Kemaliye ve yöresi dam topraklarının indeks ve geçirimlilik özellikleri
Index and permeability properties of Kemaliye region's roof soils
- Tez No: 518968
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET MUHİT BERİLGEN, DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK EKŞİ AKBULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geoteknik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Kil içeriği yüksek zeminlerin, sıvı akımını engellemek ve yalıtım sağlamak amacıyla sıkıştırılarak kullanılması oldukça yaygın bir uygulamadır. Bu yöntem daha çok atık depolama alanları veya toprak gövdeli barajlar gibi büyük yapılardaki uygulamalarıyla ön plana çıkmış ve araştırma konusu olarak görülmüş olsa da ülkemizde geleneksel konut mimarisi içerisinde özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da evleri yağmur ve kar gibi dış etkilerden korumak amacıyla kullanımı oldukça yaygın olmuştur. Geleneksel Kemaliye evlerinde de dış cephelerin sıvanması ve evin üstünü örten dam örtüsünün oluşturularak su yalıtımının sağlanmasında killi topraklardan faydalanılmıştır. Geleneksel Kemaliye evleri eğimli bir çatı ile örtülmemiş, yazlık yaşama ve çeşitli üretim faaliyetlerine imkân sağlaması amacıyla evlerin üstü düz dam şeklinde kullanılmıştır. Dam ya da yerel adıyla yetme, ahşap döşeme kirişleri üzerine serilen ve su geçirmez olarak nitelendirilen gavcin adı verilen killi toprağın loğ taşı yardımıyla sıkıştırılması ile oluşturulmuştur. Sıkıştırılan gavcin evlerin suya karşı yalıtımını sağlamak açısından yeterli olsa da bu etkinin devamlılığı için yağışlardan sonra tekrar loğ taşıyla sıkıştırma işleminin yapılması bir gerekliliktir. Islanma – kuruma döngüsünün geçirimsizlik üzerinde olumsuz etkileri sebebiyle Kemaliye evlerinde damın koruyucu etkisinin devamlılığı sadece insan eli yardımıyla mümkün olmuştur. Zaman içerisinde çeşitli nedenlerle artan göçün sebep olduğu nüfus kayıpları evlerin terk edilmelerine ve devamında bakımı yapılmayan damın evi dış etkilerden koruyucu özelliğini yitirmesine yol açmıştır. Yalıtım sorunları zamanla yapısal iskeleti de hasara uğratırken bu durum evlerin yıkılmalarına kadar varabilen sonuçları doğurmuştur. Kemaliye evleri günümüze kadar ulaşabilen sınırlı sayıdaki örnekleriyle kültürel mirasımızın önemli bir parçası olarak koruma altına alınmışlarsa da bu örnekler evlerin özgün yapılarıyla bağdaşmayan koruma amaçlı önlemlerle donatılmışlardır. Evlerin dış cepheleri ve dam üstleri sac levhalarla kaplanmış ve ancak bu şekilde varlıklarını sürdürebilmeleri sağlanmıştır. Özgün yapılarıyla hiç bağdaşmayan bu çözümler Kemaliye evlerini adeta zırhlarını kuşanmış şövalyeler haline getirmiştir. Bölgenin ulaşım koşullarının sınırlı olması ve eski canlılığını yitirmesi sebebiyle evlerde meydana gelen sorunların ve evlerin geleneksel mimarimiz açısından taşıdığı önemin fark edilmesi ancak yakın geçmişte mümkün olmuştur. Bu konuyla ilgili olarak bugüne kadar yapılan çeşitli araştırmalarla evlerin yapısal detayları ve sorunları ortaya konulmuşsa da sorunların özgün yapıyı geri kazandırabilecek şekilde çözümüne yönelik bu ve benzeri araştırmalar yeni yeni yürütülmektedir. Araştırma kapsamında; Kemaliye evlerinden alınan örneklerle birlikte dam örtüsü ve sıva yapımında yapı malzemesi olarak kullanılan topraklar üzerinde laboratuvar deneyleri yapılarak malzemelerin mühendislik özelliklerinin belirlenmesi ve böylece uygun çözüm yollarının geliştirilebilmesi için gereken altyapının oluşturulması amaçlanmıştır. Numuneler üzerinde; kıvam limitleri, elek ve hidrometre analizleri, özgül ağırlık (piknometre), Proctor ve hidrolik iletkenlik deneyleri yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
The usage of soils with high clay content to block of liquid flow and provide to isolation is a very common application. Although this procedure has been mainly focused on large-scale applications such as landfills or earthfill dams and considered as a research subject, it has become common practice in our country in traditional residential architecture, especially in Eastern and Southeastern Anatolia to protect houses from external effects such as rain and snow. At traditional Kemaliye houses also have been benefited from clayey soils to build roof which covers the houses and provide isolation of water. Traditional Kemaliye houses are not covered with an inclined roof, to enable summer usage and several productive activities the top of the houses are used as a flat roof. The roof or ''yetme'' by local name is formed by a clayey soil that characterized by waterproof and known as ''gavcin'' which is laid on wooden beams compressing by a cylindrical stone named ''loğ''. Although the compressed gavcin is sufficient to provide waterproofing of the houses it is a necessity to carry out the compression after the rainfall for the continuity of this effect. At the Kemaliye houses, it is possible to sustain the roof's protective effect by the help of mankind due to adverse effect of the wetting – drying cycle on the impermeability. Loss of population caused by increasing migration due to various reasons over time has led to the abandonment of the houses and causes the neglected roofs to lose its protective effect on the houses against external influences. The isolation problems caused damage to the wooden-frame over time and this situation caused bad consequences even destruction of houses. Even though Kemaliye houses are preserved as an important part of our cultural heritage with limited number of extant examples, these examples are equipped with protective measures that are incompatible with the original structures of the houses. The outer walls of the houses and the roof tops are covered with sheet metal and it is ensured that the houses have been sustained in this way. The solutions which are incompatible with the original constructions have made Kemaliye houses almost like knights in armor. It is only in the recent past that it is possible to recognize the problems of the houses and the importance of the houses for our traditional architecture due to the restricted transportation conditions of the region and the loss of its former vitality. Although the structural details and problems of houses have been presented with various researches made up to this point, this and similar investigations which aimed at resolving problems that can restore originality are newly being carried out. In the scope of the research, it is aimed to determine the engineering properties of soils that used as building materials to build roofs and plastering at Kemaliye houses to establish a foundation for developing appropriate solution ways by making laboratory tests on samples which taken from Kemaliye houses. On the samples; Atterberg limits, sieve and hydrometer analysis, specific gravity, Proctor and hydraulic conductivity tests were carried out.
Benzer Tezler
- Yöre özelliklerinin bornova misketi üzümü ve şarabının kalite parametreleri, aroma ve fenol bileşikleri üzerine etkileri
The effects of terroir properties on grape and wine's quality parametres; aroma and phenolic compounds of muscat of Bornova
SELİN NAZMİYE YABACI KARAOĞLAN
Doktora
Türkçe
2015
Gıda MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT CABAROĞLU
- Kemaliye (Eğin) yöresi halk müziğinin incelenmesi
Research for Kemaliye(Eğin) region folk music
SERTAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Halk Bilimi (Folklor)Sakarya ÜniversitesiFolklor ve Müzikoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TÜRKER EROĞLU
- Keles kentsel ve kültürel doku üzerine bir inceleme
A study on the architectural and cultural aspect of Keles
GÜLSEREN ÇETİN ÖZBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK MÜLAYİM
- Kemaliye (Erzincan) ilçesi ve yakın çevresinin alternatif turizm kapsamında rekreasyonel turizm potansiyelinin belirlenmesi
The evaluation of recreational tourism potential of Kemaliye (Erzincan) and nearby within an alternative tourism framework
ZÖHRE BULUT
Doktora
Türkçe
2006
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN YILMAZ
- Geleneksel Eğin evlerinin korunması bağlamında modern yöntemler ve çağdaş malzeme kullanımının araştırılması
Investigation of modern methods and contemporary material use in the context of conservation of traditional Egin houses
MELİKE YAPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA BÜYÜKMIHCI