Modernleşmenin eşiğinde Osmanlı süreli yayınlarında emek fikri (1862-1922)
The idea of labour in the Ottoman periodicals during the modernization process (1862-1922)
- Tez No: 533381
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Emek, modern Batı'nın inşasında önemli rol oynayan bir olgudur. Emeğe dair 15. ve 16. yüzyıllarda peyderpey değişen yaklaşımlar, modern kapitalist iş organizasyonu ve üretim örgütlenmesinin oluşmasında etkili olmuştur. İnsan merkezli hümanist düşüncenin oluşmasında ve gelişmesinde başat rol oynayan emek, Avrupa düşüncesinde insan-tanrı, insan-insan ve insan-doğa ilişkisinin insan merkezli olarak yorumlanmasında önem ihtiva eder. Merkezinde“rasyonel insan”imgesinin olduğu modernlik süreci, devamında sekülerleşme ve doğanın nesneleştirilmesini intaç etmiştir. Osmanlı'da Batı teknolojisinin aktarımına ve kullanımına yönelik bir çaba olan modernleşme, bu çerçeveyi aşarak Osmanlı'nın iktisadi, sosyal ve düşünsel dünyasını etkileyecek şekilde geniş bir alana etki etmiştir. Bu süreç, Osmanlı iktisadi hayatını modern kapitalist üretim örgütlenmesinin gerekleri çerçevesinde dönüştürürken sosyal ve düşünsel alanda da değişimleri beraberinde getirmiştir. Modernleşme, medenileşme ya da sanayileşme gibi farklı şekilde ifade edilen süreç, teknoloji aktarımının ötesinde özellikle kültürel alan üzerinde etkili olmuştur. Modernleşme sürecinde Osmanlı düşüncesinde emek kavramı (sa'y u amel) çerçevesinde yürütülen tartışma ve bakış açılarının konu edildiği bu tezde emek tasavvuru karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Modern Batı'da emeğin düşünsel ve toplumsal alanın inşasında oynadığı rol esas alınarak Osmanlı düşünce dünyasında emek kavramının izi sürülmeye çalışılmıştır. Modernleşme sürecinde (1862–1922) yayınlanan dergileri kapsayan bu çalışma, Osmanlı düşünce dünyası ile iktisadi ve toplumsal alanının dönüşümünde değişen emek tasavvurunun önemli rol üstlendiğini söylemek mümkündür. Osmanlı zihin dünyasının 'fayda' kavramı çerçevesinde yeniden yapılandığı süreçte modernleşmeye karşı geliştirilen farklı tavırların esas itibariyle modern reflekslere sahip olduğu görülmüştür. Osmanlı düşünce dünyasında emek kavramının farklı fikir akımları açısından da tahlil edildiği çalışmada, ilginç şekilde İslamcılardan liberal ve sosyalistlere kadar hemen hepsinin modernist reflekslere olduğunu söylemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
Labour is a phenomenon that has played an important role in the construction of the modern West. Gradually changing approaches on labour in the 15th and 16th centuries had an impact on the modern capitalist production organization, as well as business organization formation. Labour, which has played a leading role in the formation of people-centered humanist thought, comprises the importance in the human-centered interpretations of the human-God, human-human, and human nature relations in European thinking. The modernity process, which has the image of the rational human at its center, has resulted in continued secularization and the objectification of nature. Modernization, which was an effort aimed at conveying and using Western technology in the Ottoman Empire, affected a large area in the form of impacting the Empire's economic, social, and intellectual world by exceeding this framework. This process brought together changes in the social and intellectual areas by transforming Ottoman economic life within the framework of the organizational requirements of modern capitalist production. The process, which was expressed in different ways like modernization, civilization, and industrialization, had an impact on cultural areas in particular, beyond conveying technology. This thesis, wherein the discussions and perspectives conducted within the framework of the concept of labour (sa'y u amel) in Ottoman thought during modernization, will comparatively discuss the conception of labour. The traces of the concept of labour in the world of Ottoman thought will attempt to be driven forth based on the role that labour in the modern West has played in the construction of intellectual and social fields. This study, which covers magazines published during the modernization process (1862-1922), can state that the conception of labour, which changed the Ottoman world of thought in the transformation of the economic and social areas, undertook a significant role. Various demeanours developed against modernization in the process of restructuring the Ottoman intellectual world's concept of benefit are seen to have essentially had modern reflexes. In this study, which essays the concept of labour in the world of Ottoman thought in terms of different intellectual trends, Islamists can interestingly be said to have had modernist reflexes almost as much as the liberals and socialists.
Benzer Tezler
- 19. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda Şeyhülislamlık kurumu Bab-ı Meşihat
Bab-i Mesihat; the Shaikh al-Islam institution in 19th century
HASAN FEHMİ TOPAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- Leon Parvillee: Osmanlı modernleşmesinin eşiğinde bir Fransız sanatçı
This thesis entitled ''Leon Parvillee: A French artist on the threshold of Ottoman modernity''
MİYUKİ AOKİ
- Sağlık yapılarının İstanbul'un tarihsel topoğrafyası ile ilişkisinin süreklilik bağlamında incelenmesi
An analysis of the relationship between health structures and Istanbul's historical topography regarding the context of continuity
ZİŞAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZİH RECEP AYSEL
- Emine Semiye hayatı, fikir dünyası, sanatı, eserleri
Life, thoughts, art and works of Emine Semiye
ŞAHİKA KARACA
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ARGUNŞAH
- İletişim disiplini açısından Türk modernleşmesinin bir bileşeni olarak sanat: Ankara Devlet Opera ve Balesi (ADOB) örneğinde bir araştırma
A study on the example of Ankara State Opera and Ballet (ASOB) as a constituent of Turkish modernization regarding communicatios discipline
İLKBEN AKANSEL
Doktora
Türkçe
2010
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET MAKAL