Kuruluşundan yıkılışına Mervanoğulları (983-1085) ve tarihteki yeri
From foundation to collapse Marwanids (983-1085) and the place in the history
- Tez No: 532802
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Mervanî Hanedanlığı, Abbasiler, Meyyâfârikîn, Selçuklular, Marwanids Dynasty, Abbasid, Meyyafariqin, Seljuks
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
983-1085 yılları arasında hüküm süren Mervanî Hanedanlığı, stratejik bir bölge olan Mezopotamya'nın kuzey bölgesinde kurulmuştur. Bölgedeki konjonktürel şartlara bağlı olarak hem gelişme göstermiş hem de komşularıyla etkili bir diplomasi örneği sergilemiştir. Abbasi Devleti'nin siyasi ve askeri bakımdan zayıflaması o yüzyılda yeni güç dengelerinin ortaya çıkmasına yol açmıştı. Büveyhîler ve Hamdânîler bölgede etkin duruma gelmişlerdir. Mervanî Hanedanlığı'nın temellerinin atıldığı dönemde özellikle Büveyhî ve Hamdânî devletiyle yoğun münasebetler yaşanmıştır. Yakındoğu coğrafyası tarihsel kontrolü daima güç olmuştur. Burası herşeyden önce bir geçiş bölgesi olup güçlü devletlerin hakimiyeti altında siyasi varlığını muhafaza edebilmiştir. Aksi halde bölge çeşitli siyasi teşeküllere ayrılmıştır. Yaklaşık beş asırdan beri bölge hakimiyetini elinde bulunduran Abbasi Halifeliği'nin zayıflaması, sosyal nizam ve kurallar gereğince yeni teşekkülerin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. İşte bu zemin üzerinde kurulan hanedanlıklardan biri de Mervanî Hanedanlığı'dır. Yüzyıla yakın bir hakimiyet süren bu hanedanlık, altı hükümdara sahip olmuş ve kendi döneminde özellikle kuzey Mezopotamya'nın bir kültür ve sanat merkezi haline gelmesinde önemli rol oynamıştır. Mervanî Hanedanlığı, kuruluşundan itibaren bu coğrafyada etkili olan Abbasiler, Büveyhiler, Doğu Roma İmparatorluğu, Hamdânîler, Ukayliler, Fatimiler, Nümeyriler, Ermeniler - Gürcüler ve Selçuklular ile ilişki içinde olmuşlardır. Mervanioğullarının özellikle Abbasiler ve Selçuklular ile olanlar ilişkileri çok önemlidir. Zira Mervanî Hanedanlığının ortaya çıkması, Abbasiler'in bu yüzyılda zayıflamasıyla doğrudan ilgilidir. XI. yüzyıldan itibaren bölgede etkili olan Selçuklular ise Mervanî Hanedanlığı'nın son dönemine denk gelmişler ve yaşadıkları yoğun münasebetlerin ardından bu hanedanlığın tarihten silinmesine sebep olmuşlardır. Tarihsel süreç içerisinde iç ve dış siyasette bölgede derin izler bırakan Mervanî Hanedanlığı hakkında yapılan çalışmalar çok yetersizdir. Eski kaynakların ve araştırma eserlerin ortaya koymaya çalıştığı gibi; Mervanî Hanedanlığı, hüküm sürdüğü bölgenin tarihi ile özdeşleşmiş tarihsel hafızalarda maddi ve manevi derin izler bırakmıştır. Mervanî Hanedanlığının bölge tarihindeki en önemli misyonlarından birisi de bölgedeki Şiî etkilere karşı el-Cezire bölgesinin Sünni kalmasındaki mücadelesidir. Özelikle Nâsıruddevle zamanında başkent Meyyâfarikîn, büyük bir gelişme göstermiş, ilim, kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir. Sağlam surlarla çevrili olan Meyyâfârikîn aynı zamanda Şiîlik karşısında Sünniliğin sağlam bir kalesi olmuştur. Birçok Sünni alim ve sanatkarın şehre sığınması buranın ekonomi ve refah seviyesini de yükseltmiştir. Sonuç olarak bu çalışmamız, Mervanî Hanedanlığının kuruluşundan yıkılışına kadar, emir ve siyasi gelişmelerini ele alırken aynı zamanda bu hanedanlığın bölge kültür ve medeniyetine getirdiği katkılara da değinmektedir. Mervanî Hanedanlığı'nın Türk-İslam tarihindeki yeri de ele alınacaktır. Türk ve İslam tarihinde bir dönüm noktası olan Malazgirt zaferinde Mervaoğullarının önemli bir desteği olmuştur.
Özet (Çeviri)
Marvanid Dynasty reigned between the years 983-1085, which is a strategic region was established in northern Mesopotamia. Depending on cyclical conditions in the region have both showed improvement both samples exhibited an effective diplomacy with its neighbors. Abbasid Empire politically and militarily weakening led to the emergence of a new balance of power in that century. Hamdanids and Buwayhids have becomes active in the region. In the period that the basic Marwanid Dynasty has experienced particularly intense relations with the state Buwayhid and Hamdanid. Near East geography has always been the power of historical control. First of all, it is a transitional region and has been able to maintain its political existence under the rule of the powerful states. Otherwise, the region is divided into several political annexes. The weakening of the Abbasid Caliphate, which has dominated the region for about five centuries in accordance with the social order and rules, new organizations have laid the groundwork for the emergence. One of the dynasties built on this ground is the Marvani Dynasty. This dynasty, which was dominated near the century, had six rulers and it played an important role especially in the development of Northern Mesopotamia as a cultural and artistic center. The Marvani dynasty has been influential in this geography since its foundation Abbasids, Buwayhids, Eastern Roman Empire, Hamdanids, ukayans, Fatimis,Numeyris, Armenians - Georgians and Seljuks were in contact with. The relations of the Marwanids, especially with the Abbasids and Seljuks, are very important. Because the emergence of the Marvanid Dynasty is directly related to the weakening of the Abbasids in this century. The Seljuks who were influential in the region from the beginning of the XI. century coincided with the last period of the Marvani Dynasty and after the intense relations they experienced, they caused this dynasty to be erased from history. The work on the Marwanid Dynasty, which leaves deep traces in domestic and foreign politics in the region during the historical process, is very inadequate. As old sources and research works try to reveal the Marwanid Dynasty is identified by the history of the region in which it ruled it has left traces of material and spiritual deep in historical memories. One of the most important missions of the Marwanid dynasty in the history of the region is the struggle of Al-Jazeera against the Shiite influence in the region. Especially in the time of Nasr al-Dawlah capital Mayyafariqin, has shown a great development, science, culture and art center has become. Meyafarikin, which is surrounded by rugged walls, has also been a strong fortress of Sunnite in the face of Shiism. Many Sunni scholars and craftsmen have taken refuge in the city, raising the level of economy and prosperity. As a result, this study deals with Prince and political developments from the foundation of the Marwan dynasty to the fall of the Marwan dynasty it also refers to the contributions of this dynasty to the culture and civilization of the region. The importance of the Marvani dynasty in Turkish-Islamic history will also be discussed. In the victory of Malazgirt, a turning point in Turkish and Islamic history, had an important support for the Marwanids. .
Benzer Tezler
- Kuruluşundan yıkılışına kadar Büyük Selçuklu Devleti'nde ordu-devlet ilişkisi
Army-state relations in the Great Seljuq State until the establishment
GÖKÇE COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAYHAN
- Memlük Sultanı Seyfeddin Kutuz'un hayatı, siyasi ve askeri kariyeri
Sultan of Mamluk Saifuddin Qutuz's life, his political and military career
HÜLYA KARABABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihÇankırı Karatekin ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH GÜZEL
- Tanzimat döneminde kolluk (Polis teşkilatının kuruluşu)
Law-enforcement bodies in Tanzimat period (Foundation of police organisation)
GÖKHAN ORKUN ŞENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kamu YönetimiHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SEYİTDANLIOĞLU
- Aklın nazari süluku 'Lâmiî Çelebi'nin Hüsn ü Dil Eseri'nde aklın konumlandırılışı'
The doctrinaire suluk of the mind 'the positioning of mind in Lamii Celebi's Husn u Dil'
EYYUP ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR