Geri Dön

Kırım Tatarcasının biçimbilimsel çözümlemesi ve Kırım Tatarcası-Türkçe biçimbilimsel makina çevirisi sistemi

A morphological analysis of Crimean Tatar and a Crimean Tatar-Turkish morphological machine translation system

  1. Tez No: 524543
  2. Yazar: TUĞBA ŞANLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ATAKAN KURT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 57

Özet

Bu tezde, Türki dillerden olan Kırım Tatarcası'nın biçimbilimsel (morfolojik) analizi ve Kırım Tatarcası-Türkçe arasında biçimbilimsel bir makine çeviri sistemi gerçekleştirilmiştir. İlk olarak Kırım Tatarcasının morfolojik analizi, Koskenniemi'nin geliştirmiş olduğu İki Düzeyli Morfoloji yaklaşımı kullanılarak, 22 adet iki düzeyli yazım (ortografik) kuralı ve isim ve fiiller için birer adet sonlu durum makinası biçiminde modellenmiştir. Daha sonra, Kırım Tatarcasından Türkçeye biçimbilimsel makina çevirisi geliştirilerek Kırım Tatarcası metinleri test edilmiştir. Geliştirilen model bir morfolojik çözümleyici ve makina çeviri sistemi olan Nüve'yle gerçeklenmiştir. Biçimbilimsel makina çeviri testleri, ortografik kurallar ve morfolojik çözümleme örneklerle gösterilmiş ve bazı özel durumlar ve karşılaşılan problemler de bu çalışmada açıklanmıştır.

Özet (Çeviri)

This thesis presents a study on the morphological analysis of Crimean Tatar and Crimean Tatar to Turkish machine translation. Crimean Tatar and Turkish are two closely related Turkic languages. Firstly, the morphological analysis of the Crimean Tatar is modelled using 22 two-level orthographic rules and finite state machines (FSA) for nouns and verbs using the two-level morphology approach developed by Koskenniemi. Later, Crimean Tatar sample texts were used to test the morphological analysis and the translation system. The developed morphological model has been implemented in Nüve which is a morphological analyzer and machine translation system. The output of the tests of the machine translation system, orthographic rules and morphological analysis are given and important special cases and problems are also indicated.

Benzer Tezler

  1. Memet Nuzet'in eserleri örneğinde Kırım Tatarcasının Kuzey ağzı — İnceleme, metin, sözlük —

    The steppe dialect of the Crimean Tatar language on the examples of Memet Nuzet's works —analyse, text, dictionary—

    HULSUM ISLIAMOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇETİN PEKACAR

  2. Kırım Tatarcasında Rusça kopyalar

    Russian copies in Crimean Tatar

    MERİH ERTEZKOŞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM AHMET AYDEMİR

  3. İlyas Bahşiş ve Edem Nalbandov'un derlediği 'Kırım Tatar Xalq yırları' (Yazıçevirimi- inceleme- dizin)

    'Folk ballads of Crimean Tatars' compiled by İlyas Bahşiş and Edem Nalbandov (Transcription- examination- directory)

    SEMA KEÇECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TÜLAY ÇULHA

  4. Türkiye Türkçesi ve Kırım Tatarcasında zaman

    The Tenses in Crimean Tatar and Turkish

    AYDAN ERYİĞİT UMUNÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    PROF.DR. SABRİ KOÇ

  5. Tatarca sarf-nahiv, yazı çevrimi, Türkiye Türkçesine çevirisi, sözlükler

    Tatar language grammar book (sarf-nahiv) transcription, translation into Turkish, glossary

    CEVAHİRE AYEDİNOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE YILMAZ