Şadırvan dergisi örneğinde 1970'lerde İslamcı kadın söylemi
Islamic women's discourse in the 1970's in the example of Sadirvan journal
- Tez No: 534499
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ÇAĞLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
1970'ler İslamcı ideolojinin bir yandan düşünsel anlamda temellerini oturtmaya çalıştığı öte yandan Türk siyasal hayatının meşru zemininde kendisini gösterdiği yıllardır. Her iki süreçle kesişim sağlayacak biçimde kadınların hem İslamcı ideolojideki konumu tartışılmış hem de İslamcı bir kadın kimliği ile kamusal alandaki yeri görünür olmaya başlamıştır. Bu etkiden hareketle İslamcı kadınlar dernekler, vakıflar, dergi ve gazeteler aracılığıyla görünürlüklerini pekiştirmişlerdir. İslamcı kadınların Hanımlar İlim ve Kültür Derneği bünyesinde çıkardıkları Şadırvan dergisi İslamcı kadınların makbul İslamcı kadın kimliğini kurguladıkları bir mecra olma özelliği göstermiştir. Bu çalışmanın amacı Şadırvan dergisini analiz etmek suretiyle İslamcı kadın kimliğinin bileşenlerini deşifre etmek, kurgulanmak istenen makbul kadın kimliğinin yükseldiği temel saikleri anlamaya çalışmaktır. Bu doğrultuda Şadırvan dergisinin en çok üzerinde durduğu konular başlıklar halinde masaya yatırılmıştır. İslamcı kadın kimliğinin inşa sürecinde irdelenen kavramların alt metinlerini anlayabilmek; bu doğrultuda dergiyi anlamlandırabilmek açısından İslamcılık düşüncesinin Türkiye seyri, tarihi ve ideolojik olarak ele alınmış, yanı sıra derginin kadın hareketine duyduğu tepkisel tavır tespit edilerek dönemin konjonktürüyle örtüşecek biçimde kadın hareketinin tarihi ve ideolojik alt metni incelenmiştir. İncelemenin ardından Şadırvan dergisinin analiz süreci nitel araştırma yöntemlerinden söylem analizi yoluyla yapılandırılmıştır. Tarihimizde ilk kez İslamcı kadınların çıkardığı bir dergi olma özelliği gösteren Şadırvan'ın ayrıntılı bir biçimde analiz edilmesi 70'li yıllarda kurgulanan İslamcı kadın kimliğinin anlaşılması açısından önem arz etmektedir. Çalışmanın bütününe bakıldığında İslamcı kadın kimliğinin beslendiği ve yaralandığı alanlar tespit edilmeye çalışılmış bu doğrultuda özellikle modernleşme sürecinin bütününün İslamcı kadınların bilincinde bir kırılmaya yol açtığı görülmüştür. Sonuç olarak; modernizmin doğurduğu kavramlarla süregelen uyuşmazlık İslamcı kadın kimliğinin modernizmin içine doğduğu, aynı zamanda tam içinden geçtiği gerçekliğiyle çakışarak kimliğin yüzleştiği krizi derinleştirmiştir. Bununla birlikte kadın hareketine duyulan tepkisel tavrın İslamcı kadın kimliğinin ana harçlarından biri olduğu, kimliğin ötekisinin kadın hareketinin söylemleriyle şekillendiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
1970s are the years when Islamism tries to form its ideational basis on the one hand and reveals itself on a legitimate basis of Turkish politics on the other hand. Intersecting with these processes, not only the position of the women in the Islamist ideology is argued but also its place in the public sphere starts to be seen with the Islamist woman identity. Starting from this point, Islamist women establish their appearance through foundations, unions, magazines and newspapers. The magazine Sadirvan, the Islamist women published within“Hanimlar Ilim ve Kultur Derneği”, becomes a medium in which they create the“eligible Islamist woman”identity. The purpose of this research is to divulge the components of Islamist woman identity and to understand the motives on which the eligible woman identity is based on. Accordingly, the issues on which the magazine Sadirvan focuses most are addressed in headlines and discussed. To understand the subtexts of the notions discussed in the process of constructing the Islamist woman identity and to be able to interpret the magazine in this regard, the historical background of the course of Islamism in Turkey along with the historical and the ideological subtext of the woman's movement is examined by identifying the magazine's reflective attitude towards the women's movement corresponding with the conjuncture of the period. In the following process, Sadirvan's analysis process is structured with discourse analysis which is one of qualitative research methods. A detailed study of Sadirvan, the first magazine published by Islamist women, is important to understand the Islamist woman identity intended to be created in 70s. In the whole study, the areas from which the Islamic woman identity benefited are aimed to be detected. In this regard, especially the entire modernization process is observed to have caused a breakthrough in the Islamist women's awareness. In conclusion; the ongoing controversy with the notions brought about by modernism, aggravates the crisis that“the identity”faces clashing with the fact that Islamist woman identity is born within and goes through modernism. None the less, it is seen that the reflective attitude towards the women's movement is one of the principles of the Islamist woman identity and the marginalized identity is shaped with discourses of the women's movement.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Türkiye'de İslamcılık ve şehirli dindar kadın kimliği: Şadırvan Dergisi örneği (1976-1980)
Islamism and urban religious woman: Example of Şadirvan Magazine(1976-1980)
SEVGİ PINAR ZEYDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN ATILGAN
- Kalem (1938-1939) ve Şadırvan (1949) dergileri üzerine bir inceleme
A study on the magazines of 'Kalem' (1938-1939) and Şadirvan (1949)
NUSRET BİLEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR ÖZDARICI
- The role of space and emotions in the experiences of Muslim women: Hanımlar İlim ve Kültür Derneği (HİKDE)
Müslüman kadınların deneyimlerinde mekânın ve duyguların rolü: Hanımlar İlim ve Kültür Derneği (HİKDE)
NESİBE DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Antropolojiİbn Haldun ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEM KESKİN AKSAY
- Zeki Ömer Defne'nin Şiirleri'nin Türk dili açısından incelenmesi (Ses bilgisi-yapı bilgisi - dizin)
The investigaion of Zeki Ömer Defne's poems in terms of Turkish language (Phonetics- morphology- index)
AHU CAVLAZOĞLU DAVULCU
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN YAVUZ