Ortaöğretim öğretmenlerinde psikolojik güçlendirmenin yordayıcıları olarak yapısal güçlendirme, yöneticiye güven ve lider-üye etkileşimi
Structural empowerment, trust to the manager, and leader-member exchange as the predictors of the psychological empowerment of secondary school teachers
- Tez No: 524672
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMEL ÇALIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumu öğretmenlerinin yapısal güçlendirme, yöneticiye güven, lider-üye etkileşimi ile psikolojik güçlendirme algılarının belirlenmesi ve ayrıca bu değişkenler arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkilerin incelenmesidir. Bu doğrultuda, çalışmada öğretmenlerin araştırma değişkenlerine yönelik algılarının ne düzeyde olduğu ve öğretmenlerin bu değişkenlere ilişkin görüşlerinin cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, görev yaptıkları okuldaki çalışma süresi ve okul türüne göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Ayrıca yapısal güçlendirme, yöneticiye güven, lider-üye etkileşimi ve psikolojik güçlendirme algıları arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler incelenmeye çalışılmıştır. Öğretmenlerin psikolojik güçlendirme algılarına yöneticiye güven, yapısal güçlendirme ve lider üye etkileşiminin doğrudan etkilerini, öte yandan öğretmenlerin psikolojik güçlendirme algılarına yöneticiye güven ile yapısal güçlendirmenin lider üye etkileşimi üzerinden dolaylı etkilerini gösteren bir model test edilmiştir. Bu araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Balıkesir ili Karesi, Altıeylül, Bandırma, Edremit, Gönen, Ayvalık, Burhaniye, Bigadiç, Dursunbey ve Susurluk ilçelerindeki ortaöğretim kurumlarından tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 641 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Yapısal Güçlendirme Ölçeği, Yöneticiye Güven Ölçeği, Lider-Üye Etkileşimi Ölçeği ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeği olmak üzere dört farklı ölçek kullanılmıştır. Veriler SPSS ve AMOS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde ilk aşamada aritmetik ortalamalar ve standart sapma değerleri ile basıklık ve çarpıklık değerleri hesaplanmıştır. Öğretmenlerin yapısal güçlendirmeye, yöneticiye güvene, lider-üye etkileşimine ve psikolojik güçlendirmeye ilişkin algılarının cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, bulundukları okullarda çalışma süresi ve okul türü değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemler t-testi ve tek yönlü ANOVA ile test edilmiştir. Değişkenler arasındaki korelasyonlar pearson momentler çarpımı korelasyon katsayıları hesaplanarak incelenmiştir. Bağımsız değişkenlerin (yapısal güçlendirme, yöneticiye güven ve lider üye etkileşimi) psikolojik güçlendirmeyi yordayıcılıkları path analizi yapılarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda yapısal güçlendirme, yöneticiye güven ve lider üye etkileşiminin psikolojik güçlendirmeyi yordayıcılıkları pozitif yönlü anlamlı bulunmuştur. Analizler sonucu elde edilen bulgulara dayalı olarak uygulayıcı ve araştırmacılara bazı öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the relationship between structural empowerment, trust to the principal, leader-member exchange and psychological empowerment among secondary school teachers, and also to examine the direct and indirect relationships of these variables. In this context, in this study the perception levels of the teachers towards the research variables were examined and also whether the teachers' opinions for these variables shows a significant meaning in terms of gender, age, professional seniority, tenure, and school types were examined. Besides, the direct and indirect relationships between the perceptions of structural empowerment, trust to the principal, leader-member exchange and psychological empowerment were tried to be examined. In addition, in this study a model was tested that shows psychological empowerment perceptions of teachers, their trust in principals¸structural empowerment and the direct effects of leader-member exchange as well as psychological empowerment perceptions of teachers, trust to the principals and indirect effects of leader-member exchange through structural empowerment. This research was designed in correlational scanning model. The sample of the study is composed of 641 teachers that were selected by stratified sampling method from the secondary schools which are located in Karesi, Altıeylül, Bandırma, Edremit, Gönen, Ayvalık, Burhaniye, Bigadiç, Dursunbey and Susurluk districts of Balıkesir province in the academic year of 2015-2016. For data collection four different scales were used which are Conditions of Work Effectiveness Questionnaire CWEQ II, Scale of Trust to the Principal, Leader-Member Exchange Sclae and the Psychological Empowerment Scale. Gathered data was analyzed via SPSS and AMOS programs. In the data analysis process at first stage aritmetical averages and standart deviation values and also kurtosis and skewness values were calculated. Whether the perceptions of teachers related to structural empowerment, trust to the principals, leader-member exchange and psychological empowerment differ to the gender, age, professional seniority, tenure and school types were all tested via ındependent Samples T-Test and One Way ANOVA. The correlations between the variables have been examined by means of calculating the Pearson moments multiplication correlation coefficients. The predictions of the independent variables (structural empowerment, trust to the principal and leader-member exchange) to the psychological empowerment was analyzed by Path analysis. According to the analysis conducted it was found that the structural empowerment, trust to the principals and leader-member exchange predicts the psychological empowerment positively. Based on the data collected as a result of the analysis, recommendations were offered to the appliers and to the researchers.
Benzer Tezler
- Okul müdürünün dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişkide psikolojik güçlendirmenin aracı rolü
The mediating role of psychological empowerment in the relationship between transformational leadership and organizational commitment
AYÇİN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEDİM ÖZDEMİR
- Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin psikolojik güçlendirme ve örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları
Perceptions of teachers and school managers on psychological empowerment and organizational commitment
BAHAR ÇAĞRI ŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAZIM ÇELİK
- Personel güçlendirmenin motivasyon üzerine etkisi: İlk ve orta öğretim devlet okullarındaki öğretmenlere yönelik bir uygulama
The effect of personel empowerment on motivation: An appli̇cation for the teachers in primary and secondary education state schools
HALİL BUHUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERT TOPOYAN
- orta öğretim öğretmenlerinde psikolojik şiddet(Mobbing)düzeyi
Mobbing in high school
HİLAL URASOĞLU BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA KOÇ
- Beden eğitimi öğretmenlerinde iş doyumu
Job satisfaction in sport teachers
GÖKMEN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. CAN İKİZLER