İşari tefsirlerde tasavvufi adab el-Bahru'l-Medîd örneği
The spiritual etiquette of sufis in sufi exegisis the example of Bahru'l-Madid
- Tez No: 534470
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLAVER SELVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Edeb, İşârî Tefsîr, el-Bahru'l-medîd, Mysticism, Decency, Isharī Exegesis, al-Bahru'l-madīd
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Edeb sadece Müslümanların değil bütün insanlığın güzelliğinde ittifak ettiği bir haslettir. Nitekim Efendimiz'in (sav)“Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim”buyurması, insanların birtakım ahlâkî meziyetlerinin var olduğunu ancak bunların noksanlıklarla muallel bulunduğunu ifade edebilir. Söz konusu noksanlık, hiç uygulanmayan ahlâkî kaidelerin varlığına işaret edebileceği gibi uygulanan ahlâk kurallarının referans noktalarında, uygulama biçimlerinde de söz konusu olabilir. Hadîste bahsi geçen tamamlama ameliyesi, vahyin aydınlığında gerçekleşmiştir. Zira Efendimiz'in (sav) ahlâkı sorulduğunda Hz. Âişe'nin“O'nun (sav) ahlâkı Kur'ân'dı”şeklinde cevap vermesi, Kitab'ın sadece itikad ve amel konularını ele almadığına, uygulanabilir edeb kurallarının varlığına ve Kur'ân'dan istinbat edilebileceğine delâlet eder. Sûfîler, eserlerinde tasavvufî kaidelere“Tasavvufî Âdâb”,“Tekke Âdâbı”,“Zikir Âdâbı”,“Muâşeret Âdâbı”gibi isimlerle gerek tasavvufun tamamını, gerek müesseselerini, gerek ritüellerini, gerekse fertlerini konu edinir şekilde yer vermişlerdir. Çalışmamızda İbn Acîbe'nin, el-Bahru'l-Medîd fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Mecîd adlı eseri bağlamında vahiyden, vahyin işaretlerinden hareketle öngördüğü ve tespit ettiği tasavvufî âdâb konu edilmiştir. Söz konusu tespitler, İbn Acîbe'nin, mürîdi merkeze alıp sâir insanları, tarîkatı ve tasavvufu, kabul ve red bağlamında tâbi tuttuğu tasnife göre (münkir, münâfık, avâm, muhib, mürîd) sınıflandırılmıştır. Edeb konusu her ne kadar böyle bir tasnifle sunulmuşsa da tezin tamamından anlaşılması gereken, kişiden kişiye farklılık arz etse de her insanın edebe ve hürmete layık oluşudur. Nitekim İbn Acîbe, sûfîlerin ulaştıkları şerefi, bütün inananlara karşı gösterdikleri edebe bağlar. Ona göre gerçek bir sûfîden, insanlar için iki söz işitilir: Selâm ve duâ. Çalışmamızda bir mürîdin bütün insanlara karşı göstereceği edebi, âyetlere ve İbn Acîbe'nin âyetlerden aldığı işaretlere dayanarak değerlendirmeye gayret ettik. Nitekim sûfîler vahyin sadece sarâhaten ve delâleten ortaya koyduğu kaideleri değil işareten ifade edilen incelikleri ve ahlâkî meziyetleri de önemsemişlerdir.
Özet (Çeviri)
Decency is a nice feature not only for the moslims but also for the all humanity. Thus our prophet said:“I was sent in order to complete the good morality.”It shows that people have some moral virtues but it has also deficiency. This deficiency can be because of the some moral rules, which are not appicable or source of the moral rules, which are applied. The matter of the completing, mentioned in the prophet Muhammad's sayings, came true by means of revelation. When Muhammad's character was asked, Hz. Aişe antworted:“His character was Qoran.”It indicates that Qoran is not only about faith and practice, but also appicable moral rules. And these rules can be gained from the Qoran. Mystics studied these rules in their comment books. In these books they mentioned mysticism, its institutes, rituals and people. Such as:“Sûfîstic morals, ( Derwish ) Lodge morals, invocation morals, social intercourse morals.”In our thesis we studied sûfîstic morals in the context of“al-Bahr al-Madīd fī tefsīr al-Qurān al-Mecīd”of Ibn Acībe. Topic determinations have been categorised according to Ibn Acībe's dissection. It moves the disciple to the center and puts the other people in some classifications according to their acceptance or rejection of mysticism (such as denier, hypocrite, comons, lover, disciple). Altough the decency subject was presented by such a dissection, from the whole thesis it is understood that each person deserves decency and respect. This decency and respect can change from person to person. Also according to Ibn Acībe mystics respect depends on the decency for the all believers. He thinks that there are two important things, which come from a real mystic to the people. They are: Salaam and pray. Our thesis reveals decency of a disciple for all the people, depending on verses of the Qoran and Ibn Acībe's signs, which comes from the verses. So it demonstrates that mystics care about not only revelations but also the signs, finenesses and moral values of the revelations.
Benzer Tezler
- Tasavvufî tefsirlerde ülü'l-azm peygamberler
Major prophets in sufi exegesis
SELİM ÇAKIROĞLU
Doktora
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN DERİN
- İşâri tefsirlerde insan-ı kâmil
Perfect human (İnsan-i kamil) in sûfî interpretation of Quran
BERNA HUSREVOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ALTUNDAĞ
- İşârî tefsirlerde kevnî âyetlerin yorumlanması: El-Bahru'l-Medid tefsiri örneği
Interpretation of kawni verses in ishari tafsir: The example of Al-Bahru'l-Medid tafsir
LOKMAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMardin Artuklu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHİM KAPLAN
- İşârî tefsirlerde cennet-cehennem tasavvuru (Rûhu'l-Beyân ve Rûhu'l-Meânî örneği)
The concept of heaven and hell in ishari commentaries (the example of Rûhu'l-Beyân and Rûhu'l-Meâni)
YAHYA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RESUL ERTUĞRUL