Azerbaycan'da modernitenin kurucu unsuru olarak milliyetçilik
Nationalism as the constituent of modernity in Azerbaijan
- Tez No: 533552
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK ÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Tarih, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 638
Özet
En az üç asırdan bu yana Batı'nın Doğu üzerindeki tahakkümüne meşru bir zemin sunan oryantalizm kavramı, Doğulu toplumlara atfedilen 'barbarlık, durağanlık, despotizm ve geri kalmışlık' gibi pek çok olumsuz basmakalıbı birer ön kabule dönüştürerek, Doğu-Batı arasındaki zihinsel parametrelerin belirleyicisi olmuştur. Küreselleşme olgusunun sınır kavramına artık flu bir görünüm kazandırdığı öne sürülse de modern oryantalist içeriğin politik doğrucu söylemlerin arkasında gizlenmiş olarak historiyografide halen belirli bir alan kapladığı söylenebilir. Batı birikimini insanlık tarihinin öyküsü olarak anlatan tarihyazımı, Doğulu toplumların modernite ile olan ilişkisini taklitçilik ve gecikmişlik gibi ithamlarla yargılayarak bunların kendi tarihsel deneyimlerini önemsizleştirme eğilimindedir. Bu çalışma, Batı dışı bilgi birikimlerini marjinalize eden modernist milliyetçi kuramları karşısına alarak, gecikmiş Türk milliyetçiliği ve taklitçi modernite iddialarını Azerbaycan özelinde tartışmaya açan yeni bir tarihsel deneme ortaya koyma teşebbüsüdür. Araştırma öznesinin Azerbaycan olarak belirlenme sebebi, yine modernist tezlerin ön göreceği biçimde, Türk milliyetçiliğinin tarihsel olarak temayüz edebileceği en erken örneği bu sahanın teşkil ediyor olmasıdır. Temel sorunsal, millî kimlik ile modernite arasındaki ilişkinin niteliği ve tarihsel olarak bunlardan hangisinin diğerini tetiklemiş olduğudur. Bu maksada uygun olarak Azerbaycan'da milliyetçiliğin hangi koşullarda ve niçin ortaya çıktığı, nasıl dönüşümlere uğradığı ve bunların kurumsal pratikler ve kültür kalıplarındaki karşılıklarının neler olduğu gibi sorulara bir tür etki-tepki diyalektiği içerisinde cevaplar aranmıştır. Bu doğrultuda, Azerbaycan toplumunun moderniteye giden yoldaki millileşme serüveni, örnek vaka incelemesi metoduna uygun olarak, tarih, edebiyat, siyaset bilimi, sosyoloji, psikoloji ve felsefeyi içine alan multidisipliner bir bakış açısıyla mercek altına alınmıştır. Bu bağlamda, Greenfeldci yaklaşıma uygun olarak milliyetçiliğin hınç, varoluşsal haset, efendi-köle diyalektiği, statü tutarsızlığı ve kimlik krizi gibi psiko-sosyal kavramları içine alan alternatif bir tanımı benimsenmiştir. Benzer şekilde, Shmuel Eisenstadt tarafından ortaya atılan ve Batılı olmayan toplumların modernleşme deneyimini Batılı tarihyazımının tek yönlü ve mecburi güzergahından çıkaran çoklu moderniteler kuramı, çalışmanın ikinci referans modeli olarak belirlenmiştir. Böylece, modernite ve milliyetçilik arasındaki öncül-ardıl ilişkisini farklı açılardan iki kez tersine çeviren ön-modern bir okuma gerçekleştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of orientalism which has constituted a legal framework to the domination of the West to the East since at least three centuries transforms various negative stereotypes such as 'barbarism, stability, stagnation and underdevelopment' into a postulate; and has been the indicative of cognitive parameters between the East and the West. Although it is argued that the globalization phenomenon has now attributed a blurred sight to the concept of borders, one may state that modern orientalist content still covers a certain area in historiography, disguised under politically correct expressions. Historiography which narrates Western knowledge as the story of mankind tends to trivialize Eastern societies' historical experiences judging by their relationship with modernity and accusing them of imitating and being late. This study is an attempt to put forward a new historical essay that brings belated Turkish nationalism and late modernity claims up for discussion specific to Azerbaijan by opposing modernist approaches to nationalism that marginalize non-Western knowledge. The reason why the subject of the study is designated as Azerbaijan is that, again as anticipated by modernist theses, this field constitutes the earliest example for which Turkish nationalism comes to the fore historically. The fundamental problematique is the qualification between national identity and modernity and which of these two triggers the other historically. Based on this target, this study searches for answers to questions such as, in which conditions and why nationalism arose in Azerbaijan, what kind of transformations it went through and what are its provisions in corporate practices and cultural patterns, in a kind of action and reaction dialectic. Within this frame, nationalization journey of Azerbaijan society on the road to modernity is scrutinized with a multidisciplinary perspective that encompasses history, literature, political science, sociology, psychology and philosophy in accordance with exemplary case study. In this regard, in accordance with Greenfeld's approach, an alternative description of nationalism that includes psycho-social notions such as ressentiment, existential envy, master-slave dialectic, status inconsistency and identity crisis is adopted. Similarly, the multiple modernities theory which was suggested by Shmuel Eisenstadt and that takes modernization experience in non-Western societies out of one-way and obligatory route of Western historiography is specified as the second reference model of the study. Thus, a preliminary-modern reading that turns the precursor-consecutive relationship between modernity and nationalism upside down twice based on different perspectives is conducted.
Benzer Tezler
- Azerbaycan'da doğal gaz tüketiminin yapay zeka yöntemleri ile analizi ve tahmini
Analysis and estimation of natural gas consumption in Azerbaijan with artificial intelligence methods
TAYYAR MADINAYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiAkıllı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTAÇ YILDIZ
- Azerbaycanda bütçeleme sistemleri ve modelleri ile bütçe giderlerinin belirlenmesi üzerine inceleme
An examination on budgeting systems and models and determination of budget expenditures in Azerbaijan
TOFİQ BAĞIROV
- Azerbaycan'da bir musikişinas: Fəxrəddin (Salim) Baxşəliyev
A musician in Azerbaijan: Fəxrəddin (Salim) Baxşəliyev
HATİCE TAŞ ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyografiHitit Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMA DİNÇ
- Azerbaycan'da özel bir hastaneye başvuran tip 2 diyabetli yetişkin erkek ve kadın bireyler arasındaki fiziksel aktivite düzeyi ve diyabete özgü yaşam kalitesinin incelenmesi ve karşılaştırılması
İnvestigation and comparison of physical activity level and diabetes-specific quality of life between adult male and female individuals with type 2 diabetes who applied to a private Hospital in Azerbaijan.
FIDAN AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ WIDA SIMZARI
- Azerbaycan'da sürdürülebilirlik sorunu: Tekno-ekonomik çözümleme
Sustainability problem in Azerbaijan: Techno-economic analysis
LEYLA AMRAHLI