Geri Dön

İçtihatta meşruiyet arayışları: Muaz hadisi

The legitimacy quests in ijtihad: Muadh hadith

  1. Tez No: 533242
  2. Yazar: ERTUĞRUL TÜLEKOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN HANSU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 193

Özet

İslam hukukunda hükme ulaşma usûlü olarak ictihad kavramı ve kapsamı üzerinde bazı tartışmalar vardır. Bu tartışmanın izlerine ilk nesil sahâbeden itibaren rastlanır. Ancak fıkıh usulünde tartışmanın ortaya çıktığı esas nokta ictihadda re'y kullanımı ve ictihadın meşru hali olarak sunulan kıyas teorisidir. Bu tartışmanın bir sonucu olarak kıyasın meşru olduğunu savunan fıkıh âlimleri Kur'ân ve sünnetten dayanaklar getirerek teorilerinin meşru olduğunu ispatlamaya çalışmışlardır. Fıkıh âlimleri bu kapsamda Muâz b. Cebel'den nakledilen hadisi de delil olarak kullanmışlardır. Hadisi dayanak olarak kullanan fıkıh âlimleri bu hadisi delil olmaya elverişli kabul etse de hadisin senedi hakkında hadis âlimlerinin eleştirileri vardır. Hadis âlimleri senedinde yer alan ashâb-ı Muâz ve Hâris b. Amr'ın meçhul olması; isnadındaki kopukluk gibi sebeplerle hadisi zayıf kabul etseler de, fıkıh âlimleri bu rivayetin makbul olduğunu iddia etmiştir. Söz konusu Muâz hadisini delil olarak kullanan fıkıh âlimleri, hadis âlimlerinin bu eleştirilerine karşı bazı cevaplar vermişlerdir. Bu cevapların başında bu hadisin metninin kabul ile karşılandığı (telakki bi'l kabul) iddiası gelmektedir. Bu çalışmada Muâz hadisi sened ve metin açısından incelenmiş ve sıhhati tespit edilmiştir. Ayrıca fıkıh âlimlerinin bu hadisi tarihten günümüze delil olarak kullandığı konular tespit edilmiştir. Bu çalışma neticesinde Muâz hadisinin sened açısından zayıf bir hadis olsa da metnini destekleyen haberlerin bulunması sebebiyle hasen ve makbul mertebesine yükseldiği ortaya çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

There're several debates on the scope of the ijtihad term and the ijtihad which is a way of achieving determination in Islamic law. From the first companions to this century, people have come across the traces of that debate. However, the main point that the debate on jurisprudence comes up is the comparative theory offered as the use of re'y in ijtihad and legitimate way of ijtihad. As a result of that debate, canon law scholars defending that comparison is legitimate have tried to prove that their theory is legitimate by showing evidences from Kur'ân and sunnah. In this context, they also used the hadith transfered from Muadh b. Cebel as a proof. Even if the canon law scholars using hadith as a proof accept that this hadith is convenient to be proof, there're critiques of hadith scholars about the muniment of hadith. Even if being unknown of Ashab-ı Muadh and Haris b. Amr takes part in muniment of hadith scholars is seen weak due to the disconnection in hadith sanad, canon law scholars claim that this rumor is acceptable. Canon law scholars using Muadh hadith as an evidence answered to the critiques of hadith scholars. At the beginning of these responses, there comes the assertion that the text of the hadith was accepted (telakki bi'l kabul). In this study, Muadh was examined and sturdiness was detected in terms of muniment of hadith and text. Furthermore, it's detected that canon law scholars used this hadith as an evidence in some topics. At the end of this study, even if Muadh hadith is a weak hadith in terms of muniment, its acceptence comes up because there're news that support its text.

Benzer Tezler

  1. Fıkıh usûlünde kolektif (cemâ'î) ictihad: Tarihi ve meşruiyeti

    Collective ijtihad in uṣūl al-fiqh: History and legitimacy

    OSMAN KURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKERİM ÜNALAN

  2. Comparative constitutional happiness in the light of the jurisprudence of the Turkish Constitutional Court

    Türk Anayasa Mahkemesinin içtihatları ışığında karşılaştırmalı anayasal mutluluk

    SAMİ UĞUR BERKSUN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Hukukİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFİYE YILMAZ YAMAÇ

  3. العوامل المؤثرة في اتخاذ القرار السياسي زمن أبي بكر وعمر بن الخطاب وتحليلها من منظور فقهي

    Hz. Ebu Bekir ve Hz. Ömer dönemlerinde siyasi karar almayı etkileyen faktörler fıkıh açısından bir analiz

    SONDOS ABUNASSER

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HACI MEHMET GÜNAY

  4. تتبّع الرُخَص عند الأصوليّين

    Tetebbu'u'r-Ruhas 'Inde'l-Usûliyyîn

    FAHİD ELALİ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MERTER RAHMİ TELKENAROĞLU

  5. المعالجة بالعقاقير الطبية في الفقه الإسلامي

    İslam hukukunda bitkisel ilaçlarla tedavi

    VELİD ELHAC HALİFE

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinBingöl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUHİTTİN ÖZDEMİR