Generating evenly distributed equitably efficient solutions in multi-objective optimization problems
Çok amaçlı optimizasyon problemlerinde eşit dağılımlı eşitlikçi verimli çözümler bulunması
- Tez No: 521073
- Danışmanlar: Assist. Prof. ÖZLEM KARSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Karar vericinin eşitlikçilik (adillik) kaygılarının olduğu durumlarda kullanılan çok amaçlı optimizasyon problemleri (ÇAOP) ele alınmıştır. Karar vericinin tercih modelinin eşitsizlikten kaçınma ile ilgili özellikler taşıdığı varsayılarak, bu özellikler duğrultusunda verimli çözümler, yani eşitlikçi verimli çözümler bulmaya odaklanılmıştır. Eşitlikçi verimli çözüm kümesinden iyi alt kümeler bulunması için iki algoritma tartışılmıştır. İlk yaklaşımda, eşitlikçi verimli çözümler kümesinde eşit olarak dağıtılmış çözümler bulan bir algoritma önerilmektedir. İkinci yaklaşım, rasyonel baskınlık anlamında verimli çözümler bulmak için geliştirilmiş interaktif bir yaklaşımın bir uzantısıdır ve karar vericinin tercih ettiği bir bölgede eşitlikçi verimli çözümler bulmaktadır. Bu algoritmaların kullanımı, sınırlı bir bütçe dahilinde farklı kategorilerdeki projeleri finanse eden eşitlikçi çok amaçlı sırt çantası problemleri üzerinde örneklenmiştir. Algoritmaların, üç ve beş kriterli problemlerde performanslarını gösterilmesi ve tartışılması için deneyler yapılmıştır. Önerilen ilk algoritmanın, dengeli şekilde dağılmış eşitlikçi verimli çözümler bulduğu ve bütün eşitlikçi verimli çözümleri bulan bir yaklaşıma göre süre açısından avantajlı olduğu gösterilmiştir. İkinci yaklaşımın da, karar vericinin tercih bilgisi sağlayabileceği durumlarda kullanılabilecek, çözüm süresi açısından verimli bir yaklaşım olduğu gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
We consider multi-objective optimization (MOP) problems where the decision maker (DM) has equity concerns. We assume that the preference model of the DM satisfies properties related to inequity-aversion, hence we focus on finding efficient solutions in line with the properties of inequity-averse preferences, namely the equitably efficient solutions. We discuss two algorithms for finding good subsets of equitably efficient solutions. In the first approach, we propose an algorithm that generates an evenly distributed subset of the set of equitably efficient solutions to be considered further by the DM. The second approach is an extension of an interactive approach developed for finding efficient solutions in the rational dominance sense and finds equitably efficient solutions in the preferred region of the DM. We illustrate these algorithms on equitable multi-objective knapsack problems that fund projects in different categories subject to a limited budget. We perform experiments to show and discuss the performances of the algorithms for three and five criteria settings. The experiments show that the first algorithm generates an evenly distributed subset in reasonable time, hence is advantageous in terms of solution time, compared to an approach that aims to find the whole set of equitably efficient solutions. The second approach is also shown to be a computationally efficient one that could be used in settings where the DM is willing to provide preference information.
Benzer Tezler
- Kaynak dengeleme sonrası en uygun iş programının seçimi için bir karar verme yaklaşımı
A decision support system for resource leveling
OĞUZHAN TEMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA DAMCI
- Üç aşamalı sınav çizelgeleme problemi için karma tamsayılı model önerisi ve genetik algoritma ile çözümü
Mixed integer model proposal for the three-stage exam scheduling problem and its solution with genetic algorithm
GÖKHAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN OĞUZHAN ORUÇ
- Akımsız nikel esaslı alaşım kaplamalarda en iyi kaplama özelliklerini sağlayan banyo parametrelerinin yapay zeka yöntemleri ile tersine optimizasyonu
Inverse optimization of bath parameters providing the best coating properties in electroless nickel-based alloy coatings using artificial intelligence methods
MEHMET FATİH TAŞKIN
Doktora
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZER UYGUN
- Açıklanabilir yapay zeka yöntemleri ile toprak tuzluluğu haritalarının üretilmesi
Soil salinity mapping using explainable artificial intelligence methods
SAMET AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF SERTEL
- Kalkınma ajanslarının performans ölçümünün dengelenmiş skor kart yöntemi ile ölçümlenmesi Fırat Kalkınma Ajansı örneği
Measuring the performance of development agencies with the balanced scorecard method Firat Development Agency example
ELİF İREHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU GÜLÜMSER