Geri Dön

Hacı Bektaş Veli düşüncesinde insan anlayışı

Human understanding in thoughts of Haci Bektaş Veli

  1. Tez No: 532193
  2. Yazar: ÖZGE ÇUKURLUÖZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSAN BOZANOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Hacı Bektaş Veli, Alevilik, Bektaşilik, İnsan, Yeniçeri, Dede, Musahip, Dört Kapı Kırk Makam, Üç Sünnet Yedi Farz, Eline Diline Beline, Tevella Teberra, Haji Bektash Veli, Alawism, Bektashism, Human, Janissary, Dede, Companion, Four Gates and Forty Ranks, Three Sunnahs and Seven Duties, Keeping Control of Hands, Loins and Tongue, Tawalla and Tabarra
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

Bu çalışmada Hacı Bektaş Veli düşüncesinde ve dolayısıyla onun düşünceleri üzerinde şekillenen Bektaşilikte insanın ne olduğu ve ne olması gerektiği üzerine çalışılmış, bu konunun detaylı incelenmesi ve anlaşılması amaçlanmıştır. Bu amaçla yeterli düzeyde literatür çalışması yapılarak yayınlar dikkatle incelenmiş ve sonuca varılmaya çalışılmıştır. Hacı Bektaş Veli XIII. Yüzyıl Türk düşünürlerindendir. Fikirleri hemen her –sosyal-kültürel-ekonomik-askeri-dini- alanda yer etmiş ve bu fikirler günümüzde dahi incelenmeye değer görülmüştür. Onun bu fikirleri aydınlanma yolu olarak ifade edilmiş ve benimsenmiştir. Hacı Bektaş Veli düşüncesinde ve Bektaşilikte insanın merkezi akıldır. İnsanın bedeni ise iyinin ve kötünün çatışma alanıdır. Hacı Bektaş'a göre zahiri ve batıni özellikler gösteren insan Tanrının yeryüzündeki yansıtıcısıdır. Bu nedenle canın Hacı Bektaş Veli düşüncesinde İnsan anlayışının temellendiği, Alevi-Bektaşiliğin ahlaki ilkelerinden olan Dört Kapı Kırk Makam, Eline Diline Beline ve Tevella- Teberra ile hareket etmesi gerekmektedir. Biçime değil öze öncelik veren bu ilkeler ile kendini bilen yani Tanrıyı içinde bulan insan, bu bilme, bulma haline uygun davranarak kâmil noktasına erişebilmektedir.

Özet (Çeviri)

The present study focuses on and delves into what human beings are and should be according to the philosophy of Haji Bektash Veli and thus to Bektashism, built upon his thoughts. For this purpose, a literature review was conducted. Published articles were reviewed, and attempts were made to derive conclusions. Haji Bektash Veli is among the Turkish philosophers that lived in the 13th century. His ideas penetrated almost every area of life, including social, cultural, economic, military and religious, and are considered worthy of being studied even today. They have been adopted and stated to be a path to enlightenment. In the philosophy of Haji Bektash Veli and Bektashism, the centre of the human being is reason. The body of human beings is the domain where the conflict between good and evil takes place. According to Haji Bektash, human beings, exhibiting exoteric (zahir, the outer or apparent) and esoteric (batin, the inner or secret) features, are the reflection of God on earth. For this reason, the psyche needs to act according to the moral principles of Bektashism, namely, Four Gates and Forty Ranks, Keeping Control of Hands, Loins and Tongue, and Tawalla and Tabarra (love for the family of the Prophet (Ahl al-Bayt). Those who are self-conscious in accordance with such principles that focus on the substance rather than the form, and thus find God in themselves are able to reach maturity and become a perfect human being (Insan-ı Kamil).

Benzer Tezler

  1. Bektaşilik ve Hacı Bektaş Veli'nin Besmele Tefsiri-Makalat'ında fert ve toplum anlayışı

    Bektashism and the understanding of individual and society in Hacı Bektaş Veli's Besmele Tefsiri-Makalat

    FADİME KURTOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Dinİnönü Üniversitesi

    Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET DÖNMEZ

  2. Antik Yunan düşüncesinde öte dünya ve öte dünyaya yolculuk yapan kahramanlar

    The afterlife and heroes travelli̇ng to the afterli̇fe i̇n anci̇ent Greek thought

    BİLGEN GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİLSEN ŞERİFE ÖZDEMİR

  3. Hurufilik düşüncesindeki 'Vech (İnsan yüzü)' kavramının Alevi-Bektaşi kültürüne etkisi

    The effect of 'Vech (Human face)' notion in hurufism thought on Alevi-Bektashi culture

    SELÇUK ŞENGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLGAR BAHARLU

  4. Bektaşiliğin edebiyata yansımaları ve Mecmu'a-i Eş'ar'ın incelemesi

    Reflections of Bektashism on literature and the examination of Mecmu'a-i Eş'ar

    HANDE YAREN KARACABEY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Kültür Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AÇA

  5. Türk-İslam düşüncesinde Mehdîlik: Osmanlı Devleti'nde Şahkulu örneği

    Mahdilik in Turkish-Islamic thought: The example of Şahkulu in the Ottoman State

    MİHRİBAN ARTAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. METİN ZİYA KÖSE