Identification of specific pollutants in Yesilirmak River Basin by using COMMPS and NORMAN prioritization methods
COMMPS ve NORMAN önceliklendirme yöntemleri kullanılarak Yeşilırmak Havzası belirli(spesifik) kirleticilerinin belirlenmesi
- Tez No: 520348
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜLKÜ YETİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Su Çerçeve Direktifine göre (2000/60/EC), izleme ve risk değerlendirme çalışmalarına dahil edilmek üzere, sucul ortam ve insan sağlığı açısından nispeten yüksek risk teşkil eden kimyasal maddelerin belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu nedenle, AB üye ülkeleri, iyi ekolojik su durumuna ulaşmayı hedefleyerek kendi havza bazlı belirli kirleticilerini tespit etmek ve düzenli olarak kontrol etmek zorundadır. Bu kapsamda, bu çalışma Yeşilırmak havzası belirli kirleticilerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Aday maddeler/kimyasallar olarak, Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliğinde yer alan Türkiye geneli için belirlenmiş ulusal 250 belirli kirleticinin kullanılmasına karar verilmiştir. Daha sonra, Yeşilırmak Havzası belirli kirleticilerini tespit etmek için AB üye ülkelerinde yaygın olarak kullanılan COMMPS ve NORMAN önceliklendirme yöntemleri ayrı ayrı uygulanmıştır. Ağustos 2016 ve Ocak 2018 tarihleri arasında 42 izleme noktasından toplanan 1,5 yıllık yüzeysel su kalitesi izleme verileri baz alınmıştır. Aday 250 kimyasal bu doğrultuda skorlanıp sıralanmıştır. COMMPS ve NORMAN önceliklendirme yöntemleri ile elde edilen sıralama sonuçlarının farklılığından dolayı, her bir madde için tek bir sıralama skoru ve sıralama listesi oluşturmak için ağırlık faktörü yaklaşımı uygulanarak COMMPS ve NORMAN skorları kombine edilmiştir. Elde edilen bütüncül skorlara göre tekrardan sıralama yapılmış ve 52 tehlikeli madde Yeşilırmak Havzası (su fazı) belirli kirleticileri olarak önerilmiştir. Nehir havzasında özellikle metallerin (arsenik, krom, çinko) ve pestisitlerin (DDT, fenarimol, permetrin) ön plana çıktığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
According to the Water Framework Directive (2000/60/EC), there is a need for the identification of substances posing a relatively higher risk to the aquatic environment and human health to be included in monitoring and risk assessment studies. Thus, river basin specific pollutants must be identified and regularly monitored by the EU Member States to achieve good ecological water status. This study aims to determine specific pollutants in the Yesilirmak River Basin. The national list of 250 river basin specific pollutants for Turkey, which takes part in Surface Water Quality Regulation, was used as the list of candidate substances. Then, the COMMPS and NORMAN prioritization methods, which are commonly applied in the EU Member States, were separately applied for the identification of Yesilirmak River Basin specific pollutants. A set of 1.5-year surface water quality monitoring data collected from 42 monitoring stations in between August 2016 and January 2018 was used. The candidate 250 chemicals were scored and ranked. Since the ranking results by the COMMPS and NORMAN prioritization methods differed, the COMMPS and NORMAN scores of each substance were combined by using a weighting factor approach in order to obtain a single ranking list and score for each substance. These integrated scores were then ranked again, and 52 dangerous substances were proposed as water phase relevant specific pollutants for the Yesilirmak River Basin. It was seen that especially metals (arsenic, chromium, zinc) and pesticides (DDT, fenarimol, permethrin) attracted the attention in the river basin.
Benzer Tezler
- Development of a methodology for identification and control of the chemicals of the greatest concern: Yesilirmak River Basin case study
Öne çıkan kimyasalların belirlenmesi ve kontrolüne ilişkin metodoloji geliştirilmesi: Yeşilırmak Havzası örneği
ELİF KÜÇÜK
Doktora
İngilizce
2018
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ YETİŞ
- Assessment of responsible sectors having considerable pollution load in Yesilirmak river basin, Turkey
Yeşilırmak havzasında, önemli kirletici yüküne sahip olan sektörlerin değerlendirilmesi
ELİF ERDEM
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ YETİŞ
- Bazı Türk ve yabancı kaynaklı sigaralarda PAH'ların tanımlanması
Detection of PAH in Turkish and foreign cigarettes
IŞIK ÇEPNİ
- Aslancık barajı ve hidroelektrik santralı çevresel etki değerlendirmesi projesinde su ortamındaki etkilerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi
The Assessment of impacts in aquatic environment in the project of Aslancık dam the hydroelectric power plant
CANSEN AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Çevre MühendisliğiGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ CABBAR
- Determination of groundwater threshold values: A methodology applied to gediz basin
Yeraltı sularında eşik değer belirlenmesi: Gediz havzasında uygulanan metodoloji
ONUR FATİH BULUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ YETİŞ
PROF. DR. FİLİZ BENGÜ DİLEK