Gözetim görevlerinde durumsal farkındalığı artırıcı yaklaşımlar
Situational awareness increasing approaches in the supervisorytasks
- Tez No: 543427
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET GÖKTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Durumsal farkındalık, insan faktörünün olduğu alanlarda yaygın olarak kullanılan bir kavramdır. Durumsal farkındalığa gösterilen ilgi, ilk başlangıcı olan havacılıktan hava trafik yönetimi, askeri operasyonlar, ulaşım, enerji sistemleri, sağlık gibi birçok farklı alanda çok hızlı bir artış göstermiştir. Hava trafik yönetiminde temel amaç, trafik akışını optimize etmek ve hem yerde hem de havada uçaklar arasında ayırmayı sağlayarak çarpışmaları önlemektir. Hava trafik kontrolörü, hava araçlarının havada ve havaalanında emniyetli, düzenli ve hızlı bir şekilde akışını sağlamaktadır. Sahip oldukları görev, birçok insanın can güvenliğini içermesi, küçük gecikmelerin maddi zararlar doğurması gibi ciddi durumlar içerdiği için görev esnasında yapılacak küçük ihmaller büyük sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle de yüksek seviyede bir durumsal farkındalığın korunması kontrolörün işinin en kritik ve zorlayıcı özelliklerinden biridir. Bu çalışmada, kontrolörlerin durumsal farkındalığını arttırabilmek için görsel uyarıların daha iyi bir tasarımının geliştirilmesi için gerekli olan bileşenlerin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Üç farklı görsel uyarı tasarımı, katılımcıların devam etmekte olan temel görevlerini yerine getirirken dikkatlerini çekme kabiliyetlerine göre değerlendirilmektedir. Çalışma kapsamında hava trafik yönetiminde kullanılan sistem temel alınarak uygulama geliştirilmiş ve geliştirilen uygulama yapılan deneylerde kullanılmıştır. Uyarı tasarımları; yazı renginin kırmızı olması, arka plan renginin kırmızı olması ve göz takip cihazı kullanılarak kullanıcının ekranda odaklandığı alan tespit edilerek uyarı penceresinin bu alanda çıkarılması şeklindedir. Çalışma sonunda, katılımcıların üç uyarı tasarımına verdiği tepki süreleri, her bir uyarı gösteriminin avantaj ve dezavantajları ve kullanılabilirlik durumları değerlendirilmektedir. Elde edilen sonuçlarda, arka plan rengi kırmızı hale getirilerek ve göz takip cihazı yardımı ile bakış alanına yönelimli adaptif uyarı kullanılarak oluşturulan uyarı gösterimlerinin sadece yazı rengi kırmızı yapılarak oluşturulan uyarı gösterime göre kullanıcıların alarm durumu fark edip ele alma süresinin daha kısa olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Situational awareness is a widely used concept that the field of human factors deal with. The interest in situational awareness has shown a rapid increase in many different areas such as air traffic management, military operations, transportation, energy systems, health care and aviation. The main objective of air traffic management is to optimize the air traffic flow and prevent collisions by providing separation between aircraft both on the ground and in the air. The air traffic controller ensures a safe, regular and rapid flow of traffic in the airport and in the air. The minor omissions on their duty can lead to critic problems because their task includes serious situations such as the safety of many people, small delays causing pecuniary damage. To have a high level of situational awareness in air traffic control is one of the most critical aspects to achieving a successful performance. In this study, it is aimed to reveal the components necessary to develop a better design of visual notifications to improve situational awareness of air traffic controller. Three visual notification designs were evaluated in their ability to capture individual's attention during an ongoing supervisory task. Within the scope of the study, a pilot application developed based on the system currently using in the air traffic control and the pilot application was used in the experiments. Notification designs are red font color and background color label of aircraft which has alarm situation and notification window that is displayed at the point of individual's gaze which is detected with the eye tracker. At the end of the study, the response time of the participants to the three notification designs, the advantages and disadvantages of notification designs and their usability were evaluated. In the results, it is observed that participants noticed faster alarm situations with notification window and red background color designs than red font color design. Furthermore, displaying notification window in the focused point makes it possible to detect alarm situations out of peripheral vision.
Benzer Tezler
- High-speed trajectory tracking controller design
Yüksek hızlı iz takip kontrolörü tasarımı
OMAR SHADEED
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Havacılık ve Uzay Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. EMRE KOYUNCU
- Yargı bağımsızlığı bağlamında Türk yargı sisteminde hesap verebilirlik
Accountability in the Turkish judicial system within the context of independence of jurisdiction
ENGİN KOÇAKLI
- CNN-based text-independent automatic speaker identification
Evrişimsel sinir ağı tabanlı metinden bağımsız otomatik konuşmacı tanılama
MANDANA FASOUNAKI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN İNCE
- Space time adaptive processing (STAP) in multi input multi output (MIMO) radar
Çok girişli çok çıkışlı (ÇGÇÇ) radar larda uzay zaman adaptif işleme
MEYSAM BEHNAM KHAJEHPASHA
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Sivil Havacılıkİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KARTAL
- İnsan faaliyetlerinin akış verileri üzerinden aykırılık tespiti
Outlier detection over streaming data of human activities
MOHAMAD AHMAD SABHA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnkara ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT TUĞRUL
