Travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme: Temel inançlardaki değişim, ruminasyonlar ve bilgece farkındalığın rolü
Posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth: Core beliefs disruption, ruminations and role of mindfulness
- Tez No: 540863
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OKAN CEM ÇIRAKOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Bu araştırmada son yıllarda artan bir ilgiyle etkinliği araştırılan bilgece farkındalık kavramının, travmatik yaşantılar sonrası görülen travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme sürecine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bilgece farkındalığın yanı sıra, alanyazında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme kavramıyla ilişkisi sıklıkla vurgulanan temel inançlarda sarsılma, istemsiz ve istemli ruminasyonlar ele alınmıştır. Bu doğrultuda temel inançlarda sarsılma düzeyinin, istemli ve istemsiz ruminasyonlar aracılığıyla, travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme üzerindeki dolaylı etkisinin bilgece farkındalık tarafından düzenlendiğine yönelik bir düzenlenmiş aracı değişken modeli oluşturulmuş; modelde bilgece farkındalığın alt boyutları ayrı ayrı incelenmiştir. Bu kapsamda araştırmaya travmatik yaşantısı olan, 19-77 yaş arası, 246 kişi katılmıştır. Katılımcılar Demografik Bilgi Formu, Travmatik Yaşantı Tarama Listesi, Temel İnançlar Envanteri, Olayların Etkisi Ölçeği Gözden Geçirilmiş Formu, Olay İlişkili Ruminasyon Envanteri, Travma Sonrası Büyüme Ölçeği ve Beş Boyutlu Bilgece Farkındalık Ölçeği'ni tamamlamıştır. Araştırma sonucunda değişkenlerden alınan puanlarda travma türüne bağlı farklılıklar göze çarpmıştır. Araştırmanın ana hipotezi olan bilgece farkındalığın düzenleyici rolü hem travma sonrası stres belirtileri hem de travma sonrası büyüme için doğrulanmıştır. Bununla birlikte bilgece farkındalığın farklı alt boyutlarının farklı etkileri olduğu dikkat çekmiştir. Değişkenlerin birbirleriyle ilişkilerine, travma türüne bağlı farklılıklara ve düzenlenen aracı model analizine ilişkin bulgular, alanyazına ve uygulamaya katkıları doğrultusunda tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to establish a moderated mediation model in light of current approaches for understanding posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth. Accordingly, the moderated mediation role of dispositional mindfulness in the relationship between core beliefs disruption, intrusive and deliberate rumination, posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth was tested, considering sub-facet of mindfulness, and type of trauma differences. 246 adults who have traumatic experience with ages ranging from 19 to 77 participated in the study. Participants filled out Demographic Information Form, a sub-scale of Posttraumatic Stress Diagnostic Scale for trauma related information, The Core Beliefs Inventory, The Event Related Rumination Inventory, Impact of Event Scale-Revised (IES-R), The Posttraumatic Growth Inventory and The Five-Facet Mindfulness Ouestionnaire. According to the results of the analysis, type of trauma have significant differences in total score from research variables. Results of this study suggested that dispositional mindfulness has a moderated mediation role of the indirect effect between the core beliefs disruption and posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth through intrusive and deliberate rumination. However, different sub-face of mindfulness has a different moderated effect on posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth. Findings of posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth were explained through core beliefs disruption, intrusive and deliberate rumination and dispositional mindfulness, and type of trauma differences. Shortcoming of the current study, contribution to literature, clinical implications of the study and the suggestion for future research of the study were presented.
Benzer Tezler
- Travma yaşamış üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümeyi yordayan değişkenlerin incelenmesi
Investigation of variables that provided post-traumatic growth in university students with trauma
HAMİDE MERVE DOĞANÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN DOĞAN
- COVID-19 pandemisinde travma sonrası stres, travma sonrası büyüme, duygu düzenleme ve temel inançlar arasındaki ilişki
The relationship between post-traumatic stress post-traumatic growth, emotion regulation and core beliefs in COVID-19 pandemic
AGİT AKYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MARGÖRİT RİTA KRESPİ ÜLGEN
- Arama-kurtarma çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme ile ilişkili değişkenler
Posttraumatic stress symptoms and posttraumatic growth in rescue workers
BANU YILMAZ
- Travma Sonrası Stres belirtileri ve Travma Sonrası Büyümenin dini başa çıkma ile ilişkisi
Post-Traumatic Stress symptoms and the relationship of Post-Traumatic Growth with religious coping
AYŞE NUR ASLAN ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH KANDEMİR
- Yetişkinlerde travma sonrası stres belirtileri ile travma sonrası büyüme arasındaki ilişkide öz-şefkatin düzenleyici rolü
The moderator role of self-compassion in the relation between post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth in adults
EMİNE EBRU TEKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İPEK GÜZİDE PUR