Ekoeleştirinin çocuk edebiyatı ürünlerine yansıması
Reflection of ecocriticism in children's literature works
- Tez No: 966763
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR KAAN BÜYÜKİKİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 291
Özet
İnsan merkezli dünya görüşünün egemen hâle gelmesiyle birlikte doğa, insanın çıkarları doğrultusunda kullanılacak bir kaynak olarak görülmeye başlanmış ve bu durum önemli çevresel sorunlara yol açmıştır. Bilim insanları, bu sorunlara dikkat çekmek amacıyla çeşitli çalışmalar yapmış; ancak yalnızca bilimsel verilerin, insanlarda beklenen farkındalığı yaratmada yetersiz kaldığı görülmüştür. Anlatıların birey üzerindeki etkisi fark edildiğinde, edebiyatın çevre bilincini geliştirme potansiyeli ön plana çıkmış ve bu doğrultuda çevreci eleştiri (ekoeleştiri) kuramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, 8–12 yaş grubu için yazılmış doğa ve evren temalı 17 Türk çocuk kitabı çevreci eleştiri bağlamında incelenmiştir. Doküman analizi yöntemiyle yürütülen araştırmada; çevresel duyarlılık, doğa-insan etkileşimi, çocuklara uygun anlatım dili ve çevre bilinci aşılayan karakterler gibi ölçütler temel alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre kitapların büyük çoğunluğunda doğa, edilgen bir arka plan değil, anlatının etkin bir unsuru olarak işlenmiş ve çevre duyarlılığı kazandırma amacı güdülmüştür. Bu çalışma, çevre eğitimi sürecinde çocuk edebiyatından yararlanmak isteyen öğretmen ve ebeveynlere katkı sunabilecek bir kaynak olmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
With the dominance of anthropocentric worldviews, nature has been perceived as a resource to be exploited by humans, leading to significant environmental problems. These issues have increasingly attracted the attention of scholars, who emphasize that scientific data alone are insufficient to raise environmental awareness. As narratives and literature have a deeper impact on human consciousness, ecocritical approaches have emerged, emphasizing the need to evaluate literary texts for their role in fostering environmental sensitivity. In this context, this study examines 17 Turkish children's books themed around nature and the universe, selected for the 8–12 age group, within the framework of ecocriticism. The study uses document analysis, focusing on aspects such as environmental awareness, nature-human interaction, and the use of environmentally sensitive language and characters. The findings suggest that most of the books reflect nature as an active subject rather than a passive background, aiming to instill environmental consciousness through relatable characters, language suited to children, and illustrations. The study aims to guide educators and parents in selecting children's literature that promotes ecological awareness.
Benzer Tezler
- Çocuk edebiyatında ekoeleştiri
Ecocriticism in children's literature
GÜLŞEN OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEM ŞEMS TÜMER
- Ekolojik bir tiyatroya doğru: Ekoeleştirinin tiyatrodaki yankıları ve örnek çözümlemeler
Towards an ecological theater: The repercussions of ecocriticism in theater and case studies
GAMZE GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLGÜN FİRİDİNOĞLU TİRYAKİ
- Ecocriticism and gothicism: An ecogothic approach to Nathaniel Hawthorne's selected short stories
Ekoeleştiri ve gotik: Nathaniel Hawthorne'un seçili kısa hikayelerine ekogotik yaklaşım
ERVA GÖKSENİL YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ALTINDİŞ
- Eugene O'neill'in İmparator Jones adlı yapıtına ekoeleştirel yaklaşım
Ecocritical approach to the Emperor Jones by Eugene O'neill
SEZGİN TOSKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BEŞE
- Margaret Eleanor Atwood'un Oryx and Crake, The Year of the Flood ve Maddaddam romanlarına ekoeleştirel bir bakış
An ecocritical approach to Margaret Eleanor Atwood's Oryx and Crake, The Year of the Flood and Maddaddam novels
ÖZGE ÖZGÜN
Doktora
Türkçe
2020
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAŞAK UYSAL