Planning disasters: Impacts of neoliberal restructuring on urban planning practice through urban planners in Turkey
Planlama faciaları: Neoliberal yeniden yapılanmanın şehir plancıları üzerinden Türkiye'deki şehir planlama pratiğine etkileri
- Tez No: 531220
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÇAĞATAY KESKİNOK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 326
Özet
1970'li yılların son döneminde etkili olan küresel ekonomik krizin bir sonucu olarak Türkiye 1980'li yılların ilk yarısında bir ekonomik politika olarak neoliberalizmi benimsemiştir. Temelde merkezsizleştirme, kuralsızlaştırma, özelleştirme, serbestleştirme uygulamalarıyla harekete geçen bu politik tercih, zaman içerisinde hemen hemen bütün sektörleri etkilemiş ve kentsel planlama disiplini de bundan payını almıştır. Daha sonraki yıllarda, dönem hükümetlerinin ekonomi politikalarının sürekli değişmesi, yeni kurumların kurulması, yetki dağılımının artması, belediyelerde ve kamu kurumlarında çalışan teknik personelin yetersizliği ve/veya niteliksizliği, ve piyasada faaliyet gösteren planlama bürolarının bir kısmının sisteme direnmesi, fakat diğer bölümünün ise sisteme ayak uydurması planlama pratiğinde dramatik değişimlere yol açmış ve son yıllarda kentleri kısa erimli, esnek, parçacı, sisteme kolaylıkla adapte edilebilen ve politik baskılarla oluşan proje temelli bir planlama anlayışına teslim etmiştir. Bu çalışma, serbest piyasada faaliyet gösteren şehir plancıları aracılığıyla bu sürece dair tartışmalara katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Bu tez, nitel yöntemlerin kullanıldığı ampirik bir çalışma yürütmüş ve serbest piyasada faaliyet gösteren planlama büroları ve planlama ile ilgili kurumlarda çalışan şehir plancıları aracılığıyla şehirlerin günümüzde ne hale geldiğini ve nedenlerini, ve bu süreçte planlama pratiğinin yapısını ve rolünü ele almıştır. Sonuç olarak bu tez, bu sürecin başlangıç noktasını Türkiye'de neoliberal politikaların benimsenmesi olarak kabul etmiş, ancak planlama sürecini etkileyen faktörleri siyaset/politik aktörler, yatırımcılar/tüketiciler, piyasa mekanizması ve şehir plancıları olarak belirlemiştir. Artık günümüzde planlama rant için bir araç olarak görülmekte ve süreç sermaye grupları ve politikacılar tarafından yönetilmektedir. Şehir plancıları ise sistemin yasal hale gelmesini sağlayan imzacılar olarak görülmektedir. Bugün Türkiye'de, nesnel ve çağdaş anlayışı hedefleyen, kademeli ve kapsamlı bir planlama sistemi ve uygulaması bulunmamaktadır. Bu tezde sıkça konuşulan“planlama faciaları”terimi, neoliberal politikaların kentsel alanlar üzerindeki negatif etkilerini vurgulamayı amaçlamıştır.
Özet (Çeviri)
As a result of the global economic crisis of the last period of the 1970s, Turkey has adopted neoliberalism as an economic policy in the first half of the 1980s. This political preference, which was driven mainly by decentralization, deregulation, privatization and liberalization practices, has affected almost all sectors over time, and the urban planning discipline has taken its share. In the following years, continuing change in the economic policies of the governments, the establishment of new institutions, increase in the approval authorities, inadequacy and/or incapabilities of the technical staff working in the municipalities and public institutions, and the collaborating of some of the freelance urban planners in the market, although some still resist, have all resulted dramatic changes in the planning practice and has resulted cities a project-based approach arena caused by short-term, flexible, fragmented, and political pressures in recent years. This study contributes to the debates of the process through urban planners operating in the free market. The study conducts an investigation using qualitative methods and adopting an empirical study via urban planning offices in the private market and interviews with key informants of the planning related institutions to answer why and how cities become today's situations and the role of Turkish urban planning structure. The study highlighted that the starting point was the adoption of neoliberal policies, but the effective factors on urban planning process were multi faceted; politics/ political actors, investors/consumers, the market mechanism and urban planners. Planning is seen as a tool for rent and managed as a toy by capital groups and politics. In addition, urban planners are the only legitimate signatories of the system. Today, there is no planning system and practice aiming at objective and contemporary understanding observing requirements and gradual coexistence. The term“planning disasters”, frequently spoken in this thesis, aims to emphasize the negative effects of neoliberal policies on urban areas.
Benzer Tezler
- Dönüşen kentlerde değişen gündelik hayat: Esenler havaalanı mahallesi, İstanbul
Everydaylife narratives in transforming cities: Esenler havalani neighbourhood, Istanbul
ÖZGE TEKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP GÜNAY
- Kamu konut yatırımlarının ekonomik ve mekânsal etkisi (TOKİ örneği)
The impact of economic and spatial of public housing investments (TOKI example)
BANU TANTAN
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Türkiye'de kentsel dönüşüm uygulamalarında kullanılan finansal araçlar ve etkinlikleri analizi
Analysis of financial tools and effectiveness used in urban transformation projects in Turkey
CAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF ALKAY
- İstanbul'da kiralık konutlar için ödenebilirlik analizi
Affordability analysis on rental housing in Istanbul
SAFİYE ÖZGE SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK
- Sarıgöl Mahallesinde (Gaziosmanpaşa-İstanbul) kentsel dönüşümün yer duygusuna etkileri
The effects of urban transformation on the sense of place in Sarıgöl District (Gaziosmanpaşa-İstanbul)
BERFİN ALPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TANER KILIÇ