Tokatlı halk şairi Eşref Tonbuloğlu'nun şiir dünyası
The poetry world of folk poet Eşref Tonbuloğlu of tokat
- Tez No: 526640
- Danışmanlar: PROF. DR. İSA ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1013
Özet
Türk halk şiiri, temelleri binlerce yıl öncesine dayanan köklü bir gelenektir. Bu geleneğin temsilcisi olan âşıklar ve halk şairleri, şiiri ve müziği hem kendilerinin hem de toplumun duygularını dile getirmek için bir araç olarak kullanmışlardır. Zira hiçbir halk şairi, mensubu olduğu toplumdan ve yaşadığı ortamdan bağımsız değildir. Dolayısıyla bu geleneğin temsilcilerini incelemek, hem onlara hem de onların mensubu oldukları topluma ayna tutmaktır.“Tokatlı Halk Şairi Eşref Tonbuloğlu'nun Şiir Dünyası”başlığını taşıyan bu çalışmada; Eşref Tonbuloğlu'nun hayatı, sanatçı kişiliği, müzik kimliği, şiirlerinin yapı ve muhteva özellikleri ele alınmıştır. Şairin yaklaşık 20 bin şiiri içerisinden; konu, yapı ve nitelik bakımından farklılık arz eden 786 şiir incelenmiştir. Bu şiirlerin her biri, üretildiği koşullar göz önüne alınarak bağlamlarıyla birlikte incelenmiştir. Bunun yanında şairin manicilik yönüne de değinilmiş; yaklaşık 21 bin manisinden örneklem olarak alınan yüz manisine çalışmada yer verilmiştir. Çalışmamız;“giriş”,“dört ana bölüm”ve“sonuç”kısımlarından oluşmuştur.“Giriş”kısmında, öncelikle niçin bu konunun seçildiği, çalışmada hangi yöntemlerin kullanıldığı, sergilenen yaklaşım, amaç, kapsam ve sınırlılıklar ele alınmıştır. Birinci bölümde, Tonbuloğlu'nun kimliği hakkında daha çok kendisinden alınan bilgilere başvurulmuş; onun gelenekteki yerinin tespit edilebileceği bir çerçeve oluşturulmuştur. Şairin hayatı, sanatçı kişiliği, şahsiyeti, yayın dünyasındaki yeri ve hakkındaki görüşler ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, Eşref Tonbuloğlu'nun şiirlerindeki yapı özellikleri metin merkezli bir yaklaşımla incelenmiştir. Tonbuloğlu'nun şiirlerindeki şekil ve dil özellikleri, söz varlığı, ahenk unsurları, nazım birimleri, kafiye şemaları, nazım biçimleri-türleri ve anlatım özelliklerine yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde incelenen şiirlerin içeriği üzerinde durulmuş; konular, din dışı içerik ve dinî- tasavvufi içerik olmak üzere sınıflanmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümde ise Eşref Tonbuloğlu'nun incelemeye tabi tutulan 786 şiiri üretim bağlamlarıyla birlikte ortaya konmuştur. Sonuç bölümünde ise bu çalışmayla ilgili değerlendirmelere ve tespitlere yer verilmiş; elde edilen bulgulara değinilmiştir. Yapılan incelemeler sonunda; Eşref Tonbuloğlu'nun sanatçı kişiliğiyle Türk halk kültürüne, edebiyatına ve müziğine önemli katkılar sağlayan bir şahsiyet olduğu değerlendirilmiştir
Özet (Çeviri)
The Turkish folk poetry is a rooted tradition, based on thousands of years. Its lovers and folk poets, who are representative of the tradition, used poetry and music as a means of expressing the feelings of both themselves and society because no folk poets are independent from the society and the environment in which they live. Therefore, examining the representatives of this tradition is a mirror to them and their society to which they belong. In this study which carries the title of“Tokatlı Halk Şairi Eşref Tonbuloğlu'nun Şiir Dünyası”Eşref Tonbuloğlu's life, personality, music identity, structure and content of poetry are discussed. Among the 20 thousand poems of the poet; subject, structure and quality of 786 significant poems. Each of these poems has been examined together with their contexts, taking into account the conditions in which they are produced. In addition to this, the direction of poet's mani (ballad)is mentioned; a sample of one hundred manis from approximately 21 thousand manis was included in the study. This paper consists of“introduction”,“four main sections”and“result”sections.“Introduction”the first part deals with the selection of this topic, the methods used in the work, the approach, purpose, scope and limitations. In the first part, Tonbuloğlu's identity was presented so that a frame to identify his position in the tradition could be formed. Poet's life, artistic personality, his place in publishing world were discussed. In the second part of the work, the building features of the poems of Eşref Tonbuloğlu are examined based on a text centered approach. Tonbuloğlu's poetry and language features, vocabulary, harmonious elements, verse units, rhyme diagrams, verse forms-types and narrative features are included. The content of the works examined in the third part of the work was emphasized; subjects, non-religious content, and religious-mystic content. In the fourth part of the study, 786 poems of Esref Tonbuloğlu was revealed along with their production contexts. In the conclusion section, evaluations and determinations related to this study were given;the findings obtained were referred to. At the end of the examinations; Eşref Tonbuloğlu's personality as a person who provided important contributions to Turkish popular culture, literature and music was evaluated.
Benzer Tezler
- Sezai Karakoç şiirinin anlambilim açısından incelenmesi
The research of Sezai Karakoçs poetry according to semantics
ZAFER ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TOKATLI
- Tokatlı Aşık Selmani'nin Aşıklık geleneğindeki yeri
The place of Asik Selmani from Tokat in minstrel tradition
MUHAMMED AVŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SEVER
- Âşık Kaynarî'nin hayatı, sanatı ve şiirleri
Âşik Kaynarî's life, art and poems
ELİF GÖKÇEN BAŞBOZKURT DOĞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA ÖZKAN
- 20. yüzyıl Tokatlı âşıkların şiirlerinde eski Türk inançlarının yansımaları
Reflections of old Turkish beliefs in the poems of 20th century Tokat lights
AHMET KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER SARAÇ
- Tokatlı Nuri'de gelenek ve halk eğitimi unsurları
The Elements of folk education and tradition in Tokatlı
İBRAHİM SEÇKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET YARDIMCI