Geri Dön

Muteahhir Dönemde kıdem ve hudûs tartışmaları: Fâil-i muhtâr ve Mûcib bi'z-zât Tanrı anlayışları -Râzî, Amidî, Tûsî-

Is god a free-agent or necessary emanating? in reference to post-classical discussions about creation out of nothing and the eternity of the world -Râzî, Amidî, Tûsî-

PDF İndir

  1. Tez No: 524007
  2. Yazar: KÜBRA SÜMEYYE BAHÇİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EŞREF ALTAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: fâil-i muhtâr, mûcib bi'z-zât, Râzî, Âmidî, Tûsî, kıdem, hudûs, muteahhir dönem, Râzî, Tûsî, Âmidî, eternity, free-agent, emanation, postclassical, divine freedom
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Bu çalışmada İslam düşüncesinin felsefe ve kelam disiplinlerini birbirinden ayıran iki kavram ele alınmaktadır: Fâil-i Muhtâr ve Mûcib bi'z-Zât tanrı anlayışları. Tanrının âlemi zorunluluk yoluyla yarattığını savunan ve bir bütün olarak varlığın düzenini zorunluluk tarzında anlayan filozofların düşünce tarzı ile, Tanrının âlemi kudret ve iradesi ile yarattığını ve varlığı imkân kavramı üzerinden anlayan kelamcıların düşünce tarzları kıyaslanmaktadır. Bu, düşüncenin geneline sirayet eden temel çıkış noktası olduğu için, konu sınırlandırılarak kıdem ve hudûs tartışmaları bağlamında ele alınmaktadır. Ayrıca bu iki kavram Fahreddin er-Râzî, Seyfuddîn el-Âmidî, Nasiruddîn et-Tûsî'nin düşünce ve tartışmaları üzerinden takip edilmektedir. Bu çalışmada metodik olarak, var kılmanın üç amili merkeze alınmıştır. Birinci bölümde var kılan mûcid ile bağlantılı meseleler fâil-i muhtâr ve mûcib bi'z-zât tanrı anlayışları üzerinden açıklanmaktadır. Bununla birlikte fâil-i muhtâr ve mûcib bi'z-zât tanrı anlayışları bağlamında Tûsî'nin birleştirici yaklaşımı ve Âmidî üzerinden tartışılan fâil-i muhtâr ve kadîm âlem nazariyelerinin uyumu hakkında mülahazalarda bulunulmaktadır. İkinci bölümde varlık vermenin (îcâd) mahiyeti bağlamında, tercih, sıfatların taalluku, mûcibiyyet, öncelik-sonralık gibi kavramlar ele alınmaktadır. Son olarak mesele var kılınan nesneler (mevcûd) üzerinden tahlil edilmektedir.

Özet (Çeviri)

This study deals with the concepts of Fâil al-Mukhtâr and Mûjib bi-z-Zât and compares their philosophy of being and conception about how things come into existence. According to the mutakallimûn who adopted the Fâil al-Mukhtâr approach, God created the World by his power and will out of nothing. This kalâm approach is grounded on the possibility/contingency regarding the problem of creation and the ontological issues. On the other hand, the philosophers who adopt the Mûjib bi-z-Zât approach claim that the World as an eternal being necessarily emanated from God. The discussion here is only concerned with the issue of creation in the arguments of the three prominent scholars: Fakhr al-din ar-Râzî, Sayfuddîn al-Âmidî and Nasiruddîn at-Tûsî. This study is also grounded on the three moments of creation, namely the Creator, the Creation, and the Created. The first chapter explains the issues about the Creator from the perspectives of both the mutakallimûn and the philosophers. Moreover, this chapter also includes some remarks concerning the eclectic position of Tûsî and the conformity between Fâil al-Mukhtâr theory and eternality of the World discussed through Âmidî's thoughts. The second chapter examines such issues about the nature of creation (îjâd) as the problem of choice, the relation between God's attributes and the creatures, necessitating (mûjibiyyah) and anteriority-posteriority. Finally, the issue is analyzed through created objects (mawjûd) in the third chapter.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    742422

    Sadruşşerîa'da varlık ve ulûhiyyet

    Existence and divinity in Sadr al-Shariah's thought

    GÜVENÇ ŞENSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE KELPETİN ARPAGUŞ

  2. Tez No

    787143

    Seyyid Şerîf Cürcânî'de nefsin mahiyeti ve bilgi teorisi

    The nature of the soul/the nafs and theory of knowledge according to Sayyid Sharīf Jurjānī

    MUHAMMET ALİ KOCA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Dinİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLYAS ÇELEBİ

  3. Tez No

    476411

    Müteahhir dönem kelâmında bir umûr-i âmme kavramı olarak varlıkla ilgili tartışmalar: Teftâzânî örneği

    Discussions on existence as a term of al-umûr al- 'âmmah in the theology of the muta'akhkhirûn: The outlook of al- Taftâzânî

    BİLAL TAŞKIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MİRZA TOKPUNAR

  4. Tez No

    644733

    Memlük Kahiresi Hanefî çevresi

    Cairene Hanafis of the Mamluk era

    MUHAMMET EMİN CANLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP SAİD KAYA

  5. Tez No

    758853

    Hüsün-kubuh meselesinin Kâdî Abdulcebbâr ve Fahreddin er-Râzî'de karşılaştırılması

    Comparison of hüsün-kubuh issue in Qadi Abduljabbar and Fahraddin Alrazi

    SAADOON HUSSEIN AHMED

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sosyal Hizmetİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FİKRET SOYAL

Geri Dön