Pamukta (Gossypium hirsutum L.) ilişkilendirme haritalaması analiziyle solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) ile ilişkili DNA markörlerinin belirlenmesi
Determination DNA markers associated with verticilliumwilt disease (Verticillium dahliae Kleb.) with association mapping analysis in cotton (Gossypium hirsutum L.)
- Tez No: 528870
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM BARDAK, DOÇ. DR. OKTAY ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Pamuk (Gossypium spp.) dünyanın en iyi bitkisel lif kaynağı olup, sanayinin yaklaşık 50 kadar koluna hammadde sağlayan bir endüstri bitkisidir. Pamuk tarımında üretimi kısıtlayan, verim ve kaliteyi düşüren çok sayıda hastalık ve zararlı bulunmaktadır. Bu hastalık ve zararlılar arasında en yıkıcı etkiye sahip olan ise toprak kökenli Verticillium dahliae Kleb. fungusunun sebep olduğu solgunluk hastalığıdır. Ekonomik ve etkin bir kimyasal mücadelesi olmayan bu hastalığın mücadelesinde, dayanıklı/tolerant çeşitlerin geliştirilmesi büyük önem arzetmektedir. Bu çalışmada, Gossypium hirsutum L. türüne ait 268 pamuk genotipinin Verticillium solgunluğuna karşı reaksiyonları ile bu hastalıkla ilişkili markörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, 2016 yılında, önce iklim odası koşularında, patojenin yaprak döken (PYDV6) ve yaprak dökmeyen (Vd11) patotiplerine karşı, konidi süspansiyon tekniğine göre tesadüf parselleri deneme deseninde, beş tekerrürlü saksı denemesi, daha sonra ise aynı genotipler ile Bismil-Diyarbakır'da, hastalıkla doğal bulaşık çiftçi arazisinde (yaprak dökmeyen patotip; 16.5 ms g-1) Augmented deneme deseninde tarla denemesi yürütülmüştür. Çalışma sonucunda, genotipler arası farkın önemli olduğu ve bu farklılığın kütlü pamuk verimini etkilediği, iklim odasında yürütülen saksı denemesinin yanı sıra tarla denemesindeki genotiplerin % 50-60 koza açımı dönemi ile hasat sonu gövde kesitindeki hastalık şiddetinden anlaşılmıştır. Saksı denemesinde, her iki patotipe karşı Semerkant Uzbek ve Taşkent 6 genotipleri, kontrollerden daha tolerant bulunmuştur. Tarla denemesinde ise 25 adet genotipin, kontrollerden daha tolerant olduğu hem % 50-60 koza açımı hem de gövde kesitinde yapılan hastalık şiddeti değerlerinden anlaşılırken, Stoneville K311 çeşidinin her iki dönemde de en düşük hastalık şiddetine sahip olduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, hastalığa karşı orta derecede tolerant olan BA 119, Okra 204, H-23, Gedera-5, PI 528420 ve Acala Royale genotipleri ise en yüksek kütlü pamuk verimine sahip olmuşlardır. Markör belirleme amacıyla yapılan ilişkilendirme analizlerinde 4730 tane SNP (Tek Nükleotit Polimofirzm) allelleri kullanılarak, Verticillium solgunluk hastalığıyla ilişkili 117 ortak SNP markörü elde edilmiştir (p
Özet (Çeviri)
Cotton (Gossypium spp.), as the best plant fiber source in the world, provides the raw material to about 50 branches of industry. There are many diseases and pests that restrict the production and reduce the quality and yield of the of cotton plant. Among these pests and diseases, the most destructive one is Verticillium wilt caused by Verticillium dahliae Kleb., a soil-born fungus. In the fight against the disease, for which no chemical and economical way to control is present, it has become vastly important to develop varieties which are resistant/tolerant to the agent. In this study, we aimed at determining the responses of 268 cotton genotypes (Gossypium hirsutum L.) present in our genetic stok against Verticillium wilt disease and at discovering the genetic markers associated with it. For this purpose, firstly in the climatic chamber, a randomized plot against defoliating (PYDV6) and non-defoliating (Vd11) pathotypes of this fungus was designed with five replications using conidial suspension technique in 2016. Later, the field experiment was carried out with the same genotypes according to the augmented experimental design in a naturally infected field (non-defoliating pathotype; 16.5 ms g-1) located in Bismil, Diyarbakır. At the end of the study, through not only the pot experiments conducted in the climate room, but also 50-60% boll opening period, the severity of the disease at the stem sections of plants at harvest time and seed cotton yield in the field experiments, it has been understood that the difference between the genotypes were statistically significant and that this difference affects the yield of seed cotton. In the pot experiment, Semerkant, Uzbek and Taskent 6 genotypes were found more tolerant than control varieties against both pathotypes. While 25 of the genotypes were detected to be more tolerant than the tolerantcontrol varieties to the disease by the measure of the severity both at 50-60% boll opening period and stem sections at the harvest time, the lowest disease rate was detected in Stonville K311 genotype in the same periods. Additionally, the genotypes such as BA 119, Okra 204, H-23, Gedera-5, PI 528420 and Acala Royale, which were moderately tolerant to the disease, had the highest seed cotton yield. Through the association analyses, 117 common SNP markers releated with Verticillium wilt desiase were obtained using 4730 SNP alleles (p
Benzer Tezler
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) yüksek sıcaklık stresine toleranslık/dayanıklılık ile ilişkili DNA markörlerinin belirlenmesi
Determination of DNA markers associated with tolerance/resistance to high temperature stress in cotton (Gossypium hirsutum L.)
YUSUF GÜZEL DEMİRAY
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REMZİ EKİNCİ
DOÇ. DR. ADEM BARDAK
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) erkencilik karakterleriyle ilişkili DNA markörlerinin belirlenmesi
Determination DNA markers associated with earliness characters in cotton (Gossypium hirsutum L.)
DÖNE PARLAK
Doktora
Türkçe
2018
BiyoteknolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM BARDAK
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) farklı melez kombinasyonlarında bazı tarımsal ve teknolojik özellikler ile çırçır randımanının saptanması
The determination of some agronomical, technological and ginning out-turn in different cotton (Gossypium hirsutum L.) hybrid combinations
FERHAT ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarla Bitkileri Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN ÜNAY
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) renk özellikleri kalıtımının incelenmesi
Investigating the heredity of color traits in cotton (Gossypium hirsutum L.)
BÜLENT ÇETİN
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) farklı zaman ve dozlarda uygulanan potasyum gübrelemesinin verim ve verim ögelerine etkisi
The effect of potassium fertilization applied at different timesand doses on yield and yield components in cotton (Gossypium hirsutum L.)
ÖMER HACIKAMİLOĞLU