Türkiye'nin enerji arz güvenliğinin ekonometrik analizi
An econometric analysis of Turkey's energy supply security
- Tez No: 522661
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADİL KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Enerji, Econometrics, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu çalışmada Türkiye'nin enerji arz güvenliği incelenmektedir. Temel amaç Türkiye'nin enerji arz güvenliğini ölçmek, onu trend ve çevrimsel bileşenlerine ayırmak ve her bileşenin bölgesel olaylardan nasıl etkilendiğini saptamaktır. Enerji arz güvenliği kavramı kurgusal bir nitelikte olduğu için öncelikle onun gözlemsel değişkenler aracılığıyla ölçülmesi gerekir. Bu çalışmada Türkiye'nin enerji arz güvenliğini ölçmek için ekonomik savunmasızlık, enerji yoğunluğu, karbon yoğunluğu, yerli enerji üretim oranı ve enerji ithalat bağımlılığı gibi gözlemsel değişkenleri girdi olarak kullanan temel bileşenler analizinden yararlanılmakta ve elde edilen birinci temel bileşen Türkiye'nin enerji arz güvenliğini temsil eden değişken olarak değerlendirilmektedir. Bu değişken Hodrick-Prescott filtresi kullanılarak trend bileşeni ve çevrimsel bileşen olmak üzere iki parçaya bölünmekte ve bunların hangi değişkenlerden etkilendiği sorusu zaman serileri analizi kullanılarak incelenmektedir. Elde edilen sonuçlara göre bölgedeki kısa ve uzun süreli sarsıntıların enerji arz güvenliğinin trendi üzerinde etkili oldukları saptanmaktadır. İran Devrimi kısa süreli sarsıntılar arasında yer alırken uzun süreli sarsıntılar arasında Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi ve Rusya'nın Ukrayna, Belarus, Gürcistan, Moldova ve Baltık Ülkelerine yaptığı petrol ve doğal gaz kesintileri bulunmaktadır. Ayrıca elde edilen analiz sonuçlarına göre enerji arz güvenliğinin trendinin, kendi son üç yılından da etkilendiği anlaşılmaktadır. Enerji arz güvenliğinin çevrimsel bileşeni üzerinde ise şu değişkenlerin anlamlı etkileri vardır: Yenilenebilir enerji kullanımı, yenilenemeyen enerji kullanımı, toplam birincil enerji arzı, politik ve sosyal küreselleşme, İran Devrimi ve Yom Kippur Savaşı. İhtiyaçlarını büyük ölçüde enerji ithalatı yaparak karşılayan Türkiye'nin enerji arz güvenliği bölgedeki kısa süreli sarsıntılarda zaman zaman duraklamakla birlikte azalma eğilimini kararlı denebilecek bir biçimde sürdürmektedir. Elbette enerji arz güvenliğinin azalması korkulacak bir durum olarak değerlendirilebilir. Ancak korkulacak durum, ithalat yapılabildiği için bugün yaşanmakta olan bir tehlikeye değil, gelecekte ithalatın yapılamaması tehlikesine ilişkindir. Söz konusu tehlike, bölgede yaşanabilecek kısa süreli sarsıntılarda enerji ithalatının sarsıntıya uğraması ile gerçekleşir ve yerli enerji kaynakları yetersiz kalırsa refah yitimi olarak kendisini gösterir.
Özet (Çeviri)
In this study Turkey's energy supply security is examined. The main aim is to measure Turkey's energy supply security, to split in its trend and cycle components and, to determine how each components are being affected from regional events. The concept of energy supply security, first of all, should be measured by the help of some observational variables since it is theoretical. In this study Turkey's energy supply security is measured by principal component analysis (PCA) by using some observational variables such as economic vulnerability, energy intensity, carbon intensity, domestic energy production rate, energy import dependency. The first principal component produced by the mentioned technique is evaluated as Turkey's energy supply security. This theoretical variable is split in two parts such as trend and cycle by Hodrick-Prescott filter and the question how each component is affected from regional events is examined by using time series analysis. According to the results, short and long term fluctuations in the region are found to have an impact on the trend component of Turkey's energy supply security. While the Iranian Revolution was among the short-term quakes, the long-term quakes were Soviet Union's intervention in Afghanistan and Russia's disruption of oil and natural gas to Ukraine, Belarus, Georgia, Moldova and the Baltic States. Furthermore, according to the analysis results, it is understood that the trend component of energy supply security is also affected by the last three years of its own. On the cyclical component of energy supply security, the following variables have significant effects: use of renewable energy, use of non-renewable energy, total primary energy supply, political and social globalization, Iranian Revolution and Yom Kippur War. Turkey, which largely meets its needs by importing energy, and its energy supply security is continuing with the pauses arising from regional crises from time to time. The feared situation is not related to the danger that occurs today because imports can be done, it is related to danger of inability of importing in the future. The danger takes place during the short-term fluctuations that may be experienced in the region and if domestic energy resources are insufficient, it implies a devastating loss of prosperity.
Benzer Tezler
- Enerji arz güvenliği kapsamında Türkiye'nin enerji politikaları
Turkey's energy policies within the scope of energy supply security
BURAK CORUH
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonometriKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖRNEK
- Long term natural gas contracts and economic performance: A historical decomposition analysis for Turkey
Uzun vadeli doğal gaz sözleşmeleri ve ekonomik performans: Türkiye için bir tarihsel ayrıştırma analizi
GÖKTUĞ ŞAHİN
Doktora
İngilizce
2020
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Türkiye elektrik piyasasında gelişmeler: Reform, performans ve talep analizi
Developments in electricity market in Turkey: Reform, performance and demand analysis
GÜLDEN BÖLÜK
- Empirical analysis of the relationship between electricity demand and economic uncertainty
Elektrik talebi ve ekonomik belirsizlik arasındaki ilişkinin ampirik analizi
GÜLSÜM AKARSU
Doktora
İngilizce
2013
EkonometriOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESMA GAYGISIZ
- Türkiye doğal gaz piyasasında regülasyon ve rekabet
Regulation and competition in Turkish natural gas market
FATİH YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
EkonometriYıldız Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER ÇETİN