Sigara bağımlılığında nikotinik kolinerjik reseptörler ve CYP2A6, CYP2B6, ilaç taşıyıcı proteini MDR1, nöronal nitrik oksit sentaz genetik polimorfizmlerinin etkileri
Effects of genetic polymorphisms of nicotinic cholinergic receptors and CYP2A6, CYP2B6, efflux protein MDR1, neuronal nitric oxide synthase on cigarette dependence
- Tez No: 535759
- Danışmanlar: PROF. DR. MELİH ÖNDER BABAOĞLU, PROF. DR. ALPER BEKTAŞ İSKİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Sigara, nikotin, bupropion, vareniklin, polimorfizm, Cigarette, nicotine, bupropion, varenicline, polymorphism
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Sigara ve tütün kullanımı sağlık sorunlarına yol açar. Buna rağmen sigara kullanımı yaygındır. Bunun nedeni sigarada bulunan nikotinin bağımlılığa yol açmasıdır. Sigara bağımlılığının tedavisinde nikotin, bupropion ve vareniklin kullanılmaktadır. İlaçlı tedaviler sigara bırakma oranlarını ilaçsız girişimlere göre arttırmakla birlikte halen başarı oranları düşüktür. Sigara bıraktırma tedavilerinin başarısını arttırmak için farmakogenomik optimizasyon gerekebilir. Nikotin, beyinde nikotinik kolinerjik reseptörleri etkiler ve CYP2A6 enzimince önce kotinine, ardından trans-3′-hidroksikotinine çevrilerek metabolize edilir. CYP2B6 enzimi de nikotin metabolizmasına katkıda bulunur. İlaç taşıyıcı proteini MDR1 kan-beyin bariyerinde yaygın bulunan bir dışa-atım pompasıdır. Nöronal nitrik oksit sentaz sinir dokusunda nitrik oksit sentezinden sorumludur. Bu çalışmadaki amaç; CHRNA3 rs578776, CHRNA4 rs1044396-rs1044397, CHRNA5 rs16969968, CYP2A6*1A, *1B, *4, *9, CYP2B6 rs2279343, MDR1 rs1128503- rs2032582-rs1045642, nNOS ekzon 18-ekzon 29 polimorfizmlerinin Türk toplumunda sigara bağımlılığını ve sigara bırakma tedavilerinin başarı oranlarını nasıl etkilediğinin araştırılmasıdır. Sigara içen ve bu amaçla ilaç kullanan 130 birey ve sigara kullanmayan 130 birey çalışmaya dahil edildi. Nikotin bağımlılık düzeyleri Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi ile saptandı. Sigara kullanan 130 bireyden 70'si ağır nikotin bağımlısı, 60'sı orta ve hafif nikotin bağımlısı idi. Sigarayı bıraktırmak amacıyla 40 bireye nikotin replasman tedavisi, 47 bireye bupropion, 15 bireye bupropion+nikotin replasman tedavisi, 28 bireye vareniklin tedavisi başlandı. Tedaviden 12 hafta sonra bireyler telefon ile aranarak sigarayı bırakıp bırakamadıkları soruldu. Genetik analizler polimeraz zincir reaksiyonu ve restriksiyon analizi yöntemleri kullanılarak yapıldı. Nikotin metabolit oranı yüksek performanslı sıvı kromatografi kullanılarak ölçüldü. CHRNA4 rs1044396 AA genotipi (p=0,02), CHRNA5 rs16969968 A aleli (p=0,003), MDR1 rs1128503 T aleli (p=0,01) ve MDR1 rs2032582 T/A aleli (p=0,018), MDR1 TT-TT-TT haplotipi (p= 0,047) nikotin bağımlılığının orta ve hafif olması ile ilişkili bulundu. CHRNA3 rs578776 T aleli bupropion+NRT tedavisinde bırakma oranının azalması ile ilişkiliydi (p=0,033). nNOS ekzon 29 TT genotipi bupropion tedavisinde sigara bırakma oranının yüksek olması ile ilişkili bulundu (p=0,034). Bu bulgular CHRNA3 rs578776, CHRNA4 rs1044396, CHRNA5 rs16969968, MDR1 rs1128503, MDR1 rs2032582, nNOS ekzon 29 polimorfizmlerinin sigara bağımlılığı tedavisinin farmakogenomik optimizasyonunda yeni biyobelirteçler olarak katkı sağlayabileceğini düşündürmektedir.
Özet (Çeviri)
Smoking causes health problems. Yet, cigarette use is common because of nicotine in cigarettes which causes dependence. Currently, nicotine itself, bupropion and varenicline are used in smoking cessation therapies. Although drug therapy increases the chance of smoking cessation as compared to interventions without drugs, cessation rates are still low. Pharmacogenomic optimization of smoking cessation therapies may increase success rates. Nicotine acts on nicotinic cholinergic receptors. CYP2A6 metabolizes nicotine first to cotinine and than to trans-3'-hydroxycotinine. CYP2B6 contributes to metabolism. MDR1 is an efflux protein which is widely expressed in the central nervous system. Neuronal nitric oxide synthase is responsible for the synthesis of nitric oxide which is a neurotransmitter in the central nervous system. Our aim in this study is to investigate the effects of CHRNA3 rs578776, CHRNA4 rs1044396-rs1044397, CHRNA5 rs16969968, CYP2A6*1A, *1B, *4, *9, CYP2B6 rs2279343, MDR1 rs1128503-rs2032582-rs1045642, nNOS exon 18 and exon 29 polymorphisms on nicotine dependence and smoking therapy outcomes. 130 smokers who applied to a clinic for smoking cessation and 130 non-smokers were recruited. The severity of nicotine dependence in smokers was determined by the Fagerström test for nicotine dependence. 70 smokers were highly nicotine dependent, whereas 60 were moderately or low dependent. For smoking cessation, 40 smokers used nicotine replacement therapy, while 47 used bupropion, 15 used bupropion plus nicotine replacement therapy and 28 used varenicline. After 12 weeks of treatment, the subjects were re-contacted for asking if they were able to quit smoking or not. Genotyping was performed by a polymerase chain reaction and restriction analysis. Nicotine metabolite ratios were determined by using liquid chromatography. AA genotype of CHRNA4 rs1044396 (p=0.02), A allele of CHRNA5 rs16969968 (p=0.003), T allele of MDR1 rs1128503 (p=0.01), T/A allele of MDR1 rs2032582 (p=0.018) and MDR1 TT-TT-TT haplotype (p= 0.047) were found to be associated with moderate or low dependency. There was an association between T allele of CHRNA3 rs578776 and low cessation rates of bupropion plus NRT treatment (p=0.033). In addition, TT genotype of nNOS exon 29 polymorphism was associated with higher cessation rates in bupropion treatment (p=0.034). According to these findings; CHRNA3 rs578776, CHRNA4 rs1044396, CHRNA5 rs16969968, MDR1 rs1128503, MDR1 rs2032582, nNOS exon 29 polymorphisms may contribute to pharmacogenomic optimization of nicotine dependence treatment as new biomarkers in the Turkish population.
Benzer Tezler
- Psikiyatri servisinde yatan şizofreni hastalarının sigara kullanımının değerlendirilmesi
Evaluation of smoking of schizophrenia diagnosed patients during hospitalization
ALPTEKİN ÇETİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN ERTAN
- Sigara kullanan ve kullanmayan genç, yetişkin ve yaşlılarda dikkat yanlılığı
Attentional bias in young, adult, and old cigarette smokers and non-smokers
ESRA KISACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ŞENYÜZ
- Sigara bağımlılığında genetik-çevre etkileşiminin araştırılması
Investigation of genetic-environment interaction in smoking addiction
MUAMMER ALBAYRAK
Doktora
Türkçe
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKaradeniz Teknik ÜniversitesiBiyoistatistik ve Tıp Bilişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL TURHAN
- Sigara bağımlılığında rolü olan dopaminerjik ve serotonerjik genlerin dna düzeyinde araştırılması
Investigation of dopaminergic and serotonergic genes with role in smoking addiction on DNA level
ÜLGEN SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Tıbbi Biyolojiİstanbul ÜniversitesiTıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SACİDE PEHLİVAN
- Nikotin bağımlılığında şartlı yanıtların rolünün araştırılması
Investigating the role of conditioning in nicotine dependence
GÖRKEM YARARBAŞ