İstikrarlı bir kalkınma trendine ulaşmada rant ekonomisinden üretim ekonomisine geçiş
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 54311
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. İSMAİL ÖZSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
ÖZET Çalışmanın ağırlık konusunu teşkil eden“rant”,“rant-kollama”ve“rant ekonomisi”gibi kavramlar gerek kuramsal açıdasn, gerekse de ilgili yönleriyle ele alındıkalı dönemlere ve ekollere göre farklı değerlendirmelere tabi tutulmuştur. İlk bölümde yapılan incelemelerde konu, klasik ve geleneksel yaklaşım çerçevesinde irdelenmiştir. Buna göre rant temelde doğal kaynakların üretime katılmasıyla elde edilen bir değer olarak değerlendirilirken, ayrıntılarla ilgili mevzularda klasik ekolden olan kişilerin görüşleri arasında farklılık olmuştur. Klasik politik iktisadın öncüsü kabul edilen Adam Smith rantın ortaay çıkışıyla ilgili olarak toprağın kıt olmasını ileri sürerken; yine klasiklerden olan T. Robert Malthus toprağın verimlilik farkım ve toprak-nüfus ilişkisini; Ricardo aym şekilde toprağın verimlilik farkım; ELVon Thünen ise rantı piyasa konusu yaparak, tam rekabet piyasasında malın tek fiyattan satılması suretiyle doğacağım iddia ederek farklı yaklaşımlar ortaya koymuşlardır. Klasiklerden D. Stuart MİU, geleneksel yaklaşıma farklı bir boyut kazandırarak, rantın doğuşunun sadece doğal kaynaklara münhasır olmadığım iddia etmiştir. Literatüre“Mutlak Rant”tanımlamasını getirerek yeni bir kavram kazandırılmıştır. Mili' e göre rant, monopolcü durumun sonucudur. Modern neo klasik politik iktisat kuramında ise“rant”yaklaşımı“rant- kollama”şeklinde yoğunlaşırken konuyu ele alan otoritelerbir fil tarifi gibi her kes konunun bir yönünü inceleyerek zengin bir literatür ortaa çıkarmışlardır. Rant- 151kollama faaliyetleri ile ilgili literatür daha çok rekabeti sınırlama özelliği olan hükümetin yeniden dağıtım fonksiyonu çerçevesinde bireylerin refah transferi çabalarında kaynak israf edici faaliyetleri yönünde ağırlık kazanmıştır. Yöntem ve metodu ne şekilde olursa olsun rant-kollama sosyal bir artıktan çok sosyal israfı oluşturan ve bu israfi maksimize eden çabaların olduğu kurumsal boyutlardaki davranışları ifade etmektedir. Kaynaklar rant-kollama yoluyla refah içinde olandan fakir olana doğru değil, politik organizasyonda zayıf olandan güçlü olana doğru yönelmektedir. Rant-kollla devletin korumasıyla gruolann refah transferini elde etme teşebbüsleri ve bunların etkileri olarak tammlamrken, bunun yanında devletin gücünde yer etmemiş“monopolün”etkilerine de uygulanmaktadır. Ortodoks analizin aksine rant-kollama analizi sun'i kıtlıkların yaratıldığı yerlerde sosyal israfın meydana gelişim kapsamaktadır. Rantın ölçülmesine ilişkin ise ekonomistler hem rant-kollama israfi sayılmayan bir takım politik ve ekonomik piyasa faaliyetlerinde hem de etkinliğin bir türlü sağlanamadığı politik piyasalarda etkinsizliğin ölçülmesinin çok zor olduğunu düşünmektedirler. Temelde rant-kollamanın bir ekonomik israf ve etkinsizlik şekli olduğunu düşünürsek, bu etkinsizliğin tammlanmasmda genel olarak bir problem var demektir. Ancak buna rağmen konuyla ilgili dünyada ender yapılmış rant ölçme çalışmalarından birini R.Posner 1975 yılında yapmıştır.“The Social Costs of Monopoly and Regulation (Monopol ve Düzenlemenin Sosyal Maliyeti)”adlı çalışmasında“Rekabetçi Rant-kollama Modelim”kullanarak çeşitli sektörlerde yapılan değişikliklerin sebebiyet verdiği kayıpları tahmin etmiştir. Ayrıca E. Katz ve J. Rosenberg'in 1989'da yaptığı aralarında Türkiye'nin de bulunduğu“20 Ülkeye İlişkin Veriler Işığmdas Bütçe Tahsislerine Yönelik Rant-Kollama Faaliyetleri”adlı çalışmaları d bu konuda yapılmış sınırlı miktardaki tahmini çalışmalardan biridir. 152Tezin ana temasının işlendiği üçüncü bölümde öncelikle geniş bir perspektif içerisinde dünya ve ülke gerçekleri nazma verilerek, ileri sürülen“Üretim Ekonomisi Stratejisi”için sağlam bir mesned oluşturulmaya çalışılmıştır. Günümüz dünyasında, kalkınma politikasında belirleyici bir unsur olarak uygulanması gereken ekonomi -politiğin“rant ekonomisinden, üretim ekonomisine geçişi”zaruri kılacakgelişmelerdir. Ulusal sınırlar tanımayan enformasyon tarafından düaenlenen para, kredi ve yatırım akışlarıyla oluşan gerçek ve bir ölçüde özerk bir dünya ekonomisi ortaya çıkmıştır. Uluslaraşm ekonomi diyebileceğimiz bu gelişmeler içerisinde amaçlar değişmiştir. Artık üretici firmaların hedefi“kar maksimizasyonu”olmaktan çıkıp“pazar maksimizasyonuna”dönmüştür. Uluslaraşm teşebbüsler için dünyanın bütünü mal ve hizmet üretimi ve satışı yapılabilecek bir yer olarak görülen bir süreçte, ülkelerin ekonomi politikasında üretim artışının sağlanmasına yönelik uygulamalar öncelik olarak düşünülmelidir. Türkiyenin içinde bulunduğu ekonomik şartlar dünya gerçeklerinin aksine bir tablo oluşturmaktadır. Türkiye'de uygulanan ithal ikameci sanayileşme sürecinde firmalara kota veya lisans rantı sağlayan koruma duvarları arasında sadece iç pazann ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik üretim faaliyetleri dünya ile rekabette bizim için bir handikap özelliği taşımaktadır. Firmalar gümrük uygulamaları ve aşın değerlenmiş kur politikalarıyla sürekli konulduklarından verimlilik veya uluslararası düzeyde rekabet konusunda yetersiz kalmaktadırlar. Firmalar için rekabetten ve daha kaliteli üretimden daha cazip olan, teşvik ve korumalardan elde edilen tatlı karlardır. Üretimde teknolojik gelişmişlik ve kalite zenginliği, maliyet artıncı faktör olarak algılandığı için firmalann bu konulara gereken önemi vermek gibi bir endişeleri yoktur. Ancak Gümrük Birliği'ne girildiği şu dönemde firmalar ister istemez bu kaygıyı taşımak zoruda kalacaklardır. 153Türkiye'de oluşturulan ekonomi politikaları bugüne kadar büyük ölçüde rant ekonomisine dayandırılmıştır. Özellikle 1980'li yıllarda faiz, rant ve sermaye kesimine transfer edilen kaynaklar, üretken yatırım alanlarına yönlendirilememiştir. Bu durumun düzeltilebilmesi, öncelikle rant ekonomisinden yararlananların zaafa uğratılmasım zaruri kılmaktadır. Bunun için ise, kaynakların doğru alanlara kanalize edilmesiyle verimlilik ve üretim artışı konularında gelişmeler kaydedilecektir. Netice olarak çalışmanın esasım teşkil eden üretim ekonomisine dayalı ülke kalkınma stratejisi, istikrarlı bir makro ekonomik ortam içerisinde rekabet şartlarının oluşturulmasını, üretici ve müdahaleci devlet yerine fonksiyonel devlet yapısını ve büyük kaynaklarla desteklenen sağlıklı bir bilim ve teknoloji politikasını öngörmektedir. 154
Özet (Çeviri)
SUMMARY Our country must be take place in the race when world goes towards the“Information Society”in lost decodes. The biggest handicap in front of Turkey is the economical and political structure which established on rent that occurs structural damages, political and bureaucratic degenaralition. In this research concepts like rent, rent-seeking and rent economy were determined according to periods and trends. In the third chapter which evaluated word and Turkish economy with main sides; structural components in rent economy take part in, solutions developed- state developing strategy depending on production economy; set up competition conditions in stabil macro-economic atmosphere, in stead of productive and müdahaleci, functional and minimal state structure, proctice science and techonology policy supported with big resaurces. 155
Benzer Tezler
- Sanayileşmede stratejilerin Türk dış ticaretinin yapısı üzerindeki etkileri
The Effects of industrialization strategies on the structure Turkish external trade
FATMA BAHAR ŞANLI
- Kalkınma sürecinde büyüme ve istihdam ilişkisi: Türkiye örneği
Development process of growth and employment relationship: The case of Turkey
İPEK AKAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHTAP TUNÇ
- Özbekistan'ın geçiş döneminde uyguladığı politikaların makroekonomik performansa etkisi
The effect on macroeconomic performance of Uzbekistan's transformation policies
DÖNDÜ KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ÖZTÜRK ÇETENAK
- Bursa ili organize sanayi bölgelerinin enerji ve doğal kaynak tüketim miktarlarının holt-winters yöntemiyle tahminlenmesi
Estimation of amount of energy and natural resources consumption of organized industrial zones in Bursa by holt-winters method
EBRU AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT UYSAL
- Türkiye'de ulusal planlama anlayışında dönüşüm:1980 sonrası sürecin dinamikleri üzerine bir değerlendirme
Variation in Turkey?s national planning insight: An evaluation of the dynamics of post-1980 era
FERHAT ÖZCAN