Urfa Masmana yapısı koruma sorunları ve çözüm önerileri
Preservation problems and protection proposals of Urfa Masmana building
- Tez No: 542719
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP GÜL ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Tarihi Neolitik döneme kadar uzanan Şanlıurfa (Edessa) 'da, yapılan çok sayıda arkeolojik kazı ile Kalkolitik, Tunç, Demir ve Helenistik Çağ'a ait mimari kalıntılara rastlanılmıştır. Ayrıca Roma, Bizans, Emevi, Fatımi, Eyyubi, Memluk ve Osmanlı Devletlerine ait mimari eserlere sahip olması, bölgenin insanlık tarihi ve mimarlık tarihi açısından önemini ortaya koymaktadır. Farklı devirlere ait çok sayıda mimari esere sahip olan Urfa'da; dini yapılar, askeri yapılar, kamu yapıları, su yapıları, anıt yapıları, sivil mimarlık yapıları ve ticaret yapıları mevcuttur. Bunun dışında 1856 yılından itibaren Amerikalı, İtalyan, Fransız, İsviçreli ve Almanyalı misyonerlerin faaliyet gösterdiği bir kent olan Urfa, çok sayıda misyoner yapısına sahiptir. Masmana, 1897 yılından itibaren Alman Misyoner Örgütü olan Deutsche Orient Mission (Alman Şark Misyonu) tarafından yün yıkama, yün eğirme, iplik bükme, iplik boyama, halı deseni çizimi ve halı dokuma gibi çeşitli zanaatların gerçekleştirildiği bir“Halı Fabrikası”olarak kullanılmıştır. Kesme taşlı, iki katlı olarak inşa edilen ve Ermeni yetim gençleri ile dul kadınların çalıştığı yapının konumu Ermeni mahallesinin Müslüman mahallesine yakın sınırıdır. Ermenilerin 1915 yılında kenti terk etmelerinden sonra yapı bir süre kullanılmamıştır. 1950'li yıllardan günümüze kadar okul olarak kullanılmıştır. Tez kapsamında başta Urfa olmak üzere 19. Yüzyılda Anadolu'daki misyoner faaliyetleri ana hatlarıyla incelenmiş ve Urfa'da bulunan misyoner yapıları araştırılmıştır. Üzerinde herhangi bir çalışma yapılmadığı tespit edilen, Şanlıurfa şehir merkezinde, Camikebir Mahallesi, 12 Eylül Caddesi üzerinde yer alan Masmana (eski adı) yapısı belgelenmiş, halı üretim sisteminin süreçleri çalışmaya dahil edilmiş ve yapının geçirdiği değişimler ortaya konularak, koruma ve yeniden kullanıma yönelik öneriler sunulmuştur. Yedi bölümden oluşan tezin ilk bölümünde çalışmanın literatür özeti, amacı ve hipotezine yer verilmiştir. İkinci bölümde Şanlıurfa Kenti'nin tarihsel gelişimi ve sosyo-ekonomik yapısı incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca Tanzimat Dönemi'nde ivme kazanan ve sanayileşmenin etkisini yansıtan yeni halı üretim tekniği, yer aldığı yapının mimari programına etkisi bağlamında incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Urfa'da 19. Yüzyılda yoğunlaşan yabancı misyoner örgütlerin faaliyetleri, bu faaliyetleri gerçekleştirmek üzere inşa ettikleri yapılar ve bu yapıların geleneksel doku içindeki etkileri incelenmiştir. Dördüncü bölümde, Masmana Yapısı'nın tarihsel gelişimi, konumu, üretim süreci ele alınmış, rölöve çizimleri ve analiz çalışmaları yapılmıştır. Beşinci bölümde, yapı üzerindeki izler ve arşiv kaynaklarından elde edilen belgeler doğrultusunda restitüsyon önerileri tanımlanmıştır. Altıncı bölümde, Masmana Yapısı için koruma ve yeniden işlevlendirme önerileri ve restorasyon projesi anlatılmıştır. Tez çalışmasının sonuncu bölümü olan yedinci bölümde, genel bir değerlendirme ile çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In Sanliurfa (Edessa), which history is extending back to the Neolithic turn, were encountered architectural remains belonging to the Chalcolithic, Bronze, Iron and Hellenistic Periods by many archaelogical excavations. In addition, having the architectural works belonging to the Roman, Byzantine, Umayyad, Fatimid, Ayyubi, Mamluk and Ottoman states reveals the importance of the region in terms of human history and architectural history. In Urfa, which has many architectural pieces belonging to different periods, exists; religious buildings, military buildings, public buildings, water buildings, monumental buildings, civil architecture buildings and trade structures. Urfa, a city where American, Italian, French, Swiss and German missionaries have been active since 1856, has a large number of missionary structures. Masmana Building has been used since 1897 by Deutsche Orient Mission which is a German missionary organization as a“Carpet Factory”where various crafts such as wool washing, wool bending, yarn bending, yarn dyeing, carpet patterning and carpet weaving were carried out. The building was built as two storied with cut-stone to employ Armenian orphaned youth and widowed women and building's location was the border of the Armenian neighborhood near the Muslim quarter. The building was not used for a while after the Armenians left the city in 1915. It was used as a school from the 1950's until the day. Within the scope of the thesis, the missionary activities were emphasized and the missionary activities carried out by the various states in Urfa were examined and the missionary structures in Urfa were researched. Masmana building on which no study has been carried out is located in Sanliurfa city center, Camikebir District, 12 Eylül Street is documented, and the processes of the carpet production system are included in the study and suggestions for protection and reuse are presented by revealing the changes that the structure has undergone. In the first part of the thesis consisting of seven chapters, the purpose of working, hypothesis and the literature summary are given. In the second part, the historical development, religious structure and socio-economic structure of Sanliurfa City has been examined. Also in this chapter, it was investigated how industrialization and traditional hand weaving carpets were made in the Ottoman Empire after the Tanzimat. In the third chapter, what kind of ideals the missionary emerged and advanced and the constructions that built in Urfa to carry out the activities of the missionaries were passed. In the fourth chapter, the historical development of Masmana Building, its position, production process, measured drawings and analysis works have been done. In the fifth chapter, a restitution proposal project has been prepared in the direction of documents obtained from the archives sources and traces on the structure. In the sixth chapter, protection and reuse proposals for Masmana Building and a restoration project were included. In the seventh part which is the last part of the thesis work, the study was ended with a general evaluation.
Benzer Tezler
- Economic and hydraulic analysis of regulation of Urfa main canal as a downsream controled canal
Urfa ana kanalının mansap kontrollü bir kanal olarak regülasyonunun ekonomik ve hidrolik analizi
BAHADIR BOZ
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY TOKYAY
- Bizans döneminde Urfa ve çevresi
Urfa and its surroundings in the Byzantine period
İBRAHİM HALİL KÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiMersin ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENER YILDIRIM
- Osmanlı Anadolu'sunda bir protestan misyonu: Urfa (1857-1910)
A protestan missionary of Ottoman Anatolia: Urfa (1857-1910)
ÖZLEM KUTKAN
- Urfa'da Mevlevîlik ve Mevlevîler
Mevlevi and Mevlevîs in Urfa
İBRAHİM HALİL GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP YILDIZ
- Urfa Halilürrahman su yolu aksının (Antik Daysan nehri) kentsel doku bağlamında incelenmesi, Hindiye tekkesi ve Leyliciler Evi'nin koruma önerisi
Investigation of urfa halilürrahman water road (Antique Daysan river) in the context of urban texture, conservation proposal of the Hindiye lodge and Leyliciler house
HATİCE KÜBRA İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLAY ÇOBANCAOĞLU