Geri Dön

Sovyetler Birliği'nin dağılmasından Kırım Krizi'ne Karadeniz'de değişen jeopolitik dengeler

From the disintegration of the Soviet Union to the Crimean Crisis the changing balances in the Black Sea

PDF İndir

  1. Tez No: 526652
  2. Yazar: MELTEM MENZİLCİOĞLU
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DURMUŞ ALİ KOLTUK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 144

Özet

Tarih boyunca savaşlar, güç ve çıkar doğrultusunda yeni topraklara hâkim olmak ve topraklarını korumak üzerine şekillenmiştir. Bu bağlamda, ekonomik ya da doğal yaşam koşullarıyla öneme haiz coğrafyalarda, toplumsal bellekte iz bırakan çatışmaların yaşanması araştırmacıların jeopolitik meseleler üzerine yoğunlaşmasına zemin hazırlamıştır. Bu tür ilgi çekici topraklar her ne kadar sorunlu bir savaş sicili ile bilinse de aslında sahip olduğu zenginliklerin insana sunduğu imkânlar ile medeniyetlerin yeşermesine ve tarihi şekillendiren birikimlerin kuşaktan kuşağa geçişine de imkân sağlamıştır ve sağlamaya da devam etmektedir. Aksini düşünmek bir araştırmacı için araştırma sorunsalının parametrelerini çizme hususunda izahtan vareste sonuçlar ortaya çıkarabilmektedir. Asırlar boyunca dünya güç çıkarlarının ve çatışmalarının yoğunlaştığı alanlar arasında kıtaları birbirine bağlama özelliği ile bilinen kadim Karadeniz; birçok imparatorluğun savaş ve ticaretine sahne olmuştur. Bunlar arasında Türk-Rus savaşları ve rekabetleri bilinen en yakın örnekler arasındadır. Öte yandan Osmanlı ve Romanov Hanedanlıklarının I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında parçalanmalarının ardından ortaya çıkan güç ve rekabet boşluğunu 1922'de Moskova'da Bolşeviklerce kurulan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ve Karadeniz'de sahip oldukları kıyı avantajı gereği Doğu Bloğu ülkeleri ve Türkiye doldurmuştur. Ne var ki, 1991'de SSCB'nin dağılması ile Doğu Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu, Kafkaslar ve dünyanın diğer rekabet alanlarında olduğu gibi Karadeniz'de de yeni ve daha önce var olan devletlerin etkinlik alanı belirlemesi gerekmiştir. Bu yeni düzende, Rusya'nın içinde bulunduğu zor ekonomik ve siyasi koşullar Karadeniz'de Rus egemenliğini sorgulanır hale getirmiştir. Bu güç boşluğunu iyi okuyan Batı dünyası dengeleri değiştirecek siyasi yönü ağır basan taktiksel hamlelerde bulunmuştur. Bunlar arasında Karadeniz'in uluslararası örgütler aracılığında ele alınması meselesi başı çekmiş ve önemsenmiştir. Diğer taraftan, Karadeniz'e kıyısı olan eski Doğu Bloğu ülkelerinin AB ya da NATO üyeliği gibi hamlelerle Batı'nın içine çekilme projeleri de hayata geçirilmiştir. Karadeniz'in gerek Rusya için ticari ve askeri ürünleri bakımından bir geçiş koridoru olması gerekse de enerji arz talebi ilişkisinde Avrupa'nın önemli rotaları arasında yer alması Sovyet sonrası dönemde bölgede rekabetin hız kazanmasına neden olmuştur. Karadeniz'de askeri ve siyasi hareketliliği arttıran ve çalışma içerisinde yer alan bir diğer önemli husus da Kırım Krizidir. Bu süreçte Batı ile Rusya arasındaki rekabetin Ukrayna iç siyasetine sirayeti, yaşanan Turuncu Devrim ve Maydan olayları akabindeki gelişmeler neticesinde Rusya'nın Kırım'ı ilhakı, Ukrayna'nın Karadeniz'de özellikle Sivastopol'u yitirmesiyle avantajını ve Odessa dışındaki kıyı şeridini de kaybetmesine neden olmuştur. Gelişmeler sonucu tezahür eden netice Rusya Federasyonunun Karadeniz Jeopolitiğini güçlendiren bir nitelik kazanmıştır. Çalışmada Karadeniz'de Sovyetler sonrası dönemden Kırım Krizi'ne kadar yaşanan çıkar ve güç mücadeleleri ve bunlara neden olan unsurlar ele alınmıştır. Çalışma kaleme alınırken bilimsel makale, kitap, tez ve raporlardan istifade edilmiştir.

Özet (Çeviri)

All along the history, wars have been shaped by the acquisition of new territories and the preservation of the lands in the direction of power and interests. In this context, in the important geographies which have advantageous economic or natural living conditions, the occurrence of conflicts lay the groundwork for the researchers to focus on geopolitical issues. Such lands are known by a problematic war record, but they have also made possible the richness of human wealth, and the possibilities for the transition of the history-shaping accumulations of civilizations and history. Thinking about the opposite of this can lead to inexplicable consequences for drawing up the parameters of a research problem for a researcher. Throughout centuries, the Black Sea, which is known for its ability to connect the continents between the world power interests and the fields in which their conflicts are experienced, also this area has been the scene of war and commerce for many empires. Among them, Turkish-Russian wars and rivalries are among the closest known examples. On the other hand, after the First World War, Ottoman and Romanov dynasty was collapsed and this situation caused to reveal strength and competition gap in the Black Sea. This power gap was filled by Soviet Union (USSR) which was founded in 1922 by the Bolsheviks in Moscow, Eastern Bloc countries which have coasts to Black sea and Turkey. The disintegration of the USSR in 1991 has created new balances in the Black Sea, as well as in Eastern Europe, Central Asia, the Middle East, the Caucasus and other competitive areas of the world. This new order, made Russia's dominance in the Black sea questionable because of Russia's tough economic and political conditions. The Western world which were aware of this power gap, has found tactical moves that will change the balances in this strategically important area. Among them, the issue of handling the Black Sea through international organizations has gained priority and is considered important. On the other hand, projects such as the EU or NATO membership of the former Eastern Bloc countries, which are coastal to the Black Sea, make possible the Western world's presence in the Black Sea. The fact that the Black Sea is a transit corridor for commercial and military products for Russia, but also that it is one of Europe's important roots in energy supply and demand has led to increased competition in the post-Soviet period area for Black Sea. Another important issue that increases mobility in the Black Sea and is included in this study is the Crimean Crisis by Russia. While the rivalry between the West and Russia in the process of going to the Crimea Crisis is reflected in the Ukrainian domestic politics. The Orange Revolution and the Maidan events, which took place in Ukraine, accelerated the annexation of the Crimea. With the annexation of the Crimea, Ukraine has lost a significant territory while Russia has been dominant over these lands again and had an advantage in the Black Sea. The study will examine the problems of power and interests in the Black Sea as well as from the post-Soviet Union to the Crimean Crisis and the analysis of the elements that cause them. While researches from scientific books and academic books have been made, especially the Crimean Crisis is an up-to-date issue, internet data has been frequently used in this area.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    415602

    The Crimean question in Russo-Ukrainian relations 1991-2014

    Rusya-Ukrayna ilişkilerinde Kırım sorunu 1991-2014

    LYUDMİLA BEYBULAYEVA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Uluslararası İlişkilerAtılım Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. HASAN ÜNAL

    DOÇ. DR. HASAN ALİ KARASAR

  2. Tez No

    822807

    Migration from the central Asian Republics of Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Türkmenistan, and Uzbekistan to Turkey (Antalya-İstanbul-İzmir) after the 2008 world financial crisis

    2008 dünya mali krizi sonrası orta Asya Cumhuriyetleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'dan Türkiye'ye (Antalya-İstanbul-İzmir) göç

    RAUF ASLANOV

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL AYDINGÜN

  3. Tez No

    736420

    Jeopolitik yaklaşımlar ekseninde Rusya'nın Batı Balkanlar politikası

    Russia's Western Balkans policy on the axis of geopolitical aproaches

    HÜMEYRA SÜMEYYE KAHRAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Uluslararası İlişkilerKarabük Üniversitesi

    Bölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ ASKER

  4. Tez No

    584726

    Ukrayna krizi sonrası Türkiye'nin Kırım'ın ilhakına yönelik politikası

    Turkish policy toward annexation of Crimea in the post-Ukrainian crisis

    BENGÜ YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Uluslararası İlişkilerAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ASLAN

  5. Tez No

    558147

    Rusya Federasyonu'nun Ukrayna müdahalesinin Avrupa güvenliğine etkileri

    The impacts of the russian federation's Ukraine intervention on Europe's security

    DEVRİM TAŞKIRAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Uluslararası İlişkilerKocaeli Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ POYRAZ GÜRSON

Geri Dön