Türk çocuk edebiyatında doğa-çocuk ilişkisi
Nature-child relationship in Turkish children's literature
- Tez No: 543692
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TALAT AYTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Çocuk edebiyatı, doğa, çocuk, çevre, Children's literature, nature, children, environment
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Çocuk edebiyatında doğa, çoğunlukla kişileştirilerek veya çevre eğitimi kapsamında ele alınır. Kahramanlar, çocuğun özdeşim kuracağı insan davranışları ile donatılarak çocuğa sunulur. Doğanın kendi özellikleri ile çocuk kitaplarında yer alması ise daha az rastlanan bir durumdur. Bu araştırmada doğanın kendi özellikleri ile konu olduğu çocuk edebiyatı ürünlerinde kahramanların hangi doğa elemanları ile etkileşimde bulunduğunu, doğa-çocuk ilişkisini ve bu ilişkinin boyutlarını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla 30 çocuk kitabında bulunan 50 hikâye önce araştırmacı tarafından okunmuş ve betimsel olarak analiz edilmiştir. Kitaplarda çocuk kahramanların etkileşimde bulunduğu doğa elemanları tespit edilmiştir. Analiz süreci neticesinde elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutulmuş ve doğa-çocuk ilişkisinin boyutları uzman görüşü alınarak kodlanmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen çocuk hikâyelerinde çocuk kahramanların doğa elemanlarından en fazla hayvanlarla etkileşimde bulunduğu tespit edilmiştir. Doğanın çocuk açısından 54 farklı etkileşim boyutu olduğu görülmüştür. Bu boyutlardan bazıları: merak, eğlence, keşif, mutluluk, sevgi, korku ve merhamettir. İncelenen hikâyelerde doğanın en fazla eğlence unsuru olarak sunulduğu görülmüştür. Çocuk, doğayı en fazla eğlenme amacıyla tanımakta ve onunla ilişki kurmaktadır. En çok rastlanan ikinci unsur ise“sahiplenme”dir. Çocuk doğa elemanlarını sahiplenerek onlarla ilişki kurmaktadır. Doğanın kendi özellikleri ile çocuğun duygu ve davranışlarında aktif rol oynadığı, çocuğun ise doğaya“çevreyi koruma”,“doğa için fedakârlık ve sorumluluk”,“merhamet”anlamında geri bildirimde bulunduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In children's literature, nature is often handled or dealt with in the context of environmental education. The characters are presented to the child by being equipped with the human behaviors that the child will be identified with. It is less common for children to take part in children's books with their own characteristics. In this research, it is aimed to determine the nature elements of the characters, the nature-child relationship and the dimensions of this relationship in the stories of children's literature products in which nature is the subject of its own features. For this purpose, fifty stories in thirty children's books were first read by the researcher and analyzed descriptively. In the books, nature elements that children characters interacted were determined. Afterwards, the content-analysis of the nature-child relationship was coded through this analysis. In the coding process, expert opinion was taken. As a result of the research, it was seen that in the children's stories examined, there were fifty-four different interaction dimensions of nature for the child. Some of these dimensions: curiosity, fun, discovery, happiness, love, fear, compassion. In the stories examined, it was seen that nature was the most entertainment factor. The child recognizes nature for the most fun and engages with it. The second most common factor is the ownership. The child takes possession of the factors of nature to relate to him. While nature plays an active role in the child's emotions and behaviors with its own characteristics, it has been understood that the child affects nature in the sense of“protecting the environment”,“sacrifice and responsibility, mercy”for nature.
Benzer Tezler
- Çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından Behiç Ak'ın kitaplarında görsel tasarım, değerler ve metin ilişkileri
Visual design, values and text relations in Behiç Ak's books in terms of the basic principles of children's literature
BÜŞRA YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HİLMİ UÇAN
- Çocuk ve gençlik edebiyatında distopik kurgu incelemesi: Açlık Oyunları örneği
Distopic fiction analysis in children's and youth adult literature: The example of Hunger Games
ZEHRA EFE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESMA DUMANLI KADIZADE
- Türkiye'de çocuk edebiyatı hikâye ve romanlarında korku teması (2000-2020 yılları arası)
Horror themes in children's literature and novel in Turkey (Between 2000-2020)
BETÜL ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CAFER ÖZDEMİR
- Çağdaş Türk çocuk edebiyatının gelişimi: Tevfik Fikret'ten Fazıl Hüsnü Dağlarca'ya (1914-2008)
Development of modern Turkish children's literature: From Tevfik Fikret to Fazıl Hüsnü Dağlarca (1914-2008)
ÖZLEM KANAT SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT SEVER
- Türk çocuk edebiyatında deprem konulu hikâyeler üzerine bir inceleme
A study on earthquake themed stories in Turkish children's literature
CEYLAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALAT AYTAN