The Iranian foreign policy in the post-revolutionary era
Devrim sonrası dönemde İran dış politikası
- Tez No: 53757
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. FULYA ATACAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
İÜ ÖZET 1979 yılındaki devrim iie birlikte İran'da Şah rejiminin yerine İslami bir cumhuriyet kuruldu. Bu yeni rejim her alanda olduğu gibi dış politikada da yeni politikalar izledi. Bu yeni politikaların şekillenmesinde devrim liderlerinden biri olan Humeyni'nin görüşleri çok etkili olmuştur. Humeyni'nin dünya görüşüne dayanan dış politika anlayışı“Ne Doğu Ne Batı”politikası ile İran'ın dünya politikasından soyutlanmasını sağlamıştır. Fakat İslami devrimin ihracı politikası ise ilk politika ile çelişkili gibi gözükse de, İran, İslami diğer ideolojilere bir alternatif olarak sunmuş, Müslüman dünyasının liderliği iddiasına yöneltmiştir. Humeyni'nin özellikle bu ikinci politikası bölgesel ve global düzeyde endişelere yol açmış ve İran-lrak savaşının başlamasında etkili olmuştur. 1989 yılında Humeyni'nin ölümü ile birlikte lider İslami grup içerisinde radikal ve ılımlı kanat olmak üzere iki fraksiyon ortaya çıkmıştır. 1989 yılında seçimle iktidara gelen Rafsancani ılımlı kanadın lideri konumundadır. Rafsancani ilgisini daha çok ekonomik alana çevirmiştir. Dış politika ile ilgisi ise sadece ekonomik işbirliği temellidir. Diğer kanadın başı olan Hamaney, Humeyni'nin ölümünden sonra dini lider konumuna gelmiş ve radikal bir biçimde Humeyni'nin çizgisini sürdürmeye çalışmaktadır. Hamaney yürütme gücü olmamasına rağmen, Rafsancani ile özellikle dış politika alanında karşı karşıya gelmektedir. Körfez Krizi bitişi ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, İran jeopolitik gücünü kavramış ve Rafsanjani önderliğinde“Hem Kuzey Hem Güney”politikasını yürürlüğe koymuştur. Bu politika çerçevesinde İran bulunduğu bölgede ekonomik işbirliğini arttırmaya yönelmiştir. İran 'in bu yeni politikası içeride radikal kanat tarafından kabul edilmemiş ve Humeyni döneminin politikalarının devamında ısrarlı olmuşlardır. Bu kesimin özellikle yurt dışında giriştikleri eylemler İran'ı ve dolayısı ile Rafsanjani hükümetini zor durumda bırakmışlardır. Buna ilaveten, İran-lrak savaşı süresince kötü etkilenen İran ekonomisi, daha henüz kendini toparlayamam ıştır. Bu nedenle,İT İran'ın bir müdahaleci politika izlemesi bu durumda oldukça güçleşmektedir. Ayrıca uluslararası ortam, bir ülkenin dış politikasının yürütülmesinde çok önemli bir yere sahiptir. İran özellikle 1993'ten günümüze kadar, ABD'nin bir çevreleme politikası ile karşı karşıyadır. Bu çevreleme politikası, İran'ın dış politikasını negatif bir şekilde etkilemektedir. Sonuç olarak, İran dış politikası hem iç politikadaki gelişmelere hemde uluslararası ortamdaki gelişmelere sıkı sıkıya bağlıdır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY After the Islamic Revolution in Iran in 1979, the monarhic regime of the Shah was replaced by the Islamic Republic. This new regime started to follow new policies on the foreign policy. In the shape of the new policies, Khomeini as a leader of the revolutionary process played the major role. His“Neither East Nor West”policy provided the isolation of Iran from the world community particularly from the Western and Eastern blocs. On the other hand,“the Export of the Islamic Revolution”to the other Muslim countries policy created oppurtunity for Iran to play the leadership of the Muslim world. This policy emerged as an alternative ideology to communism and capitalism and asserted a third way. In Khomeni's view, Islam is the ideology which all the Muslim people should follow. Moreover, this policy led to great anxieties not only in the regional politics but in the international politics and became effective in the outbreak of the Iran-Iraq war. Since the death of Khomeini in 1989, the power struggle among the Islamic factions has been influential in the internal politics of Iran. This power struggle has led to formation of two groups; radical wing (idealists) and moderate wing (pragmatists). After the death of Khomeini, Rafsanjani has been in power and has been the leader of the pragmatists. He has focused on the economy rather than the foreign policy. The leader of the radical wing is the religious leader, Khamanei although has no executive power, he has been advocating more interventionist policy in the foreign policy. After the disintegration of the Soviet Union and the end of Gulf crisis, Iran has found the opportunity to cooperate in the region. With the initiative policy of Rafsanjani,“Both North and South”policy has been put into effect. This policy aims at the economic cooperation with the regional countries. However, the radical wing does not accept this new policy and want to continue the Khomeini's line in the conduct of the foreign policy. Thus, the actions of the radical wing outside have always been creating problems to the Rafsanjani government. In addition, during the Iran-Iraq war between 1980-1988, the Iranian economy has been badly-damaged. Therefore, the Iranian economyv4 cannot afford an activist policy as the radical wing wishes. Another subject is related to the developments in the international conjucture. Firstly, the Middle East possess a geostrategical material of the Western industries, oil and secondly Israel's security is significant for particularly the USA. These conditions always facilitates the interventions of superpowers to the region. Islamic Republic of Iran has been considered as the threat to the interests of the West particularly the USA. Therefore, international circumstances have great impact on the conduct of the foreign policy of Iran. From 1993 to now, the containment policy of the USA has been continuing over Iran. This containment policy influences the foreign policy of Iran in a negative way. Consequently, the foreign policy of Iran is directly related to the developments in the domestic politics and the international circumstances.
Benzer Tezler
- Devrim sonrası süreçte İran siyasetinde İslam Devrimi Muhafızları Ordusunun konumu ve etkinliği
The position and effectiveness of the Islamic Revolutionary Guard Corps in Iran politics in the post-revolutionary era
ELİF NUR TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihAydın Adnan Menderes ÜniversitesiUluslararası İlişkiler ve Güvenlik Çalışmaları Anabilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BİLGENOĞLU
- İran dış politikasında 'Takiye' : PKK örneği
Taqiyya in the foreign policy of İran: PKK case
İLYAS KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Uluslararası İlişkilerTurgut Özal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERKAN ERTOSUN
- İran İslam Cumhuriyeti'nin stratejik kültürü ve dış politikası
Strategic culture and foreign policy of Iran Islamic Republic
EDA KİRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiOrtadoğu Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNCAY KARDAŞ
- Dış politika ve din ilişkisi: İran İslam Devrimi sonrası İran dış politikasında bir faktör olarak 'din'
The relationship of foreign policy and religion: Religion as a factor in Iranian foreign policy after the Iranian Islamic revolution
HACER EBRAR ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiUluslararası Politik Ekonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN AFŞAR
- İran dış politikasında süreklilik ve değişim (1979-2011)
Continuity and change in Iran foreign policy
BÜLENT KENEŞ
Doktora
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GAZİ ÖZGÜDENLİ