Geri Dön

Eski türkçe metinlerin günümüz türkçesine sadeleştirilmesi

Simplification of old turkish texts into modern turkish

  1. Tez No: 524837
  2. Yazar: EROL ÖZKAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖNENÇ ERCAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 87

Özet

Dilde zaman içerisinde meydana gelen değişim eski zamanlarda yazılmış metinlerin günümüzde kullanılmayan birçok kelime içermesine yol açmaktadır. Bu durum okurların eski metinleri anlamasını zorlaştırmaktadır. Metin sadeleştirme görevinin amacı, metin içeriğini ve anlamını koruyarak metnin okunabilirliğini ve anlaşılabilirliğini arttırmaktır. Bu tezde, Cumhuriyet dönemi Türkçesi ile yazılmış metinlerin karmaşıklığının metin sadeleştirme yöntemleriyle azaltılması hedeflenmiştir. Metin sadeleştirme görevi eski Türkçeden güncel Türkçeye dil içi çeviri problemi olarak görülmüştür. Sadeleştirme işlemi için; kural tabanlı ve istatistiksel sadeleştirme modelleri oluşturulmuştur. Kural tabanlı model için otomatik olarak oluşturulmuş sözlük kullanılmış, istatistiksel model için ise Nutuk kullanılarak oluşturulan paralel veri kümesi kullanılmıştır. İki model karşılaştırıldığı gibi tek bir hibrid sistemde birleştirilmiştir. Sonuçlar makine çevirisi sistemlerinin başarı ölçümünde kullanılan BLEU metriği kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma ile eski metinlerin karmaşıklığı azaltılarak, bu metinlerin hedef kitlesi arttırılmaktadır.

Özet (Çeviri)

Changes in a language over time causes the text written in old times contain a lot of words that are not used at the present time. This makes it difficult for readers to understand old texts. The goal of text simplification task is to increase the readability and understandability of the text while preserving its content and meaning. In this thesis, it is aimed to reduce the complexity of the texts written in republican period Turkish with text simplification methods. Text simplification task is considered as an Intralingual translation problem. For simplification process; rule-based and statistical simplification models are developed. For rule-based model, an automatically built bilingual dictionary is used. For statistical model, a parallel corpus that is built from Nutuk is used. These systems are compared, as well as they are combined in a single hybrid system. The results are measured using BLEU metric that is used in the evaluation of machine translation systems. With this work, the complexity of old texts is reduced and the target audience of these texts is increased.

Benzer Tezler

  1. Dil içi aktarım bağlamında Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat romanı

    Taaşşuk-i Talât ve Fitnat novel in the context of intralingual transfer

    SEDA GÖKER BAKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PERİHAN ÖLKER

  2. Cumhuriyet'ten günümüze Türkçe dil politikaları ve dil planlamaları

    From the Republic period to the present Turkish language policies and language plannings

    DOĞAN GEDİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA AÇIK

  3. Türk dilinde zaman adları

    Terms used to express time in Turkish

    ERHAN AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT

  4. Eski Uygurca Abitaki metinlerinin söz varlığı

    Vocabulary of old Uighur Abitaki texts

    TÜMER KARAAYAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ

  5. Son Dönem Budist Uygur Edebiyatından iki örnek (Metin-çeviri-açıklamalar-dizin)

    Two examples from the Last Period of Buddhist Uighur Literature (Text-translation-notes-index)

    UĞUR UZUNKAYA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimYıldız Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ