Savaş uçağı titreşimlerinin farklı kontrol yöntemleri kullanılarak manyeto-reolojik damperle yarı aktif kontrolü
Semi active control of fighter jet vibrations using different control methods with magneto-rheological damper
- Tez No: 535295
- Danışmanlar: PROF. DR. RAHMİ GÜÇLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Mekatronik Mühendisliği, Mechanical Engineering, Mechatronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Konstrüksiyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Uçaklar iniş anında ve taksi pozisyonunda titreşimlere maruz kalmaktadır. Bu da insan sağlığını olumsuz olarak etkileyebilmektedir. Oluşabilecek olumsuz etkileri ortadan kaldırmak için uçaklarda iniş takımları kullanılmaktadır. Bununla birlikte zaman ilerledikçe insanlarda teknolojinin gelişmesine bağlı olarak konfor beklentisi de artmıştır. Bu sebeple insan güvenliği ve konfor açısından en uygun iniş takımlarını geliştirmek için birçok çalışma yapılmış ve halen devam edilmektedir. Titreşimleri azaltmak için pasif, yarı aktif ve aktif iniş takımları kullanılmaktadır. Titreşimlerin sönümlenmesinde kullanılan en etkili sistem aktif iniş takımlarıdır. Ancak yarı aktif iniş takımları, aktif iniş takımlarına yakın performans göstermesi ve maliyetinin düşük olmasından dolayı tercih edilmektedir. Bu çalışmada, bir savaş uçağı on serbestlik dereceli taksi pozisyonuna göre modellenmiş ve yarı aktif kontrol için MR (Manyeto-Reolojik) sönümleyici kullanılmıştır. Yarı aktif kontrol için birinci model: uçak iniş takımlarına MR sönümleyici uygulanmış model ve ikinci model: uçak koltuklarına MR sönümleyici uygulanmış model olmak üzere iki ayrı matematiksel model kullanılmıştır. MR sönümleyici modeli olarak, geliştirilmiş Bouc-Wen modeli kullanılmıştır. Sistem ilk önce pasif olarak modellenmiş, ardından pasif sönümleyiciler yerine MR sönümleyiciler kullanılarak modellenmiştir. MR sönümleyicinin kontrolsüz 0 V hali pasif sistem ile karşılaştırılmış ve emniyet açısından uygunluğu ortaya konulmuştur. Daha sonra birinci model için sistemin kontrolünde Bulanık Mantıklı Kontrol (BMK) ve PID kontrol yöntemleri kullanılmıştır. İkinci model de sistemin kontrolü, Doğrusal Matris Eşitsizlikleri (DME) tabanlı durum geri-beslemeli H_∞ kontrol ile yapılmıştır. Modelleme ve simülasyon çalışmaları, MATLAB-Simulink programı vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. H_∞ kontrolcünün tasarımında, YALMIP ayrıştırıcı yazılımı kullanılmıştır. Simülasyon sonuçları, uçak gövdesinin ve pilotların maruz kaldığı titreşimlerin azaltılmasında yarı aktif kontrolün olumlu performansını göstermiştir. Bu sayede farklı kontrol yöntemlerinin sonuçları karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Aircraft landing gears are subjected to vibrations during the landing and taxi position. This can affect passenger health. Landing gears are used to terminate that can occur negative effects. In addition to this comfort expectation increased depending upon advance of technology as time progressed. Therefore, a lot of researches have been made to developed the most efficient landing gear from the point of passenger safety and comfort and still, they are continued. Passive, semi active and active landing gears are used to reduce vibrations. The most efficient system is active landing gears for vibration attenuation. But semi active landing gears are preferred because of has similar performance and low cost in comparison with active landing gears. In this study a ten degrees of freedom fighter jet is modelled for taxi position and MR (Magneto-Rheological) damper is used for semi active control. There is used two separate mathematical model; firs model: aircraft landing gears equipped with MR damper and second model: aircraft seats equipped with MR damper. Modified Bouc-Wen model is used as MR damper model. System was firstly modelled as passive model and after that it is modelled with using MR dampers instead of passive absorbers. Uncontrolled 0 V MR damper situation is compared with passive system and it is proved that is suitable for safety. Then for the first model, fuzzy logic control (FLC) and PID control is used in controlling the system. For the second model, linear matrix inequality (LMI) based state feed-back H_∞ control is implemented. Modeling and simulation study is achieved via MATLAB-Simulink program. YALMIP solver software is used in designing H_∞ controller. It is shown that positive performance of semi active control in reducing of exposed to vibrations of fuselage and pilots. Thus, it is compared with results of different control methods.
Benzer Tezler
- Döngüde donanımsal benzetim yapısı kullanılarak hafif uçak iniş takımının yarı aktif kontrolü
Semi-active control of light aircraft landing gear using hardware in the loop simulation structure
SEFA BURHAN EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Savunma ve Savunma TeknolojileriSivas Bilim ve Teknoloji ÜniversitesiSavunma Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ SUAT YILDIZ
- Analysis of aircraft landing gear brake induced vibrations
Uçak iniş takımı fren kaynaklı titreşimler üzerine analizler
ÖNER ALTINBAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Havacılık ve Uzay Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET BALKAN
- Dört silindirli içten yanmalı bir motorda titreşim izolasyonu
Vibration isolation of a four cylinder internal combustion engine
BARBAROS ERKOPAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİKMET ARSLAN
- Aeroelastic stability prediction using flutter flight test data
Çırpıntı uçuş testi verilerini kullanarak aeroelastik kararlılık kestirimi
ERDİNÇ NURİ YILDIZ
Doktora
İngilizce
2007
Havacılık MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT EMRE PLATİN
DR. MUTLU DEVRİM CÖMERT
- Savaş uçağı geliştirme programlarını olumsuz etkileyen faktörlerin önem derecelerinin belirlenmesi
Identifying the importance level of the factors having negative effects on combat aircraft development programs
NİLAY ERCAN ERŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBaşkent ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA DİNLER