Eski türkçe metinlerin günümüz türkçesine sadeleştirilmesi
Simplification of old turkish texts into modern turkish
- Tez No: 524837
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖNENÇ ERCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Dilde zaman içerisinde meydana gelen değişim eski zamanlarda yazılmış metinlerin günümüzde kullanılmayan birçok kelime içermesine yol açmaktadır. Bu durum okurların eski metinleri anlamasını zorlaştırmaktadır. Metin sadeleştirme görevinin amacı, metin içeriğini ve anlamını koruyarak metnin okunabilirliğini ve anlaşılabilirliğini arttırmaktır. Bu tezde, Cumhuriyet dönemi Türkçesi ile yazılmış metinlerin karmaşıklığının metin sadeleştirme yöntemleriyle azaltılması hedeflenmiştir. Metin sadeleştirme görevi eski Türkçeden güncel Türkçeye dil içi çeviri problemi olarak görülmüştür. Sadeleştirme işlemi için; kural tabanlı ve istatistiksel sadeleştirme modelleri oluşturulmuştur. Kural tabanlı model için otomatik olarak oluşturulmuş sözlük kullanılmış, istatistiksel model için ise Nutuk kullanılarak oluşturulan paralel veri kümesi kullanılmıştır. İki model karşılaştırıldığı gibi tek bir hibrid sistemde birleştirilmiştir. Sonuçlar makine çevirisi sistemlerinin başarı ölçümünde kullanılan BLEU metriği kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma ile eski metinlerin karmaşıklığı azaltılarak, bu metinlerin hedef kitlesi arttırılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Changes in a language over time causes the text written in old times contain a lot of words that are not used at the present time. This makes it difficult for readers to understand old texts. The goal of text simplification task is to increase the readability and understandability of the text while preserving its content and meaning. In this thesis, it is aimed to reduce the complexity of the texts written in republican period Turkish with text simplification methods. Text simplification task is considered as an Intralingual translation problem. For simplification process; rule-based and statistical simplification models are developed. For rule-based model, an automatically built bilingual dictionary is used. For statistical model, a parallel corpus that is built from Nutuk is used. These systems are compared, as well as they are combined in a single hybrid system. The results are measured using BLEU metric that is used in the evaluation of machine translation systems. With this work, the complexity of old texts is reduced and the target audience of these texts is increased.
Benzer Tezler
- Dil içi aktarım bağlamında Taaşşuk-ı Talât ve Fitnat romanı
Taaşşuk-i Talât ve Fitnat novel in the context of intralingual transfer
SEDA GÖKER BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİHAN ÖLKER
- Cumhuriyet'ten günümüze Türkçe dil politikaları ve dil planlamaları
From the Republic period to the present Turkish language policies and language plannings
DOĞAN GEDİK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK
- Türk dilinde zaman adları
Terms used to express time in Turkish
ERHAN AYDIN
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT
- Eski Uygurca Abitaki metinlerinin söz varlığı
Vocabulary of old Uighur Abitaki texts
TÜMER KARAAYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Son Dönem Budist Uygur Edebiyatından iki örnek (Metin-çeviri-açıklamalar-dizin)
Two examples from the Last Period of Buddhist Uighur Literature (Text-translation-notes-index)
UĞUR UZUNKAYA
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ