Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Acâibü'l-Mahlûkât ve Garâibü'l-Mevcûdat (40a-79b)
Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Acâibü'l-Mahlûkât ve Garâibü'l-Mevcûdat (40a-79b)
- Tez No: 524588
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET YENİKALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi Dönemi, Ahmed-i Bicân, Acâibü'l-Mahlûkat, imlâ, ekler, Old Anatolian Turkish Period, Ahmed-i Bicân, Acâibü'l-Mahlûkât, spelling, annexes
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
“Acaibü'l Mahlûkat ve Garâibü'l Mevcûdât”adlı bu eser Zekeriya bin Mahmud el Kazvini tarafından 13. yüzyılda Arapça olarak yazılmıştır. Kazvini eserini Aristotales'in düşüncelerinden, dönemindeki araştırmacıların bilgilerinden ve kendi gözlemlerinden yararlanarak oluşturmuştur. Bu eserin daha sonra Türkçe ve Farsça'ya çevirileri yapılmıştır. İncelenen bu eser Gelibolulu Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân tarafından Kazvini'den tercüme edilmiştir. Ahmed Bîcân, Kazvini'den çeviri yaparken kendi bilgi ve birikimlerini de kullanmıştır. Eser, 43a-79b varakları arasında incelenmiştir. İncelenen bölümde biyoloji, tıp, insanlar ve cinlerin yaratılışı, hayvanlar hakkında bilgiler bulunmaktadır. İnsanların günlük hayatlarında karşılaştığı durumlarda uygulayabilecekleri pratik bilgi ve yöntemlere de yer verilmiştir. Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılan bu eserin, giriş bölümünde eserin yazıldığı dönem, yazarı, nüshaları hakkında genel bilgiler verilmiştir. İmlâ bölümünde, kök ve eklerde ünlülerin ve belli başlı ünsüzlerin başta, ortada ve sonda yazımı, Arapça-Farsça terkipler incelenmiştir. Ünlü ve ünsüz uyumları, metindeki ünsüzlerin günümüz Türkçesindeki değişimlerine yer verilmiştir. Yapım ekleri ve çekim ekleri yapı özellikleri bölümünde ele alınmıştır. Metnin transkripsiyonlu çeviri yazımı yapılarak dizin-sözlük bölümü oluşturulmuştur. Sözlük bölümünde kelimelerin metne uygun anlamları yazılarak Türkçe olmayan kelimeler belirtilmiştir. Sonuç bölümünde eserle ilgili değerlendirme çalışması yapılmıştır. Ekler bölümünde eserin incelenen 43a-79b varakları verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This piece of literature named“Acaibü'l Mahlûkat ve Garâibü'l Mevcûdât”is written by Zekeriya bin Mahmud el Kazvini in the 13th century in Arabic. Kazvini constituted his work on Aristoteles's thoughts, knowledge created by thinkers of his age and his own observations. This work was later translated into Turkish and Persian. The piece of work that has been investigated is translated from Kazvini by Gelibolulu Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân. He uses his own thoughts and experiences while translating from Kazvini. The work is investigated from 43a to 79b leaves. This piece includes information about biology, medicine, creation of human and genii and also animals. It also provide information about situations that man can face in daily lives and practical information and methods. The introduction of this work which is written in ancient Anatolian Turkish provides information about the time of being written, its author and copies. In spelling, the root and suffixes and writing of the vowels and some consonants in the beginning, middle or the final are examined in Arabic and Persian. The vowel and consonant harmonies and the transformation of these consonants in recent Turkish are also included. Derivational affixes and endings are also discussed.The text is transcribed and the directory and dictionary part is constituted. The dictionary includes the appropriate meanings of the words to the text and the non-Turkish expressions are emphasized. In the conclusion an evaluation of the work has been done. The appendix provides the 43a to 79b leaves of the work.
Benzer Tezler
- Acâibü'l-Mahlûkât Garâibü'l-Mevcûdât (V. 1a-40b) inceleme-metin-dizin
Acâibü'l-Mahlûkât Garâibü'l-Mevcûdât (P. 1a-40b) examination-transcription-index
SERDAR TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SADİ GEDİK
- Gelibolu Ahmet Bican'ın eserleri üzerine bir inceleme
A Study on the works of Gelibolulu Ahmed Bican
AYNUR KOÇAK
Doktora
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL YÜCE
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân'ın 1466 tarihli Müntehâ adlı eseri (V.76a-153b) metin-dil incelemesi-dizin
Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân's work titled Müntehâ dated 1466 (P.76a-153b) text-grammar -index
EMİNE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE ÖZER
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân'ın 1466 tarihli Müntehâ adlı eseri (V. 1a-75b) metin-dil incelemesi-dizin
Yazicioğlu Ahmed Bîcân's work titled Müntehâ dated 1466 (P. 1a-75b) text-grammar-index
FARUK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıÇankırı Karatekin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE ÖZER
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân Efendi Ve Envârü'l-Âşıkîn adlı eseri (İnceleme-metin)
Yazıcıoglu Ahmad Bîjân Efendi and his work Anwâr al-Ashıkîn (Analyze-text)
ABDULLAH UĞUR
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHAT DENİZ