Venedik Bienali'nde sanat-mimarlık eşlemesi ve mekansal pratik olarak ambiente
Art-architecture coupling in Venice Biennale and ambiente as spatial practice
- Tez No: 528377
- Danışmanlar: PROF. DR. ESİN BOYACIOĞLU, PROF. DR. AYŞEN SAVAŞ SARGIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi, Teorisi ve Eleştirisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Sergiler, sanat ve mimarlığın konvansiyonel yapma ve düşünme biçimlerinin ötesinde söylemsel alanlar olarak tezin araştırma alanını tarif etmekte; '60lardan günümüze dek disipliner sınırları genişleten bir edim olarak 'sergi (için) yapma' pratiği ise disipliner kavramlara, süreçlere ve tekniklere yassı bir düzlemde eş varlık statüsü atfetmektedir. Tezin araştırma alanı için belirleyici olan sanat ve mimarlık ilişkisi, sergi bağlamında 'sanat-mimarlık eşlemesi' olarak ifade bulmuştur. Venedik Bienali'nde mimarlık ve görsel sanatların bağımsız sergilerinde sanatçılar ve mimarların yer değiştirmesi ve küratöryel pratik biçimlerinin mekansallığı üzerinden benzeşimi tespit edilerek, Bienal'in bugününden geçmişine bir bakışla sanat-mimarlık eşlemesinin görünür olduğu tarihsel durakların izi sürülmüştür. Bu sorgulama, araştırmayı Görsel Sanatlar ve Mimarlık Bölümü tümleşikliğinde gerçekleşmiş ve genel teması 'ambiente' kavramı ile kurgulanmış olan 1976 Bienali'ne yönlendirmiştir. Venedik Bienali'nin içinde bulunduğu konjonktürdeki kültürel, sosyal ve politik krizle ilişkili olarak yeniden yapılanma sürecini başlatan ve mimarlığın ilk kez kurumda yer bulduğu 1968 Bienali ve 1976'daki 'Yeni' Bienali tasarlayan dört yıllık planın kapsamında 1975'te gerçekleşmiş sergiler, sanatçılar ve mimarların eş etkinlik gösterdiği diğer tarihsel duraklardır. Venedik Bienali'nin tarihselliğinden getirilen, İtalyanca'dan Türkçe'ye çevrildiğinde“çevre”,“yerleştirme”,“ortam”“oda”gibi çoklu anlamları kapsayacak Türkçe bir sözcük olmaması sebebiyle teze olduğu gibi aktarılan 'ambiente', güncel sergilerdeki mekanın deneyimlenebilir ve izleyiciyi çevreleyen gerçekliğine dayalı biçimleri yeniden okumanın bir aracı olarak önerilmiştir. Bienal'i kendi otonom bütünlüğü içinde yeniden değerlendirebilmek için materyal semiyotik bir yaklaşım olan Bruno Latour'un Aktör-Ağ Teorisi'nin (ANT) söz dağarcığı ve yöntemi araçsallaştırılmıştır. Bienal'in tarihsel sergileri ANT'a referansla,“aktör”ve“aktantların”ilişkilenmelerinden meydana gelen“nesnemsiler”olarak ambienteler aracılığıyla materyal ilişkilerin inşa edildiği aktör-ağlar olarak tanımlanmıştır. Venedik Bienali Tarihsel Arşivleri'nden (ASAC) elde edilmiş özgün yazınsal ve görsel materyal aracılığıyla, tarihsel sergilerin geçici, edimsel ve oluşsal süreçlerine erişilmiş; Bienal'in başka bir tarihsel anlatısını inşa eden ilişkisel ağların haritaları çıkarılmıştır. Neredeyse küratöryel bir tavır ve araştırma yönteminin getirdiği olumsallıkla, arşiv araştırmasıyla görünür olan materyalitesi üzerinden tarihsel bir iş, günümüzde üretilmiş başka bir işle yan yana getirilmiş, tezin üretmesi olası çok sayıda kompozisyondan yalnızca biri üzerinden ambientenin günümüzdeki yeniden inşası tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Exhibitions, as discursive fields beyond art and architecture's conventional ways of making and thinking, outlines research area of the thesis. The practice of 'making (for) exhibition' that has been expanding disciplinary fields since late 1960s attributes disciplinary concepts, processes and techniques an analogous status on a flat ontology. The interrelation of art and architecture, which has been decisive for the field of research, found its expression by the 'art-architecture coupling'. By the synopsis of the displacement of artists and architects via curatorial practices and resemblance of their spatial practices in the autonomous bodies of architecture and visual art exhibitions of Venice Biennale, the thesis presents a view of the Biennale in order to trace historical moments where art-architecture-couplings became visible. This questioning led the research to its first historical instance in 1976 when the Biennale was realized under the integrated sectors of Visual Arts and Architecture and organized around the general theme“ambiente”. 1968 Biennale, which marked the beginning of the institution's remodeling period due to the conjunctural cultural and socio-political crisis, and the exhibitions realized in 1975 within the quadrennial that projected the New Biennale of 1976, were highlighted as other historical instances. 'Ambiente' was recalled from the historicity of the Biennale and transferred as the original Italian term since there exist no Turkish word proper to multiple meanings of the term, such as“çevre”(environment),“yerleştirme”(installation),“ortam”(ambience) and“oda”(room). Ambiente is presented as an instrument to re-read forms based on the experiential and environing literality of the space. Bruno Latour's material semiotic approach, Actor-Network Theory (ANT) with its terminology and method, are instrumentalized in order to reconsider the Biennale as an autonomous entity. The '68, '75 and '76 exhibitions are defined as actor-networks in which ambientes -as“quasi-objects”composed of the interactions and material relations of“actors”and“actants”. Temporal, performative and processual operation of the historical exhibitions are accessed and mapped through the agency of the original textual and visual material achieved from the Historical Archives of Venice Biennale (ASAC) to build another historical narrative of the Biennale. In almost a“curatorial manner”and a“contingent”way, a historical work –of which the archival research made its materiality visible- is re-assembled with another recent work, as one single“composition”among many others this research would possibly generate; so that current re-construction of ambiente could be discussed.
Benzer Tezler
- Patrik Schumacher'in parametrisizm manifestosunun Zaha Hadid eserleri üzerinden irdelenmesi
An investigation of Patrik Schumacher's parametricist manifesto via Zaha Hadid's work
DUYGU MERVE BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonÇukurova Üniversitesiİç Mimarlık Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHİME YEŞİM GÜRANİ
- Bienallerde mekansal deneyim ve iletişim: İstanbul bienalleri üzerinden bir irdeleme
Spatial experience and communication in biennials: A research on Istanbul biennials
ADİFE GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENİYE BANU GARİP
- Mimarlıkta seçkinlik sıradanlık ilişkisi ve temsil mekanizmaları
The phenomena of distinguished and ordinary in architecture: An inquiry into the representation
BURÇİN BAŞYAZICI
Doktora
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIS ULUOĞLU
- Venedik Mimarlık Bienali'ne iç mimarlık perspektifinden bakmak: Türkiye ulusal sergileri
Looking at Venice architecture Biennale from interior architecture perspective: Turkish national exhibitions
NURULLAH KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE CORDAN
- An investigation on the evolution of Turkish pavillion at Venice Art Biennale
Venedik Sanat Bienali'nde Türkiye pavyonunun gelişimi üzerine bir inceleme
İLKE ALKAN
Sanatta Yeterlik
İngilizce
2024
Sanat TarihiYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar ve Resim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARCUS GRAF