Doğal ışığın duygu durum üzerindeki etkileri, Sancaklar Camii incelemesi
The effects of natural light on the mood: Sancaklar Mosque case
- Tez No: 527537
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN EREN ŞANSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Doğal Işık, İç mekan, Duygu Durum, İbadethane, Sancaklar Cami, Natural Light, Interior, Mood, Place of Worship, Sancaklar Mosque
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mekan Tasarımı Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
ÖZET DOĞAL IŞIĞIN DUYGU DURUM ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: SANCAKLAR CAMİİ İNCELEMESİ Gizem Sedef İç Mekan Tasarımı Yüksek Lisans Programı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Kenan Eren Şansal Eylül 2018, 54 sayfa İnsanların oluşturduğu toplumların çevre içindeki faaliyetlerinin sonucu olarak ortaya çıkan çevre sorunları, 19. yüzyıl baş¬larına kadar pek hissedilmemiş, insanoğluna sorun teşkil etmemiştir. Çünkü insanlar, o dönemde doğa ile olan ilişkisini henüz kesmemiş, aksine doğa içinde büyümüş ve doğanın kucağında gelişmiştir. Günümüzde doğa ve insan arasındaki ilişkiye bakacak olursak, bu iki öğenin sürekli etkileşim halinde olup; doğal su kaynakları, bitki örtüsü, doğal ışık, temiz hava gibi doğal öğelere maruz kalan bireylerin stresinin azaldığına ve duygu durumlarının onarıldığına dair bir takım çıkarımlar yapmak mümkündür. Ulrich ve arkadaşlarının (1991) belirttiği üzere, doğal çevrelerin psikolojik faydaları üzerine birçok araştırma yapılmış ve bu çalışmalar, konu ile ilgili literatüre önemli derecede yarar sağlamıştır. Ulrich ve arkadaşları, yapmış oldukları, geçmişte yapılmış olan bu çalışmalar sonucunda doğal çevrelerle ilgili olarak psiko evrimsel bir teori oluşturup, ismini Stres Kurtarma Teorisi olarak belirlemişlerdir. Stres kurtarma teorisinde Ulrich'e (1991) göre stresin azalması, dolayısıyla stres durumundaki iyileşme; hem psikolojik hem de fizyolojik olarak bir iyileşme ve onarıma sebebiyet vermektedir. Onarım, psikolojik ve fizyolojik uyarılma ile karakterize edilen durumların iyileşmesi şeklinde yorumlanabilmektedir (Ulrich, 1981). Doğa; öğeleriyle birlikte bir bütün olarak insanların üzerinde olumlu bir etki yaratmakta, duygu durumları üzerinde kayda değer olumlu etkiler oluşturmaktadır. Konu ile ilgili çalışmalar incelendiğinde belirtilmelidir ki; duygu durumdaki onarım doğal çevrelerde olduğu gibi, ibadethaneler gibi yapılı çevrelerde de tespit edildiği görülmektedir. Bu durumun sebeplerini henüz tam olarak belirtmek mümkün olmasa da, mevcut literatüre dayanarak yapılı çevrenin bir takım olumlu etkilerinin sebepleri arasında doğal öğelerin varlığının rolü olabileceği düşünülmektedir. Doğal ışık; Tanrı'nın ilk yaratılış eylemi olduğu bilinmektedir ve Tanrı'nın diğer adı olarak kullanılır. Tasarım öğelerinden birini oluşturan ışık, ayrıca ibadethane tasarımına yön de verebilmektedir. Örneğin; ibadet edenleri bir yere toplama, dolayısıyla ibadetlerini gerçekleştirecek yere yönlendirme, manevi bir atmosfer oluşturma ve kutsal anlamı vurgulamak için doğal ışıktan yararlanılabilir. Dinlere bakıldığında da bütün dinlerde; Tanrı'nın varlığı çeşitli sebeplerle ışığa dayanmaktadır. Dolayısıyla, ibadethanelerin doğal ışık ile ilişkisi sıklıkla irdelenmiştir. İnsan duygu durumunun, içerisinde yaşanılan ve çalışılan mekanlardaki doğal ışıktan etkilenebileceğini belirtilen çalışmaların sonuçları göstermektedir ki; yapılı çevredeki doğal ışık miktarının, stresi azaltması dolayısıyla duygu durumunun onarılmasında önemli bir rolü olabileceği, bunun da sağlıklı iç mekanların tasarlanmasında etken olması gerektiği düşünülmektedir. Yapılı çevrelerden olan ibadethanelerde yararlanılan doğal ışığın, duygu durumu üzerine etkisinin var olduğu düşünülmektedir. Çalışma doğal ışığın duygu durumu üzerine etkilerini inceleyip, karşılaştırabilmek için 2 farklı dönemde yapılmıştır. Çalışma kapsamında, 2 farklı dönemde (doğal ışık-gündüz, yapay ışık-gece) Sancaklar Camii'ni ibadet amacıyla kullanan, yapay ışığa maruz kalınan dönem olan gece; 94, doğal ışığa maruz kalınan dönem olan gündüz; 137 katılımcı ile toplamda; 231 farklı kişiye, 6 farklı veri toplama gününde (gündüz; 22 Temmuz- 5 ve 12 Ağustos 2016, gece; 8-9-10 haziran 2018) toplamda 6 gün, yapılı çevredeki mevcut ışık ve duygu durum arasındaki ilişki irdelenmiş olup, konu hakkında literatüre katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın 2 farklı ışık durumunda (yapay-doğal) incelenmesinin sebebi; duygu durumların doğal ve yapay aydınlatma üzerindeki etkilerinin karşılaştırılıp, doğal ışığın insan duygu durumu üzerindeki etkilerinin varlığı tespit edilmesi hedeflemiştir. Gece ve gündüz ziyaretçilerine yönlendirilen anketlerden ilki Demografik Özellikler Anketi, bir diğeri Pozitif Negatif Duygu Durum Ölçeği, son anket ise bu çalışma için özel hazırlanmış olan Aydınlatma Anketi'dir. Her bir veri toplama gününde Pozitif ve Negatif Duygu Durum Ölçeği, ibadethane ziyaretçilerine yapıya girmeden önce ve ibadetlerini gerçekleştirdikten sonra verilmiş olup; kişilerin duygu durumunda beklenen olası değişiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, ibadet sonrası Aydınlatma Anketi'nin ayrıca uygulanmasıyla toplanan veriler karşılaştırılmış ve aralarında istatistiksel ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular, ibadethanenin kullanıcıların duygu durumları üzerinde olumlu etkilerinin olduğu ve bu etkilerin iç mekanda maruz kalınan yapay ışığa göre doğal ışık ile daha fazla ilişkilendirilebileceğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE EFFECTS OF NATURAL LIGHT ON THE MOOD: SANCAKLAR MOSQUE CASE Gizem Sedef Interior Design Graduate Program Thesis Supervisor: Dr. Öğr. Üyesi Kenan Eren Şansal September 2018, 54 pages The environmental problems that emerged as a result of the human activities were not noticed and did not pose a problem for human beings until the beginning of the 19th century. Because people did not cut their relationship with nature at that time, but rather grew up in nature. If we look at the relationship between nature and human beings, they are in constant interaction, and it is possible to make inferences that the stresses of the individuals exposed to natural elements such as natural water resources, vegetation, natural light, and clean air are lessened and their moods are restored. As Ulrich et al. (1991) pointed out, many studies have been done on the psychological benefits of natural environments and these studies have contributed significantly to the relevant literature. Ulrich and his friends have created a psycho-evolutionary theory of natural environments as a result of these past studies and named it as Stress Rescue Theory. According to Ulrich (1991), in stress recovery theory, the reduction of stress, thus improvement in the stress condition, results in both psychological and physiological healing and repair. Repair can be interpreted as an improvement of the conditions characterized by psychological and physiological stimulation (Ulrich, 1981). Nature; together with its elements, has a positive effect on people as a whole and has a significant positive effect on their mood. When the studies on the subject are examined, it should be stated that; it is observed that the repair in the mood is also found in built environments such as places of worship as in natural environments. Although it is not yet possible to state the reasons for this situation, it is thought that the existence of natural elements may have a role in the reasons of some positive effects of the built environment based on the current literature. Natural light; is known to be the first act of creation, and is used as the other name of God. The light, which constitutes one of the design elements, can also give direction to the design of the place of worship. For example, natural light can be used to gather the worshippers to a place, thus direct them to their place of worship, create a spiritual atmosphere and emphasize the holy meaning of gathering worshipers. In all religions, God's existence is somehow based on light. Therefore, the relationship between natural light and places of worship is often examined. The results of the studies expressing that human mood can be affected by natural light in the living and working places show that the amount of natural light in the built environment may have an important role in the restoration of the mood due to the reduction of the stress, and this should be a factor in the design of healthy interiors. It is thought that the natural light used in the places of worship that are also built environments have an effect on the mood. The study was carried out in 2 different periods in order to examine and compare the effects of natural light on the mood. A contribution to the literature was tried to be made with discussing the relationship between the built environment and mood of a total of 231 participators, which uses the Sancaklar Mosque for worship in 2 different periods (natural light-daytime, artificial light-night); in which 94 during the night that is the period of exposure to artificial light, 137 during the daytime that is the period of exposure to artificial light, in 6 different data collection day (day; July 22, August, 5 & 12, 2016, night; June 8-9-10, 2018). The reason why the study is examined in two different light (artificial-natural), to compare the effects of mood under natural and artificial lighting and to determine the effects of natural light on human mood. The first survey conducted to the daytime and night visitors was the Demographic Characteristics Questionnaire, second was the Positive-Negative Mood Scale, and the last one was the Illumination Questionnaire, which was prepared specifically for this study. On each data collection day, Positive-Negative Mood Scale was given to the visitors of the place of worship before entering the structure and after performing their worship, and expected changes in the mood of individuals are tried to be determined. The data obtained were compared with the data collected after the conducting the Illumination Questionnaire after worship and tried to determine the statistical relationship between them. The findings showed that the place of worship has a positive effect on the mood of the users and that these effects can be more correlated with natural light than the artificial light exposed in the interior.
Benzer Tezler
- Doğal ışığın ergen depresyonu üzerindeki etkileri
Effects of natural light on adolescent depression
BUSE IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İç Mimari ve DekorasyonBahçeşehir Üniversitesiİç Mekan Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN EREN ŞANSAL
- Kalıcı yaz saati uygulamasının öğrenci uyku kalitesine ve duygudurumuna etkisi
The effect of daylight saving time on student sleep quality and mood
MELİKE BULAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıBahçeşehir Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZİN HATİCE TANRIÖVER
DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN EREN ŞANSAL
- Effects of color temperature on projected fractal light patterns: Visual interest and emotional response
Işığın renk sıcaklığının yansıtılan fraktal modeller üzerindeki etkisi: Görsel ilgi ve duygusal tepki
BUSE SEZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İç Mimari ve Dekorasyonİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN OLGUNTÜRK
- Daylight saving policies affect online emotions
Yaz saati uygulamasının duygu durumuna etkileri
MERT ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSabancı ÜniversitesiMühendislik ve Doğa Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR VAROL
- Yaşam kullanım kılavuzu
Manual to life
ÜMİT İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıKadir Has ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MELİS BEHLİL