular Üzerine Verdiği Kararların Değerlendirilmesi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Uşak ve Mersin İl Müdürlüğünce, başvurucu çocukların bebeklik aşılarının anne ve babası tarafından yaptırılmadığından söz edilerek, çocuk hakkında 5395 sayılı yasanın 5/1-d bendi uyarınca sağlık tedbiri uygulanmasına karar verilmesi istenmiştir. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu 11.11.2015'te (Başvuru No: 2013/1789) ve İkinci Bölümü 26.10.2016'da (Başvuru no 2014/4077) zorunlu aşı uygulaması hususunda verilen tedbir kararları nedeniyle bireysel başvuru haklarını kullanan davacıların maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. Başvuruda, velayet altında bulunan çocuğa bebeklik dönemi aşılarının uygulanmasının kabul edilmemesi ve zorunlu aşı uygulamasının açık yasal dayanağı olmamasına karşın Mahkemece sağlık tedbiri uygulanmasına karar verilmesi nedeniyle çocuğun vücut bütünlüğünün ihlal edildiği belirtilerek Anayasa'nın 17. maddesinde tanımlanan maddi ve manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkının ihlal edildiği ileri sürülmüştür. Belirtilen kapsam ve amaçlarla zorunlu aşı uygulamasına ilişkin açık bir yasal düzenleme bulunmadığından, Anayasa'nın 17. maddesinin ihlal edildiğine karar verilmiştir. Bu 2 hak ihlali kararı kamuoyunda ve uzmanlık çevrelerinde kapsamlı tartışmalara yol açmıştır. Türk Tabipleri Birliği ve ilgili Tıp Uzmanlık Dernekleri genelleyici bir bakışla, toplum yararının birey özerkliği gerekçesiyle çiğnenebileceği anlayışını çok tehlikeli bir yaklaşım olarak nitelemiş; duyarlı kişilerin aşılanmasıyla toplum düzeyinde etkin ve güvenli koruma sağlanabilen bulaşıcı hastalıklar dikkate alındığında, bir değer olarak ve hiçbir şeye ikincil olmayan toplum yararı ile çocuğun yüksek yararının bireysel onamın (rızanın) üzerinde olduğu ve gerçekte bu 2 değerin çatışmadığı tezi savunulmuştur. Hukuk çevrelerinde de değişik yorumlara gidilmiştir. Bu tezle söz konusu AYM kararlarının tıbbi, etik ve hukuksal boyutları irdelenmiş ve 2 hak ihlali kararının hukuka uygun – adil olmadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca anılan kararların Ontolojik ve Epistemolojik bakımdan önemli eksik ve yanlışları vardır. Anahtar sözcüler: Anayasa Mahkemesi, Aşı reddi, Bireysel özerklik, Biyoetik, Hak ihlali, Onam - Rıza, Sağlık hakkı, Sağlık tedbiri, Velayet hakkı, Zorunlu aşı
Özet (Çeviri)
SUMMARY Evaluation Of Judicial Orders By Turkish Constitutional Court Due To Individual Applications As Violation Of Right On The Basis Of Compulsory Vaccination Turkish Ministry of Family and Social Policies has opened files at local courts in Turkish Provinces Uşak and Mersin on the basis of issuing legal judicial orders in order to administer compulsory vaccination on 2 children whom their parents have refused to get their children vaccinated by official Turkish health authorities via Turkish Code of Children Protection numbered 5395 (Çocuk Koruma Kanunu) article 5/1-d). The Great Chamber of Turkish Constitutional Court, on 11th Nov 2015 (application no : 2013/1789), and Second Division of the Court in another file, on 26th Oct 2016 (appl. no 2014/4077) ruled violation of basic individual rights orderly by majority votes and unanimously due to compulsory vaccination administration. Turkish Constitutional Court ordered renewal of jurisdiciton at the local courts by defending violation of right to protection of material and spritual existence of children through mandatory vaccination. Litigators defended their right of parental custody delineating with obligatory infancy – childhood vaccines and demanded abolishing the orders of local courts that imperate themselves to get their children vaccinated by arguing non-existence of a clear legal norm for compulsory vaccination before art. 13&17 of Turkish Constitution in which individual right to protect material and spritual values and continuing integrity of body are strictly preserved. And Turkish Constitutional Court have accepted this thesis and demands of litigators basicly on the issue of non-existence of a clear legal norm for compulsory vaccination before art. 13 &17. These two resolutions by Turkish Constitutional Court have opened a great scale of discussions in both public and scientific opinions. Turkish Medical Association and related Medical Specialty Branches have defined this decision very dangerous concerning ignorance of public health and benefit for the sake of individual autonomy or legal consent by a generalized approach and interpreted that by vaccinating sensitive groups, at population scale prevention against certain contagious even epidemic diseases which can be protected by vaccines and this result produces both individual and public benefit as their major thesis in which, individual consent/autonomy should be treated secondarily against public benefit and high beneficiary of children which is second to none. In fact, two values as of preserving the right of individual autonomy – getting consent for vaccination and protecting public health are not necessarily in conflict. Among legal circuits, different arguments have still been discussing. By this thesis, both medical/public health and jurisdictional, ethical aspects of two case rules / orders of Turkish Constitutional Court have been discussed and presented reasonable proposals for resolution. As we concluded, 2 judgements ruled by the Turkish Constitutional Court concerning violation of right by litigating bodies due to mandatory vaccination are not fair and not in conformity with law. Additionaly, so called 2 rules of Turkish Costitutional Court are critically defective and crippled by Epistomologic and Ontologic point of view. Key words : Bioethics, compulsory vaccination, Constitutional Court, individual autonomy, judicial reserv on health, legal consent, parents'right of custody, right of health, vaccine refusal, violation of right
Benzer Tezler
- Vaccination as a medical intervention example in Turkish Civil Law
Bir tıbbi müdahale örneği olarak Türk Medeni Hukukunda aşı
ZEYNEP ÖZGE OĞUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT GEZDER
- Genel sağlığın korunması amacıyla yürütülen idari kolluk faaliyetleri ve temel hak ve hürriyetler
Administrative police activities for the protection of public health and fundamental rights and freedoms
MUSTAFA EBRAR PALTEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE AKSOYLU ÜRGER
- Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru dosyalarında verdiği hak ihlali kararlarının derece mahkemeleri üzerindeki etkisi
The effect of rights violation decisions made by the Court in individual application files on the Courts of instance
NAİM ABU NEİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN KÜÇÜK
- Türkiye'de 1 Mayısların düzenlenmesi ve yönetilmesi
The organization and governance of May days in Turkey / L'organisation et l'administration des 1er Mai en Turquie
ERHAN ÖZŞEKER
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL CAYMAZ
- Uluslararası standartlar açısından Türk Anayasa Mahkemesi'nin din ve vicdan özgürlüğüne ilişkin kararları
Jurisprudence of Turkish Constitutional Court on freedom of religion and conscience in terms of international standards
ABDULKADİR YILDIZ