Son Dönem Budist Uygur Edebiyatından iki örnek (Metin-çeviri-açıklamalar-dizin)
Two examples from the Last Period of Buddhist Uighur Literature (Text-translation-notes-index)
- Tez No: 464542
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Eski Türk dili, Eski Uygurca, Tibet Budizmi, Mahāyāna Budizmi, Old Turkish language, Old Uighur, Tibetan Buddhism, Mahāyāna Buddhism
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 386
Özet
Doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma Budist Uygur Edebiyatına ait iki dinî içerikli metni ihtiva etmektedir. Bu iki eserden ilki Tibet Budizmine ve diğeri ise Mahāyāna Budizmine aittir. Çalışmamız esasen 1931 yılında W. Bang ve A. von Gabain tarafından neşredilmiş olan Türkische Turfan-Texte V [= Türkçe Turfan Metinleri V]'in başka fragmanlarla genişletilerek yapılmış yeniden neşridir. Bu çalışma 7 bölümden oluşmaktadır.“1. Giriş”bölümünde çalışmada yer alan yazmalara ve üzerine yapılan çalışmalara, çalışmada izlenilen yönteme, yazmaların biçim ve içerik özelliklerine ve çalışmada kullanılan yazmaların Çince eş değer metinlerine değinilmiştir.“2. Tibet Budizmi ve Öncesi”bölümünde Budizm ve Tibet Budizmine kadar Budist ekollere, Tibet Budizminin tarihî arka planına, öğretilerine, uygulamalarına, kimi terimlerine ve Eski Uygurca Tibet Budizmine ilişkin metinlere değinilmiştir.“3. Metin”bölümünde çalışmada yer alan metinlerin yazı çevirisi ve harf çevirisine yer verilmiştir.“4. Çeviri”bölümünde metinlerin günümüz Türkçesine çevirisine yer verilmiştir.“5. Açıklamalar”bölümünde metinler dil bilgisi, anlam bilgisi, Budist terimler bakımından incelenmiştir. Burada ayrıca metnimizin Çince eş değerleri Eski Uygurca ile karşılaştırılarak Türkçeye çevrilmiştir.“6. Dizinler”bölümünde üç dizin hazırlanmıştır:“6.1. Uygurca Dizin”,“6.2. Çince-Uygurca Dizin”ve“6.3. İkilemeler Dizini”.“6.1. Uygurca Dizin”de madde başları Eski Uygurca, anlamları Türkiye Türkçesidir.“6.2. Çince-Uygurca Dizin”metinlerimizin Çince eş değerlerinden faydalanarak hazırlanmıştır ve madde başları Çince, karşılıkları Eski Uygurcadır.“7. Sonuç”bölümüdür. Bu bölümlere ilave olarak çalışmanın sonunda kullanılan bütün metinlerin tıpkıbasımına ve Çince eş değer metinlerine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study, which has been prepared as a PhD dissertation, contains two religious texts belonging to the Buddhist Uighur literature. One of those is about Tibetan Buddhism and another one is about Mahāyāna Buddhism. Our study is essentially a re-edition of Türkische Turfan-Texte V [= Turkish Turfan Texts V], which was published by W. Bang and A. von Gabain in 1931 and in addition to the manuscripts in this work, several other fragments have been added in our dissertation. This study consists of 7 chapters. In the chapter entitled“1. Introduction”, the manuscripts in this work, the studies on these manuscripts, the method followed in the study, the format and the contents of the manuscripts, and the Chinese equivalent texts of the manuscripts used in this study are mentioned. In the chapter entitled“2. Tibetan Buddhism”, Buddhism, Buddhist schools until Tibetan Buddhism, the historical background of Tibetan Buddhism, its teachings, its practices, its certain terms, and the texts belonging to Tibetan Buddhism in Old Uighur are mentioned. The chapter entitled“3. Texts”contains the transcriptions and the transliterations of the manuscripts in the dissertation. In the chapter entitled“4. Translation”, the manuscripts used in this study have been translated into Turkish. In the chapter entitled“5. Notes”, the texts are examined in terms of linguistics, semantic and the Buddhist terms. In addition, the Chinese equivalents of our texts have been translated into Turkish by comparing with Old Uighur texts. In the chapter entitled“6. Indexes”, there are three indexes:“6.1. Uighur Index”,“6.2. Chinese-Uighur Index”, and“6.3. Reduplication Index”. In the“6.1. Uighur Index”, the entries are in Old Uighur and their meanings are in Turkish.“6.2. Chinese-Uighur Index”has been prepared by means of the Chinese equivalents of our texts. In this index, the entries are in Chinese and their meanings are in Old Uighur. The last chapter is“7. Conclusion”. In additions to these chapters, Chinese equivalent texts and the facsimiles of all manuscripts have been added at the end of the study.
Benzer Tezler
- Eski Uygur Türkçesi tantrik metinlerinde sembol
Symbols in Old Uyghur Turkish tantric texts
AYŞE KÜBRA ÖZER
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACER TOKYÜREK
- Eski Uygurca Sukhāvatīvyūha-Sūtra(giriş-metin-çeviri-açıklamalar-dizin)
Old Uygur Sukhāvatīvyūha-Sūtra(introduction-text-translation-descriptions-index)
MERVE GÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR UZUNKAYA
- Uygur ve Karahanlı Türkçesinde itaat kavramı
The concept of obedience in Uigur and Karakhanid Turkish
HÜSNÜ ÇAĞDAŞ ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ÇETİN
- Altun Yaruk'un sekizinci kitabı (1-1069) üzerine söz dizimi incelemeleri
A syntactic study on the eighth book of Golden Light (1-1069)
KÜBRA GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERYAL KORKMAZ