Tip 2 diabetes mellituslu yetişkin hastaların glisemik kontrol durumu ve ilişkili faktörler
Adult Type 2 diabetes mellitus patients' glycemic control status and related factors
- Tez No: 535564
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET TOPUZOĞLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Giriş ve amaç: Tip 2 Diabetes Mellitus bir kronik hastalık olup; ülkemizdeki başlıca ölüm ve engellilik nedenlerinden biridir ve tedavisindeki ilerlemelere rağmen görülme sıklığı giderek artmaktadır. 2010 yılında yapılan TURDEP-II'ye göre ülkemizdeki yirmi yaş ve üzeri erişkin popülasyonda diyabet için kaba prevalans %16,5'dir ve TURDEP-I nüfusuna göre standardize edilmiş DM prevalansı ise %13,7'dir. Ulusal Hastalık Yükü Çalışması 2013'e göre ise Türkiye'deki DALY kaybına neden olan hastalıklar içerisinde 4. sırada bulunmaktadır. Tüm dünyada ve ülkemizde sıklığı giderek artan bir sorun olması ve hem ekonomik olarak artan yükler getirmesi hem de iş gücü kaybına neden olmasından dolayı hastalığın uygun şekilde tedavi ile kontrolü giderek önem kazanmaktadır. Günümüzde diyabetin tedavisi gerek komplikasyonları önlemek gerekse hastaların yaşam kalitelerini artırmak amacıyla glisemik kontrole odaklanmıştır. Bu tez çalışmasında 18 yaş ve üzerindeki Tip 2 DM'lu yetişkin hastaların glisemik kontrol durumlarının belirlenmesi ve bununla ilişkili faktörlerin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve yöntem: Gözlemsel, tanımlayıcı tipte olan bu çalışma 2018 yılında İstanbul'daki bir tıp fakültesi hastanesinin İç Hastalıkları Anabilim Dalı Genel Dahiliye Polikliniklerinde yürütülmüştür. Türkçe iletişim kurulabilen (anlayıp konuşabilen), gebe olmayan, en az 1 yıl önce Tip 2 DM tanısı almış ve araştırmaya katılmayı kabul eden 302 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni glisemik kontrol durumudur. HbA1c'si %7 ve altında olan hastaların glisemik kontrol durumu iyi, %7'nin üzerinde olan hastaların glisemik kontrol durumu ise kötü olarak sınıflandırılmıştır. Veri toplama formu 3 bölümden oluşmakta olup birinci bölümde katılımcının sosyodemografik özellikleri ile diyabet ve diğer klinik durumları ile ilgili sorular, ikinci bölümde antropometrik ve laboratuvar ölçümler, üçüncü bölümde ise“Diyabet Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği”yer almaktadır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle tek bir görüşmeci tarafından toplanmıştır. Bulgular: Araştırmamızdaki iyi glisemik kontrol sıklığı %40,4 olarak bulunmuştur. Katılımcıların yaş ortalaması 57,1±9,9'dur, %65,9'u kadın, %79,8'i evli, %49'u ilkokul mezunu, %83,4'ü çalışmıyor, %98,3'ü kentte yaşamaktadır. Katılımcıların ortanca DM süresi 9 (25.-75. yüzdelik: 4-15) yıldır, %56,6'sının en az bir DM komplikasyonu var, %56,6'sı sadece oral anti-diyabetik kullanmaktadır. Tek değişkenli analizler sonucu DM eğitimi almayanların, glukometresi olmayanların, glukometre kullanmayanların, DM'a bağlı kronik komplikasyonu olmayanların, sadece oral anti-diyabetik ilaç kullananların, DM süresi daha kısa olanların, diyet listesi olmayanların, diyet listesini her/çoğu öğünde uygulayanların, yılda en az 2 kere DM kontrolüne gidenlerin, DM ilaçlarına uyumu daha iyi olanların ve DM ilaçlarını hatırlatan bir yakını olmayanların glisemik kontrollerinin daha iyi olduğu tespit edilmiştir. APG ve trigliserid düzeyleri normal olanların glisemik kontrolü daha iyidir ve Diyabet Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği alt boyutlarından işlevsel sağlık okuryazarlığı yüksek olanların glisemik kontrolü daha iyi bulunmuştur. Binary lojstik regresyon analizi sonucunda glukometreye sahip olmak 5,39 kat, diyet listesinin olması 2,11 kat, diyet listesine nadiren uymak veya hiç uymamak 2,66 kat, düzenli DM takibinin olmaması 3,78 kat, DM ilaçlarını bazen/genellikle/her zaman almamak veya unutmak 2,24 kat, DM ilaçlarını hatırlatan bir yakınının olması 2,37 kat olmak üzere; kötü glisemik kontrole sahip olma açısından daha riskli bulunmuştur. Sonuç: Her 10 Tip 2 DM hastasından 6'sının glisemik kontrolleri kötüdür. Glukometreye sahip olmak, diyet listesine sahip olmak, diyet listesine uyumun düşük olması, düzenli DM takibinin olmaması, DM ilaçlarına uyumun düşük olması, DM ilaçlarını hatırlatan bir yakına sahip olmak risk faktörleri olarak bulunmuştur. Glisemik kontrolü iyileştirmek için tüm hastalara yaşam tarzını değiştirmeye yönelik nitelikli DM eğitimi verilmesi ve tedavinin ana bileşeni olan tıbbi beslenme tedavisinden yararlanmalarının sağlanması önerilmektedir. Yine hastalara DM için yılda en az 2 kez hekim kontrolüne gelmelerinin glisemik kontrollerini iyileştirici bir durum olduğu mutlaka anlatılmalıdır. Sağlık okuryazarlığı başta olmak üzere glisemik kontrole etki eden faktörlerin araştırıldığı yeni gözlemsel ve müdahale çalışmalarına ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Introduction and aim: Type 2 Diabetes Mellitus is a chronic disease which is one of the main causes of death and disability in our country, and its incidence is increasing despite the progress in its treatment. According to TURDEP-II conducted in 2010, the prevalence of diabetes in the adult population aged 20 years and older is 16.5%, and the prevalence of DM in a population, which is standardized by TURDEP-I, is 13.7%. According to the National Burden of Disease Study 2013, DM is on 4th place among the diseases which cause loss of DALY in Turkey. As it is becoming a problem with increasing frequency in Turkey and rest of the globe, and resulting in both economic burden and loss of labor; control of the disease with appropriate treatment is gaining more importance. Today, the treatment of diabetes has focused on glycemic control in order to prevent complications and increase the quality of life of patients. In this study, it was aimed to determine the glycemic control status and related factors in adult Type 2 DM patients aged 18 years and older. Materials and methods: This observational, descriptive study was conducted in 2018 in the General Internal Medicine outpatient polyclinics of Internal Medicine Department in a medical faculty hospital in Istanbul. A total of 302 patients, who were diagnosed as Type 2 DM at least 1 year ago and gave consent for participation, were included in the study. The dependent variable of the study was the glycemic control state. While glycemic control status of the patients with a HbA1c value of ≤7% were classified as good, glycemic control status of patients with a HbA1c value of >7% were classified as poor. The data collection form consisted of 3 parts: The first section covered the questions on the sociodemographic characteristics, diabetes and other medical conditions of the participants. The second section had the anthropometric and laboratory measurements. The third section contained“Diabetes Health Literacy Scale”. The data were collected by a single interviewer with face-to-face interview method. Results: The prevalence of good glycemic control in our study was 40.4%. The mean age of the participants was 57.1 ± 9.9. Of the participants, 65.9% were women, 79.8% were married, 49.0% were primary school graduates, 83.4% did not work and 98.3% live in the urban areas. The median duration with DM of the participants was 9 years (25 and 75th percentiles were 4 and 15, respectively). Of the participants, 56.6% had at least one DM complication, and 56.6% used solely oral anti-diabetics. According to the univariate analysis these participants had better glycemic control status: The participants without a training on DM, the participants who did not own or use a glucometer, the participants without any chronic complication of DM, the participants who use only oral antidiabetics, the participants with a short duration of DM, the participants without diet list or with diet list which is applied in every meal or frequently, the participants who participate in DM control appointments at least two times a year, the participants with good drug compliance, and the participant without a relative who reminds them the use DM medications. Glycemic control of patients with normal fasting plasma glucose and triglyceride levels was better. Glycemic control was also better in participants who received higher points from the functional health literacy subdimension of Diabetes Health Literacy Scale. According to the binary logistic regression analysis, these attributes were the risk factors for bad glycemic control status: Owning a glucometer (x5.39 fold increase), having a diet list (x2.11), noncompliance or weak adherence to diet list (x2.66), the lack of regular follow-ups for DM (x3.78), the lack of intake of DM medications (x2.24), having a relative for reminding of DM drug use (x2.37). Conclusion: Six of each ten Type 2 DM patients have poor glycemic control. The risk factors for bad glycemic controls were owning a glucometer, having a diet list, low adherence to diet list, lack of regular DM follow-ups, low compliance with DM medications, and having a relatives for reminding of DM medications were risk factors. In order to improve glycemic control, it is recommended that all patients should receive a qualified training on DM to change their lifestyle, and benefit from medical nutrition therapy as the main component of treatment. The patient should be informed on the necessity of physician control for DM minimal 2 times a year for improving their glycemic control. Further observational and intervention studies, particularly on health literacy, are needed for investigation of the factors affecting the glycemic control.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli yetişkin bireylerde diyetsel yağ asitleri alımı ve akdeniz diyeti bağlılık ölçeğine uyumun beslenme durumu ile ilişkisinin belirlenmesi
Determination of the relationship between nutritional status with dietary fatty acids intake and adaptation to mediterranean diet scale in adults with type 2 diabetes
BÜŞRA BİLGEHAN CANKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MENDANE SAKA
- Tip 2 diyabetli hastalarda diyabet hastalığı, tedavisi ve tedavi yan etkilerı hakkındakı bilgi düzeyinin değerlendirilmesi
Assessment of knowledge about diabetes, treatment of the disease and the side effects of the treatment in patients with type 2 diabetes
BANU TAŞKIRAN TATAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıUludağ Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN ÖZYARDIMCI ERSOY
- Bir mobil uygulamanın birinci basamakta tip 2 diyabetik hasta takibindeki etkililiği
Effectiveness of a mobile application in follow-up of type 2 diabetic patients in primary health care
MUHAMMED TAYYİB BABACAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KASIM
- Oral antidiyabetik kullanan tip 2 diyabetes mellitus hastalarında sağlık okuryazarlığı düzeyi ve olumsuz insülin tedavisi algısının diyabet prognozuna etkisi
Effects of the health literacy levels and insulin treatment perceptions of TYPE 2 diyabetes mellitus patients using oral antidiabetic on prognosis of diabetes mellitus
LÜTFULLAH AYANOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL ÖZKAYA
- Factors affecting the quality of life of patients with diabetes mellitus: A descriptive cross-sectional study
Diabetes mellitusu olan hastaların yaşam kalitesini etkileyen faktörler: Tanımlayıcı kesitsel bir çalışma
HARITH AHMED MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJGAN ONARICI