Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirağzı (Güney Karadeniz) ekosistemlerinin işleyişinde bentik makroomurgasız komüniteler ve çevresel değişken ilişkileri
The interactions between benthic macroinvertebrate communities and environmental variables in ecosystem functioning of Kızılırmak and Yeşilırmak estuaries (Southern Black Sea)
- Tez No: 539820
- Danışmanlar: PROF. DR. AYSUN GÜMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu çalışmada, Güney Karadeniz'de Samsun Şelf alanına önemli miktarda tatlısu ve besin elementi deşarjı yapan Kızılırmak ve Yeşilırmak'ın, nehir ağzı ekosistemleri araştırılmıştır. Kızılırmak nehir yatağında yapılan ıslah çalışmaları ve Yeşilırmak bölgesinin doğal nehir yatağı formunu koruması sebebiyle bu iki alanın mevcut ekolojik durumlarının tespit edilmesi ve birbirleri ile karşılaştırılması ve aralarındaki farkın ortaya konması amaçlanmıştır. Örneklemeler Şubat 2017 – Kasım 2017 tarihleri arasında bir yıl süre ile mevsimsel olarak yapılmıştır. Zoobentik örneklemeler bentik el kepçesi ile yapılmış, mümkün olan en alt taksonomik seviyede teşhisleri gerçekleştirilmiş ve bolluk değerleri belirlenmiştir. Zoobentik örneklemeler ile eş zamanlı olarak istasyonlarda sıcaklık, çözünmüş oksijen, pH, tuzluluk ve elektriksel iletkenlik gibi çevresel parametreler in situ olarak ölçülmüş ve sedimanın parçacık boyutunu belirlemek için laboratuvarda kuru eleme öntemi ile Partikül Boyut Analizi yapılmıştır. Elde edilen tüm veriler istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Kızılırmak nehir ağzındaki örnekleme noktalarında 52 (Oligochaeta (17), Chironomidae (31), Polychaeta (1), Trichoptera (3)), Yeşilırmak'ta ise 61 tür (Oligochaeta (16), Chironomidae (42), Polychaeta (1), Trichoptera (2)) olmak üzere toplamda 52206 birey incelenmiş ve 91 takson tespit edilmiştir. Bu taksonların tamamı çalışma alanı için yeni kayıt ve bu taksonlar arasındaki Orthocladius (Orthocladius) dentifer, O. (O.) rhyacobius, O. (O.) clarkei, O. (O.) rubicundus, O. (O.) dorenus, O. (O.) wetterenesis, O. (Eudactylocladius) mixtus ve Mystacides longicornis türleri ayrıca Türkiye makrobentik faunası için yeni kayıt niteliği taşımaktadır. Çeşitlilik indeksleri, (Shannon weiner, Simpson, Margalef, Equitability, Evennes), baskınlık (%D) ve sıklık (%F) açısından Yeşilırmak'ta daha sağlıklı değerler belirlenmiştir. Kızılırmak istasyonlarında Gastropoda (%95,88), Yeşilırmak'ta ise Limnodrilus hoffmeisteri (%19,49) en baskın taksonlardır. Her iki örnekleme alanında mevsimin makroomurgasız grupların dağılımına etkisi olduğu, Partikül Boyut Analizi'nin etkisinin olmadığı tespit edilmiş, istasyon grupları arasında yalnızca denize yakın noktalar diğerlerinden farklılık göstermiştir. Makroomurgasız grupların dağılımına bağlı olarak mevsimler, alanlar, zemin yapıları ve istasyonlar arası karşılaştırmalar sonucunda Kızılırmak ve Yeşilırmak nehir ağzı ekosistemlerinin dar bir habitat parçasıyla temsil edildiği sonucuna varılmıştır. Kızılırmak örnekleme noktalarında ekosistem tahribatına bağlı olduğunu düşündüğümüz istasyonlar arası yüksek oranda benzeşme ve saha genelinde çeşitlilik kaybı mevcuttur. Yeşilırmak nehir ağzı ekosistemi nispeten daha çeşitli ve sağlıklı bir ekosisteme sahiptir.
Özet (Çeviri)
In this study, Kızılırmak and Yeşilırmak's river mouth ecosystems which is located in the Southern Black Sea have been investigated. It is aimed to determine ecological status and compare these two areas and reveal any significant difference between Kızılırmak riverbed that is sustained to reconstruction in recent years Yeşilırmak river that is relatively well preserved. Sampling was conducted seasonally between February 2017 and November 2017 for a period of one year. Zoobenthic samplings were collected with benthic kick net and diagnosed to the lowest possible taxonomic level and their abundancy were calculated. Temperature, dissolved oxygen, pH, salinity and electrical conductivity were measured simultaneously with Zoobentic sampling in situ at the stations and particle Size Analysis was performed with dry sieving method in the laboratory to determine the particle size of the sediment. All data were analyzed by statistical methods. At the species level, 52 species (Oligochaeta (17), Chironomidae (31), Polychaeta (1), Trichoptera (3)) were identified at Kızılırmak river mouth sampling stations and 61 species (Oligochaeta (16), Chironomidae (42), Polychaeta (1), Trichoptera (2)) were identified at Yeşilırmak sampling stations. 52206 individuals were sampled and a total of 91 taxa were identified in both areas. These taxa are new record for the research area and Orthocladius (Orthocladius) dentifer, O. (O.) rhyacobius, O. (O.) clarkei, O. (O.) rubicundus, O. (O.) dorenus, O. (O.) wetterenesis, O. (Eudactylocladius) mixtus ve Mystacides longicornis are also recorded for the first time for the macrobenthic fauna of Turkey. In terms of diversity indexes (Shannon weiner, Simpson, Margalef, Equitability, Evennes), dominancy (%D) and frequency (%F), healthier values were determined in Yeşilırmak. The most abundand taxon is Gastropoda (%95,88) in Kızılırmak stations and Limnodrilus hoffmeisteri (%19,49) in Yeşilırmak stations. It was determined that the season has impact on the distribution of invertebrate groups where the particle size has none in Kızılırmak and Yeşilırmak river mouth stations. Among the Kızılırmak and Yeşilırmak sampling stations, only the ones nearest to the sea were different from the others. As a result of the comparisons between stations, areas, particle size and stations it was concluded that Kızılırmak and Yeşilırmak river mouth ecosystems are quite small habitats. At Kızılırmak sampling stations, there is a high level of similarity between the stations and loss of diversity in area that can be attributed to ecosystem disturbance. The Yeşilırmak river mouth may be accepted to have a relatively diverse and healthy ecosystem.
Benzer Tezler
- Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinden Karadeniz'e taşınan çözünmüş besin elementleri düzeylerinin araştırılması
Investigation of the discharge levels of dissolved inorganic nutrients from Kızılırmak and Yeşilırmak rivers to the Black Sea
MUHAMMED BARAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. ALİ ALKAN
- Kızılırmak ve yeşilırmak havza karakteristiklerinin belirlenmesi ve su kalitesinin değerlendirilmesi
Determination of kizilirmak and yeşilirmak basin characteristics and evaluation of water quality
BİLGE AYDIN ER
Doktora
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ARDALI
PROF. DR. BAŞAK TAŞELİ
- Resuloğlu mezarlığı Eski Tunç Çağı Seramiği
Early Bronze Age pottery in the Resuloğlu cemetery
ASLI KISA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN YILDIRIM
- Orta Karadeniz bölgesinde Eski Tunç Çağı seramik sanatı
The Art of pottery of the Central Black Sea region in the Early Bronze Age
ÖNDER İPEK
- Karadeniz kıyılarımız boyunca hidrografik değişimler
Hidrographic changes along the Turkish Blacksea coasts
OSMAN GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Deniz Bilimleriİstanbul ÜniversitesiFiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM SUR