Geri Dön

İlkokul çocuklarında duygu düzenleme ile sosyal yeterlilik ilişkisinin incelenmesi

Investigation of the relationship between emotion regulation and social competence in primary school children

PDF İndir

  1. Tez No: 542074
  2. Yazar: ÖZLEM GÜLGEZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT GÜNDÜZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Duygu düzenleme, sosyal yeterlilik, olumsuz sosyal davranışlar, ilkokul öğrencileri, Emotion regulation, social competence, antisocial behaviors, elementary school students
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 200

Özet

Bu araştırmada, ilkokul çocuklarının duygu (öfke, üzüntü ve neşe) düzenleme stratejileri ile sosyal yeterlilik ve olumsuz sosyal davranış düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek; çocukların duygu düzenleme stratejilerinin ve sosyal yeterlilik düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyi ve annelerinin eğitim düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmak; çocukların duygu düzenleme stratejilerine ilişkin anne ve çocuk bildirimleri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 Eğitim Öğretim yılında, Mersin il merkezinde, Mezitli, Akdeniz, Toroslar ve Yenişehir merkez ilçelerinde bulunan özel ve devlet ilkokullarının 2., 3. ve 4. sınıflarına devam eden 166'sı kız, 124'ü erkek olmak üzere 290 öğrenci, bu öğrencilerin anneleri (n=290) ve sınıf öğretmenleri (n=32) oluşturmaktadır. Araştırmada çocukların duygu düzenleme stratejileri hem çocuk hem anne bildirimi ile, sosyal yeterlilik ve olumsuz sosyal davranış düzeyleri öğretmen bildirimi ile değerlendirilmiştir. Çocukların öfke ve üzüntü düzenleme stratejilerineilişkin veriler çocuk formu Zeman, Shiman ve Penza-Clyve (2001), ebeveyn formu (Perry-Parrish, Cassano ve Zeman, 2005; akt.Cassano, Perry-Parrish ve Zeman, 2007) tarafından geliştirilen ve bu araştırma kapsamında Türkçe'ye uyarlanan 'Çocuklarda Duygu Yönetim Ölçekleri: Öfke ve Üzüntü/ Çocuk ve Ebeveyn' ile toplanmıştır. Çocukların neşe düzenleme stratejilerine ilişkin veriler araştırma kapsamında geliştirilen Çocuklarda Neşe Yönetim Ölçeği: Çocuk ve Ebeveyn Formları ile toplanmıştır. Çocukların sosyal yeterlilik ve problem davranış düzeylerine dair veriler Merrell (1993) tarafından geliştirilen ve Yukay-Yüksel (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Okul Sosyal Davranış Ölçekleri'nin A: Sosyal Yeterlilik ve B: Olumsuz Sosyal Davranışlar formları ile toplanmıştır. Demografik veriler ise anneler tarafından doldurulan Demografik Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde SPSS 22.00 paket programı kullanılmıştır. Kullandıkları duygu düzenleme stratejilerinin, kız ve erkek çocukların sosyal yeterlilik ve olumsuz sosyal davranış düzeylerini yordamadaki katkısı Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ile; çocukların duygu düzenleme (öfke, üzüntü ve neşe)stratejileri ve sosyal yeterlilik düzeylerinin demografik değişkenlere göre farklılaşmaları t-Testi, Tek Yönlü MANOVA, Kruskal-Wallis Testi, Tek Yönlü ANOVA analizleri ile; çocuklarının duygu düzenlemestratejilerinden aldıkları puanların anne ve çocuk bildirimine dayalı ölçümleri arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiştir. Araştırmada gerçekleştirilen yordayıcı analizlere ilişkin bulgular, kız ve erkek çocukların sosyal yeterlilik düzeylerinin farklı duygu düzenleme stratejileri tarafından i yordandığınıgöstermektedir. Kız çocuklarının sosyal yeterliliğini yordayan duygu düzenleme stratejileri, ebeveyn bildirimli öfke ile başa çıkma ve ebeveyn bildirimli neşenin köreltilmesi olmuştur. Kız çocuklarının öfke ile başa çıkma becerileri arttıkça sosyal yeterlilik düzeyleri artmakta, neşe köreltme stratejisi kullanımı arttıkça sosyal yeterlilik düzeyleri azalmaktadır. Erkek çocuklarının sosyal yeterliliğini yordayan duygu düzenleme stratejileri ise ebeveyn bildirimli öfke ile başa çıkma, çocuk bildirimli üzüntünün ketlenmesi ve ebeveyn bildirimli üzüntünün düzenlenmemiş ifadesi olmuştur. Erkek çocuklarda öfke ile başa çıkma stratejisi kullanımı arttıkça sosyal yeterlilik düzeyi artmakta; üzüntünün düzenlenmemiş ifadesi stratejisinin kullanımı arttıkça sosyal yeterlilik düzeyi azalmakta, üzüntünün ketlenmesistratejisinin kullanımı arttıkça sosyal yeterlilik düzeyi artmaktadır. Hem kız hem de erkek öğrencilerin olumsuz sosyal davranış düzeylerinin tek yordayıcısı ebeveyn bildirimli öfke ile başa çıkma becerisi olmuştur. Çocukların öfke ile başa çıkma puanları azaldıkça olumsuz sosyal davranış düzeylerinin arttığı gözlenmiştir. Çocukların duygu düzenleme stratejileri demografik değişkenlere bağlı farklılaşmaların incelendiği analizlerin sonuçlarına göre, erkeklerin kızlardan daha sık olarak öfkelerini düzenlenmemiş biçimde ifade ettiği ve öfke ile başa çıkmada kızların erkeklerden daha yeterli olduğu bulunmuştur. Ek olarak anne eğitim düzeyi ile ilgili bulgular, üniversite mezunu annelerin çocuklarının öfke (annesi ortaokul mezunu çocuklara göre) ve üzüntü ile başa çıkmada (annesi lise mezunu çocuklara göre) daha yeterli olduğunu; neşe deneyimlerini daha az körelttiklerini (annesi ortaokul mezunu çocuklara göre) göstermektedir. Çocukların sosyal yeterlilik düzeylerinde demografik değişkenlere bağlı farklılaşmaların incelendiği analizlerin bulgularına göre ise; kız çocuklarının (erkek çocuklara göre) ve annesi üniversite mezunu çocukların (annesi ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip çocuklar ile annesi lise mezunu çocuklara göre) sosyal yeterlilik düzeyinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Son olarak korelasyon analizlerinden elde edilen bulgular, çocukların duygu düzenleme stratejilerinin anne ve çocuk bildirimine dayalı ölçümleri arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu, anne-kız çocuk bildirimleri arasındaki ilişkinin anne-erkek çocuk bildirimleri arasındaki ilişkiden daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Özet (Çeviri)

In the present study it is aimed to examine the relationship between the strategies of emotion (anger, sadness and joy) regulation, social competence and antisocial behavior levels of primary school children; to investigate whether children's emotion regulation strategies and social competence levels differ according to gender, class level, and mothers' education level; to investigate the relationship between the mother and child reports of children's emotion regulationstrategies.The sample of the study consisted of 290 students (166 girl, 124 boy) attending the 2nd, 3rd, and 4th grades of private and public schools in central districts of Mersin city center, Mezitli, Yenişehir, Toroslar, Akdeniz; mothers (n=290) and classroom teachers (n=32) of these students. Data were collected in the spring semester of 2016-2017 Academic Year. In the research, children's emotion regulation styles were measured by both child and mother reports; social competences and antisocial behaviors measured by teacher reports. Data for anger and sadness regulation of children collected with Children's Emotion Management Scales: Anger and Sadness/Child and Parent Forms developed by Zeman, Shiman& Penza-Clyve (2001) and Perry-Parrish, Cassano& Zeman, (2005; cb. Cassano, Perry-Parrish & Zeman, 2007) and adapted to Turkish in this study. The data about the children's joy regulation strategies were collected by the Children's Joy Management Scales: Children and Parental Forms developed in the scope of the present research. Data on the social competence and antisocial behaviors of children were collected by The School Social Behavior Scales A: Social Competence and B: Antisocial Behavior Scales developed by Merrell (1993) and adapted to Turkish by Yukay-Yüksel (2009). The demographic information were obtained by the demographic information form filled by mothers. SPSS 22.00 software was used to analyze the data of the study. To investigate whether the strategies of emotion regulation predict social competence and antisocial behavior levels of girls and boys multiple linear regression analysis was applied to the data; differences in emotion regulation (anger, sadness and joy) and social competence according to demographic variables were examined with t-test, one way MANOVA, Kruskal-Wallis test andone-way ANOVA; correlations among child and mother reports of children's emotion regulation examined with Paerson product moment correlation. Findings of the study showed that social competence levels of girls and boys are predicted by different strategies of emotion regulation. The coping with anger reported by parents and joy dampening reported by the parents predicted the social competence of girls. As the girls' anger coping skills increase, their level of social competence increases and as the use of joy dampening strategies increase, the social competence decreases. The coping with anger reported by parents, and sadness dysregulated expression reported by parents and sadness inhibition reported by children predicted the social competence of boys. In boys, as the use of anger coping strategy increases social competence levels increase; as the dysregulated expression of sadness increases social competence decreases, and as the inhibition of sadness increase social competence increases. The only predictor of the antisocial behavior levels of both male and female students was parent reported coping with anger. As the children's anger coping scores decreased, negative antisocial behavior levels increased. According to the results of the analyzes of children's emotion regulation patterns depending on the demographic variables, it was found that boys more often expressed their anger with dysregulated expression than girls and that girls were more competent than boys in coping with anger. In addition, the findings also showed that the children of university graduates mothers are more likely to cope with anger (compared with children whose mothers are secondary school graduates) and sadness (compared with children whose mothers are high school graduates), and less often dampens the experiences of joy (compared with children whose mothers are secondary school graduates). The findings related with the difference in social competence levels of children according to demographic variables; the social competence level of girls (compared with boys) and children whose mothers are university graduates (compared with whose mothers are secondary and high school graduates) are higher. Finally, the findings obtained from the correlation analysis showed that there is a significant positive correlation between children and mothers' reports of children's emotion regulation styles; the relationship between mother-daughter reports is higher than the relationship between mother-son reports.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    662556

    İlkokul çocuklarına ve annelerine uygulanan duygu düzenleme psikoeğitim programlarının çocukların duygu düzenleme becerilerine etkisi

    The effects of emotion regulation psycho-educational programs for primary grade children and their mothers on children's emotion regulation skills

    HASRET TOPAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER

  2. Tez No

    894631

    Ebeveynleri boşanma sürecinde olan 9-12 yaş aralığındaki çocukların boşanmaya uyumları ile bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin incelenmesi

    Examination of the cognitive emotion regulation strategies and divorce adaptation in children between 9 and 12 years-old whose parents are divorcing

    ZENNUR ÖZBEKLER KIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YURDAGÜL KILIÇ GÜNDÜZ

  3. Tez No

    458577

    62-72 ay çocuklarının öz düzenleme becerisi üzerinde eğitici drama programının etkisinin incelenmesi

    Study on the effects of educational drama program on the self regulation skills in 62-72 month old children

    SEVGİ KIYAKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesi

    Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. IŞIK KAMARAJ

  4. Tez No

    743112

    7-11 yaş grubu çocuklar ve ebeveynlerinin duygu düzenleme süreçleri ile temel duygu düzenleme beceri programının etkililiği

    Emotion regulatory processes of children aged 7-11 and their parents and the effectiveness of the online basic emotion regulatory skills program

    KÜBRA SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE REZAN ÇEÇEN EROĞUL

  5. Tez No

    817821

    Annelerin bekçilik davranışları ile çocuklarının sosyal yetkinlik, problemli davranış ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between mothers' gatekeeping behaviors and their children's social competence, problematic behavior and emotion regulation skills

    BUSE İLAYDA BAŞEĞMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimBalıkesir Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAZIM BİBER

Geri Dön