Geç Osmanlı ve erken cumhuriyet romanlarında yer alan İstanbul konaklarında harem ve selamlık
Harem and selamlik in the mansion of İstanbul in late Ottoman and early republican novels
- Tez No: 536717
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE GÖKÇEN ÖZKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı Dönemi, İstanbul konaklarında görülen, cinsiyet örüntülerine ilişkin bir mahremiyet biçimlenişi olarak kabul edilen, harem ve selamlık mekânları araştırılmıştır. Söz konusu mekânlara ilişkin, var olan ayrışmanın ne anlama geldiği, mekânların içinde yaşayan bireyler tarafından nasıl kullanıldığı ve toplumsal gelişmeler neticesinde nasıl dönüşümler geçirdiği tez kapsamında incelenmiştir. Geleneksel Türk evinin ve Türk toplumunun geçirdiği değişimler göz önüne alındığında, hem mahremiyet çerçevesinde oluşturulmuş sınırlamalar, hem de toplumun kadın ve erkek cinsiyet örüntülerine yüklediği sorumluluklar mekânsal farklılaşmayı beraberinde getirmiştir. Söz konusu farklılaşma, İstanbul konaklarında görülen harem ve selamlık mekânlarının temelini oluşturmuştur. Ayrıca Osmanlı Devleti Modernleşme Dönemi sonrasında, toplumun büyük bir değişim geçirmesiyle birlikte harem ve selamlık mekanlarının, daha önce var olduğundan başka bir anlama bürünebileceği muhtemeldir. Gerçekten de 19. yüzyıl öncesinde evlere ilişkin çalışmalar böyle bir değişimin varlığını doğrulamaktadır. Dolayısıyla bu çalışma, harem ve selamlık mekanlarına, bilinenlerin ötesinde, farklı bir perspektiften bakar ve dönüşümü anlama çabasındadır. Tez çalışması bağlamında 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı dönemi evlerinde -özellikle üst-orta gelir grubunun konaklarında- görülen harem-selamlık mekânları fiziksel ve yapısal özelliklerinin yanında, kullanıcılarının gündelik hayatlarını geçirdikleri mekânlar olarak düşünülerek, toplumsallıklarıyla birlikte değerlendirilmiştir. Bu noktadan hareketle, toplumsal dinamiklerin harem ve selamlık mekanlarına yansımasını ve söz konusu mekanların geçirmiş olduğu değişimleri en iyi şekilde anlatan kaynak dönemin romanlarıdır. Hem harem-selamlık mekanlarının mimarlık bağlamında işlenmesi, hem de toplumsal yaşamın sosyal ve psikolojik açıdan incelenmesi bakımından romanlar, harem ve selamlık mekanlarını aydınlatmak amacıyla bu çalışma bağlamında ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the harem and selamlik sites, which are considered as a form of privacy relating to gender patterns in the Ottoman period, Istanbul mansions, have been investigated. Within the scope of the thesis, in relation to the sites in question, what the meaning of the existing separation is, how it is used by the individuals living in the spaces, and how it transforms as a result of social developments have been analyzed. When the changes of traditional Turkish houses and Turkish society are taken into consideration, both the limitations created within the frame of privacy and the responsibilities that society imposes on sexual patterns of women and men have led to spatial differentiation. The differentiation in question underlies the harem and selamlik sites in Istanbul mansions. Further, it is possible that in the aftermath of the Modernization Period of the Ottoman Empire, along with the dramatic change in society, the places of harem and selamlik could take a different form of meaning than that which existed before. Indeed, the studies regarding the houses of before the 19th century approve the existence of such a change. Thus, this study considers the harem and selamlik sites from a different perspective beyond what is known, and tries to comprehend the transformation. In the context of the thesis study, harem and selamlik, which were seen in the houses of the Ottoman period in the 19th century and early 20th century, especially in the mansions of the upper-middle income group, have been evaluated along with sociality by considering that they were the places in which their utilizers habited, as well as their physical and structural features. From this point of view, the most important source, which best reflects the changes of social dynamics to harem and selamlik and the changes that these places underwent, is the novels of the period. In the context of this study, both processing harem and selamlik sites as part of architecture and novels in terms of examining social life psychologically and socially have been scrutinized in order to illuminate the places of harem and selamlik.
Benzer Tezler
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadın öğretmen kimliği
From Tanzimat to Republican Era- The identity of women teachers
SEDA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF EKİN AKŞİT VURAL
- Refik Halid Karay'ın eserlerinde toplumsal belleğin izleri
The traces of collective memory in Refik Halid Karay's works
HAZAL BOZYER
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE EMEL KEFELİ
- Bireyin söylemsel inşası: 1980 sonrası Türk romanında bireyciliğin izleri
Dicoursive construction of the individual: appearances of individualism in the Turkish novel after 1980
HAVVA RABİA ALTUNDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN BALCI
- Cumhuriyetten günümüze toplumsal değişimin Türk resim sanatında kadın imgesine yansıması
Reflection of the sosial chance on the image of woman in Turkish art of painting since the fondation of republic
MERYEM UZUNOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi kamu yapılarının Malatya ili örneği üzerinden incelenmesi
Examination of Late Ottoman and Early Republic Period public buildings: The case of Malatya
FATMA ZEHRA SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkAdana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR UMAR