Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısına sahip ergenlerde aşırı odaklanma fenomeninin sosyal cevaplılık ve sürekli performans testi performansları bağlamında değerlendirilmesi
Assessment of hyperfocusing phenomenon in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder in the context of social responsiveness and continuous performance test performances
- Tez No: 535957
- Danışmanlar: DOÇ. PINAR URAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychiatry, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanısına Sahip Ergenlerde Aşırı Odaklanma Fenomeninin Sosyal Cevaplılık ve Sürekli Performans Testi Performansları Bağlamında Değerlendirilmesi Amaç: Bu araştırmada; Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısına sahip ergenlerde aşırı odaklanma fenomeninin incelenmesi, sosyal cevaplılıkla olan ilişkisinin saptanması, Sürekli Performans Testi kullanılarak nörobilişsel performanslarının değerlendirilmesi ve sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamıza, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'ne ayaktan başvuran 11-17 yaş aralığındaki DEHB tanısına sahip psikostimulan kullanan 40 ergen, DEHB tanısına sahip hiç psikostimulan kullanmamış ya da en az son 48 saattir psikostimulan kullanımı olmayan benzer yaş grubundaki 36 ergen, ve klinik olarak normal zeka düzeyinde, benzer yaş aralığında, herhangi bir psikiyatrik bozukluğu olmayan 32 sağlıklı ergen kontrol grubu olarak alınmıştır. Araştırmacı tarafından Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu (ÇDŞG-ŞY) yarı yapılandırılmış tarama görüşmesi yapıldıktan sonra katılımcılar tarafından Aşırı Odaklanma Ölçeği-Ergen Formu (AOÖ-EF) doldurulmuş, sonrasında sessiz bir odada Sürekli Performans Testi (SPT) uygulanmıştır. Sosyodemografik veri formu, Conners Anne-Baba Derecelendirme Ölçeği Yenilenmiş Uzun Form (CEDÖ-YU), Sosyal Cevaplılık Ölçeği (SCÖ), Aşırı Odaklanma Ölçeği Anne-Baba Formu (AOÖ-ABF) araştırmacının ergenle görüşmesi sırasında ebeveynleri tarafından, Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği Yenilenmiş Uzun Form (CÖDÖ-YU) ise sınıf öğretmenleri tarafından doldurulmuştur. Verilerin istatistiksel değerlendirme analizleri IBM SPSS 22.0 kullanılarak yapılmıştır. Tüm istatistiksel testlerde p< 0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Sonuç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve kontrol grupları yaş, aile yapısı, anne ve baba yaşları ve öğrenim düzeyleri bakımından benzer bulunmuştur. DEHB tanısına sahip ergenler, kontrol grubundaki ergenlere göre CEDÖ-YU, CÖDÖ-YU ve SCÖ tüm alt test ve toplamda anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar almışlardır. SCÖ'ye göre DEHB gruplarındaki ergenlerde yüksek düzeyde otizm benzeri özellikler saptanmıştır. DEHB tanısına sahip ergenlerde sosyal cevaplılıktaki bozulmayla aşırı odaklanma durumu arasında pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişki saptanmıştır. SPT profilleri, psikostimulan kullanımı olan DEHB grubuyla (DEHB-S) kontrol grubu için benzer bulunmuştur. Psikostimulan kullanımı olmayan DEHB grubundaki (DEHB-N) ergenlerin SPT'de daha çok dikkat hatası yaptığı ve tepki sürelerinin daha uzun olduğu saptanmıştır. AOÖ puanları ile SPT profilleri arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır. Tartışma: Çalışmamızda DEHB tanısına sahip ergenlerin kontrol grubundaki ergenlere göre daha sık aşırı odaklanma durumu yaşadığı saptanmıştır. DEHB tanısına sahip bireylerin odaklanma ve dikkatlerini sürdürmede olduğu kadar, dikkatlerini kaydırmakta da zorluk yaşadığı göz önüne alındığında aşırı odaklanma durumunun DEHB'de ayrı bir klinik görünüm olduğu söylenebilir. Bununla birlikte aşırı odaklanma durumu DEHB'ye özgü bir durum değildir; Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısına sahip bireylerde de aşırı odaklanma durumu bildirilmektedir. Çalışmamızda buradan yola çıkılarak otizm benzeri özelliklerle aşırı odaklanma durumu arasındaki ilişki incelenmiştir. Klinik grupta, sosyal cevaplılıktaki bozulmaya paralel bir şekilde aşırı odaklanma şiddetinin arttığı görülmüştür. Elde edilen veriler doğrultusunda aşırı odaklanmanın DEHB'de görülen otizm benzeri özelliklerden bir tanesi olabileceği düşünülmüştür. DEHB-S ve kontrol grubu SPT profilleri bakımından benzer performans göstermiştir. DEHB-N grubunun diğer iki gruba göre anlamlı düzeyde daha fazla dikkat hatası yaptığı ve tepki sürelerinin daha uzun olduğu saptanmıştır. Bulgular, metilfenidatın SPT performanslarına etkisinin araştırıldığı alan yazındaki diğer çalışmalarla uyumludur. Bununla birlikte klinik grupta aşırı odaklanma durumu ile SPT performansları arasında herhangi bir korelasyon saptanmamıştır. Bu çalışma, DEHB tanısına sahip ergenlerde aşırı odaklanma durumunun araştırıldığı bildiğimiz kadarıyla ilk çalışmadır ve bu yüzden önemlidir. DEHB'de dikkat sürecinde bozulmalar görülmektedir. Optimum dikkatin sağlanabilmesi akademik işlevsellik için gereklidir. Dikkat süresinin kısa olması, dikkatin kolay dağılması gibi dikkat sürecine ait bozulmalar kadar aşırı odaklanma durumunun yaşanması da aslında şimdiye kadar test edilmemiş ancak sıkça dile getirilen gerçek bir sorundur. Bu fenomenin ayrı bir klinik antite olabilme ihtimalinin yeterince test edilebilmiş olması için gelecekte daha çok araştırma yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study was to investigate the phenomenon of hyperfocusing in adolescents with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), to determine the relationship between social responsiveness and to evaluate their neurocognitive performance using the Continuous Performance Test and to compare them with the healthy control group. Method: This study includes 40 adolescents with ADHD between the ages of 11-17 who consecutively applied to Ankara University School of Medicine Child and Adolescent Psychiatry and have been using psycho-stimulants (ADHD-S), 36 adolescents with ADHD who haven't been using psycho-stimulants for at least last 48 hours (ADHD-N). Control group was composed of 32 healthy adolescents who were matched with the ADHD groups in terms of age and have clinically normal IQ levels, did not have a psychiatric disorder. After a semi-structured diagnostic interview (Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children-Present and Lifetime Version) which was conducted by the researcher, the participants were asked to fill out Hyperfocusing Scale-Adolescent Form (HF-AF), and then in a seperate quiet room Continuous Performance Test (CPT) was applied. The sociodemographic information form, the Conners Parent Rating Scale-Revised/Long Form (CPRS-R/L), Social Responsiveness Scale (SRS), Hyperfocusing Scale-Parent Form (HF-PF) and Conners Teacher Rating Scale-Revised/ Long Form (CTRS-R/L) were filled out by parents and teachers. Statistical analysis of the data was performed using IBM SPSS 22.0. A p value of
Benzer Tezler
- Erişkin dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu bulunan hastalarda çiğneme ve tekrarlayıcı motor aktivitenin dikkat üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of chewing and repetitive motor activity on attention in patients with adult attention deficit-hyperactivity disorder
KAZIM CİHAN CAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGUVAN TUĞBA ÖZEL KIZIL
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuk ve ergenlerde sosyal anksiyete ve aleksitimi
Social anxiety and alexithymia in children and adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
GİZEM BİÇEN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden yavaş bilişsel tempo kliniği olan çocuklarda duygu düzenleme güçlüklerinin araştırılması
Examining children with sluggish cognitive tempoaccompanying attention deficit hyperactivity disorderin terms of emotion regulation difficulties
MERİÇ MERİÇLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİHA BAYKAL
- Acil servise kafa travması ile başvuran ilkokul çağındaki çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellik bozukluğu (DEHB) ilişkisi
Association of head trauma and attention-deficit/hyperactivity disorder in primary school chi̇ldren admitted to the emergency department
REŞAD BEYOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İlk ve Acil YardımPamukkale ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ERDUR
- Çocukluk ve ergenlik çağında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış erişkinlerin güncel sosyodemografik ve tıbbi durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of the current sociodemographic and medical status of adults with attention deficit and hyperactivity disorder in childhood and adolescence
AYBİKE ERDEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriAkdeniz ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF ÖNDER