Türkçe'deki ünlü harflerin formant frekans değerlerine dayalı adli aksan analizi gerçekleştirimi
Accent analysis based on formant frequencies of vowels in turkish language
- Tez No: 526797
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYTUĞ BOYACI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Geçmişte fiziksel araçlar ve yollarla işlenen suçlar dijitalleşmenin artmasıyla giderek yerini elektronik araçlarla işlenen suçlara bırakmaktadır. Elektronik araçlarla işlenen bu suçlar arkasında, bilgisayarlar, taşınabilir cihazlar, ağ cihazları ve depolama aygıtları gibi elektronik deliller bırakmaktadır. Ses delillerinin incelenmesi ya da ses adli bilişimi (audio forensic), elektronik delilleri ve içlerinde bulunan verileri kullanarak suçların aydınlatılmasına katkıda bulunan Adli Bilişim disiplininin bir alt dalı olarak bilinmektedir. Ses adli bilişimi için halihazırda kullanılabilecek birçok ses analiz yazılımı mevcuttur. Sayısal ses işleme teknikleri tabanlı yöntemleri kullanan bu yazılımların, ses kayıtlarında kurgu/montaj tespiti (kayıt bütünlüğünün doğrulanması), spektrum analizi, bozuk kayıtların anlaşılabilirliğinin arttırılması (kayıt iyileştirme), konuşmacı profili (yaş, cinsiyet vs.) belirleme, ortam gürültüleriyle maskelenmiş ses analizi, adli takiplerde gerçek zamanlı ses analizi ve konuşmacının etnik yapısı ile ilgili olan dil ve aksan öğelerini belirleme gibi ses adli bilişimi işlemlerini otomatik olarak gerçekleştirebilmesi beklenmektedir. Bu tez çalışmasında, konuşma üretimi ve ses bilimi, ses incelemede kullanılan temel konuşma işleme teknikleri, adli açıdan ses incelemeleri ve bu incelemelerde kullanılan yazılımların teknik ve performans kriterleri göz önünde bulundurularak karşılaştırılması yapılmış ve bu yazılımların eksik yönlerinden biri olan aksan tanıma konusu üzerinde literatür çalışması gerçekleştirilmiştir. Literatür çalışma sonucunda Türkçe dili için aksan analizinin şimdiye kadar gerçekleştirilmediği görülmüştür. Bu doğrultuda ünlü harflerin formant frekans değerlerine dayalı analizlerin bir dilde bulunan aksanları belirlemede önemli bir faktör olduğu literatüre dayanarak görülmüştür. Dolayısıyla bu tez çalışması ile Türkçe'deki ünlü harflerin formant frekans değerlerine dayalı adli aksan analizi gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel analiz sonuçları yoluyla bölgesel formant frekans değerleri farklılıklarının ortaya konmasının yanı sıra sınıflandırma analizleri yoluyla da %90'a varan sınıflandırma başarım oranları elde edilmiştir. Bu sonuçlar, gelecekte özellikle daha fazla sayıda konuşmacı ile eğitilmiş sınıflandırma algoritmaları kullanılarak, Türkçe dili için ünlü harflerin formant frekans değerlerine dayalı bir eş zamanlı otomatik aksan analiz sisteminin tasarlanmasının önünü açacaktır.
Özet (Çeviri)
Day by day, the crimes committed by physical means in the past give way to the crimes committed by electronic means with the increase of digitization. These crimes committed by electronic devices leave electronic evidences such as computers, mobil devices, network tools, storage devices behind. Examining audio evidences, mostly called as“audio forensic”, is a sub-branch of digital forensic which contributes clarification of crimes by using electronic devices and data included in these devices. There are already plenty of audio analysis tools that can be used for audio forensic. These tools, which basically use DSP-based methods, are expected to automatically implement audio forensic tasks such as verification of audio integrity (editing and montage detection), spectrum analysis, speech enhancement (increasing the intelligibility of distorted records), speaker profile (age, sex, etc.) identification, analysis of audio masked by ambient noise, real-time audio analysis in judical tracking and identifcation of ethnic items like language and accent. In this work, speech production and phonetics, fundamental digital speech processing methods used for audio analysis, audio examinations in terms of digital forensics and technical and performance comparisions of audio analysis tools are covered in detail and a literature study has been done on accent identification which is one of the missing parts in these tools. After a literature search, it has been seen that no study has been performed for Turkish language on accent analysis until now. Accordingly, it is deduced that analysis based on vowel's formant frequencies is an important factor to classify accents in a language. Thus, in this thesis, we have performed a forensic accent analysis based on formant frequencies of vowels in Turkish language. In addition to detecting regional differences in formant frequencies via statistical analysis results, classification performance rates of up to 90% have also been obtained via classification analysis results. These findings, especially with trained classification algorithms using more number of speakers, will lead to the design of a simultaneous automatic accent analysis system based on the formant frequency values of vowels for the Turkish language in the future.
Benzer Tezler
- Biçimbilim açısından Türkçe ve Çincede sözcük türetme
Chinese and Turkish word formation in the aspect of morphology
MEHMET RASİM İNCEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLAY ÇAKMAK
- Türkçe'deki sesli harflerin çoklu ayırma analizine göre sınıflandırılması
Başlık çevirisi yok
ÜMİT KÜNKÇÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA BARKANA
- Plak kapağı tasarımının grafik sanatlar içindeki yeri (1960 sonrası)
Başlık çevirisi yok
G. EMİN SONAD
- Müsahipzade Celal Efendi'nin 'İstanbul Efendisi' opereti özelinde Osmanlı'da operetin gelişimi
The improvement of operetta in Ottoman, specific to İstanbul Gentleman operetta of Musahipzade Celal Efendi
AHMET ÜNLÜ
- Dijital okuryazarlık ve mahremiyet bağlamında kırsal bölgelerde internet tabanlı hizmetlerin kullanımı: Kayseri örneği
Use of internet-based services in rural regions in the context of digital literacy and privacy: The case of Kayseri
BURAK ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2022
İletişim BilimleriErciyes Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT İLHAN