Geri Dön

Bir altkültür olarak grafiti & sokak sanatının hakim kültürle iletişimi: Atina örneği

Graffiti & street art as subculture and its communication with dominant culture: The case of Athens

PDF İndir

  1. Tez No: 523160
  2. Yazar: HANDE ARAL
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER MURAD ÖZDEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 175

Özet

Antropolojik anlamıyla kültür, belli bir yaşam biçiminde örgütlenmiş olan değer, norm ve yaşam faaliyetlerinin tümüdür: kurumlar, yaşam araç-gereçleri, düşünceler, imgeler, metinler ve insana dair tüm pratikler. Öte yandan, her dönem ve topluma özgü olarak değişen yaşam faaliyetleri bütünü olarak kültür, homojen, birbirine benzer karakterde değer ve ilişkiler dizisinden oluşmamaktadır. Genel kabul görmüş, yerleşik ve baskın kültürel yapı hâkim kültürü oluştururken; bu ortalama kültürel yapıdan farklılıklarını kendine özgü“tarz”ları aracılığıyla ortaya koyan altkültürler doğmaktadır. Tarz ve ritüeller yolu ile belirli bir kolektif kimlik etrafında varlığını ortaya koymaya çalışan altkültürlerin hâkim kültürel sistemin dışında konumlanması ve muhalefet etmesinin ise bir sonucu olmaktadır: uyum sağlamak üzere yeniden yorumlanmaktadırlar. Söz konusu bu yeniden yorumlama ise altkültürel ürünlere meta biçimi vererek ve/veya ideolojik olarak etiketleyerek gerçekleşmektedir. Dolayısıyla kültürel farklılaşmanın ve altkültürlerin mevcudiyeti ancak bu toplumsal grupların hâkim değerleri kabul etmesi koşulu ile kabul edilebilmektedir. 1960'larda kentin imkânlarından yoksun bırakılanlar; hayal kırıklıkları ile baş etme ve kentte varlığını duyurmanın bir yolu olarak grafiti ve sokak sanatını keşfetmiştir. Bugün bilinen anlamı ile grafiti ve sokak sanatı 1960'larda New York getto mahalleleri ve trenlerinde başlayan yolculuğunu 1980'lerde dünyanın pek çok kentinde görünürlük kazanarak devam ettirmiş ve bu süreç içerisinde de hâkim kültürel yapılar ile çeşitli ortaklıklar kurarak günümüze ulaşmıştır. Tanınırlığı arttığı oranda hâkim anlamlar çerçevesi içine yerleştirilen grafiti ve sokak sanatı buna paralel olarak, altkültürel doğasından uzaklaşmış ve melez yeni bir türe dönüşmüştür. Grafiti ve sokak sanatının günümüzde içinde olduğu bu dönüşümün, kamusal alanın görece özgür bir kullanımının görüldüğü bir Avrupa kentinde; Yunanistan'ın başkenti Atina'da sanatçılar tarafından nasıl deneyimlendiğini; hâkim kültürel sistem ile ilişkilerinin nasıl olduğunu anlamak bu tez çalışmasının amacını oluşturmaktadır. Bu kapsamda veriler, nitel araştırmanın gereklilikleri doğrultusunda, Atina'da yaşayan 14 grafiti ve sokak sanatçısına kartopu örneklem metodu ile ulaşarak elde edilmiştir. Kültürün bir mücadele alanı olarak tanımlandığı birinci bölümde, öncelikle tahakküm ve direniş ilişkilerinden oluşan karmaşık bir bütün olarak hâkim kültür açıklanmaktadır. Sonrasında hâkim kültürün toplumsal koşulların değişimine bağlı olarak pek çok kültürel çıkışı da içinde barındırdığından hareketle, popüler kültür, kitle kültürü ve kültür endüstrisi, halk kültürü ve yüksek kültür üzerine değerlendirme yapılmaktadır. Ardından çalışma konusunun altkültürel bir oluşuma dayalı olması nedeniyle altkültür olgusu incelenerek egemen kültür yapısı içinde hangi yollarla ehlileştirildiğine yer verilmektedir. Ehlileştirilme sürecinin nasıl olacağı toplumsal yapının ve her altkültürün seçeceği üslup ve oluşum biçimlerine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Hâkim kültürün içinde bir“yarık”olarak tanımlanabilecek bu altkültürel oluşumların, bir diğer deyişle mikro direnç alanlarının nerede kurulduğu sorusundan hareket ile de kent ve mekân gündeme getirilmektedir. De Certeau'nun kavramı ile kentin sıradan insanların potansiyel yaratıcılık eylemleri, bir diğer ifade ile“taktikleri”ile sarılı olduğu açıklanmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde, grafiti ve sokak sanatının tarihsel seyri, literatürde ne tür meraklarla incelendiği, çalışma yöntemi ve birbirinden nasıl ve neden ayrıldıkları incelenmektedir. Her ne kadar her iki tür de sanat ve seyirci arasındaki mesafeyi aşındıran kamusal sanat türleri olarak gözükse de grafiti & sokak sanatının birbirinden teknik, niyet ve işlev bakımından ayrıldığı anlaşılmaktadır. Bu bölümde bir diğer olarak, sokaktan doğan ve beslenen grafiti ve sokak sanatı sahnesinin günümüzde sadece üretildiği sokaklar ile sınırlı kalmadığı tartışılmakta; yeni medya ile yaşanan değişimin yansıması örnekler aracılığıyla kısaca değerlendirilmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, araştırmanın yöntemi, veri toplama süreci ve özdüşünümsel notların yer aldığı alan araştırması deneyimi paylaşılarak saha çalışmasından elde edilen bulgular, temalar etrafında yorumlanmaktadır. Saha araştırması, Atina'da grafiti ve sokak sanatının mikro direnç alanı olmaya devam ettiğini fakat aynı zamanda hâkim anlamlar çerçevesi içine ne tür yollarla dâhil edildiğini 15 grafiti ve sokak sanatçısı ile yapılan derinlemesine görüşmeler aracılığı ile incelemektedir.

Özet (Çeviri)

Culture, in anthropological sense, is the totality of values, norms and daily life activities organized in certain forms of life: foundations, tools of life, thoughts, images, texts and all practices related to human. On the other hand, culture as the entirety of daily life activities changing peculiar to each period and society, is not comprised of set of values and connections of homogenous, similar characters. As accepted, established and prevalent cultural structure form dominant culture, on the other side, subcultures arise manifesting its distinctness from average cultural structure through its specific“styles”. Subcultures, which try to exhibit their presence through styles and rituals around a specific collective identity, have position out of dominant cultural system and oppose. As a result of this attitude, they are reinterpreted with the intention of harmonization. The reinterpretation occurs by way of making subcultural products into meta form and / or labelling them ideologically. Hence, the presence of cultural differentiation and subcultures can hardly be recognized on condition that these social groups accept dominant values. Those who were deprived of opportunities in cities in 1960s discovered graffiti and street art as a way of coping with disappointment and declaring their presence in cities. Graffiti and street art, as commonly known, began its journey in the ghettos and trains of New York City, moved on becoming visible in many cities of the world in 1980s and reached the present day getting into partnerships with dominant cultural structures. As placed within the limits of dominant meanings while increasingly recognized, graffiti and street concordantly moved away from its subcultural nature and turned into a new hybrid form. The purpose of this thesis is to understand how the current transformation of graffiti and street art is experienced by artists in Athens, the capital of Greece, where the use of public space is relatively free and find out the artists' relation with dominant cultural system. Within this framework, data was collected by reaching 14 street art and graffiti artists who live in Athens through the method of snowball sampling in accordance with the necessities of qualitative research. In the first chapter, in which culture is defined as a struggle area, dominant culture is first of all clarified as a complex whole composed of relations of domination and resistance. Thereafter, with reference to the inclusion of dominant culture many cultural places of articulation depending on change of social conditions; popular culture, mass culture and culture industry, folk culture and high culture are elaborated. Thereafter, because the thesis subject is based on a subcultural formation, the phenomenon subculture is examined and the ways used to domesticate it in structure of dominant culture are revealed. The character of the process of domestication varies depending on formation ways and styles to be chosen by social structure and each subculture. Based on the question of where subcultural formations, in other words zones of micro resistance, which can be defined as“crack”in dominant culture are established, city and place are brought forward and it is explained that city is surrounded by potential creativity practices of ordinary people or“tactics”in De Certeau's conception. In the second chapter, historical process of graffiti and street art, motivations led to researches on these two subjects, study methods and how and why they are diverged are investigated. Although both types appear to be public art forms which erode the distance between art and spectators, it is found out that graffiti and street art diverge with respect to technic, intent and function. Besides, it is argued that the setting of graffiti and street art, which arose in and nourished from streets, is today not limited to streets where they are generated. Also, the reflections of change experienced by means of new media are shortly evaluated through examples. In the third chapter of the thesis, the experience of field study which includes the research method, process of data collection and self-reflective notes is shared and findings of field work are interpreted around themes. Field research analyzes that graffiti and street art in Athens keep being the zone of micro resistance, however at the same time, the ways they are included in the frame of dominant meanings are also investigated through in-depth interviews with 15 street art and graffiti artists.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    231829

    Sanatta bir özgürleşme ve kapatılma biçimi olarak grafiti

    Graffiti as a form of freedom and confinemet in art

    FERHAT KAMİL SATICI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Resim Bölümü

    PROF. DR. AYŞE ÖZEL

    PROF. DR. BÜNYAMİN ÖZGÜLTEKİN

    PROF. DR. SEFER ADA

  2. Tez No

    750893

    Yeraltı sanatının kurumsallaşması

    Institutionalization of underground art

    İPEK ERGEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Güzel SanatlarIşık Üniversitesi

    Sanat Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM KARA SARIOĞLU

  3. Tez No

    158407

    Türkiye'de endüstriyel olmayan grafik üretim

    Non-industrial graphic production in Turkey

    MERYEM DİDEM DAYI TİREK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Grafik Ana Sanat Dalı

    PROF. SEMA ILGAZ TEMEL

  4. Tez No

    626008

    Gece mekanları üstüne bir araştırma: Tarihi Kemeraltı Çarşısı'nın karanlık yanını ortaya çıkarmak

    An inquiry into nocturnal space: Uncovering the dark side of the historical Kemeraltı Bazaar

    ÖMER YEŞİLDAĞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TONGUÇ AKIŞ

  5. Tez No

    511613

    Sanatta yaratıcı ego ve başkaldırı açısından Jean Michel Basquiat'ın post-grafiti resimleri üzerine bir inceleme

    A review on Jean-Michel Basquiat's post-graffiti paintings in terms of creative ego and rebellion in art

    BUSE PEKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Güzel SanatlarDokuz Eylül Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİLE ARZU AYTEKİN

Geri Dön