Somut olmayan kültürel mirasın taşıyıcıları: Karaman el sanatı ustaları üzerine bir inceleme
Carriers of intangible cultural heritage: A reviewon Karaman handicrafts master
- Tez No: 544796
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR AYKAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Crafts, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Karaman, eski adıyla Lârende, tarihi çok eski dönemlere kadar uzanan, Frigler, Lidyalılar, Persler, Roma ve Bizans İmparatorluğu gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmış önemli bir yerleşim yeridir. Türklerin Anadolu'ya girmesiyle birlikte Türk hâkimiyetine giren şehir, diğer Anadolu şehirleri gibi çeşitli gelenekleri, görenekleri ve el sanatları ile Türk kültür mozaiğinin zengin bir parçasını oluşturmaktadır. Karaman; belirli bir el sanatı kolunda ün salan şehirlerden olmasa da sıcak demircilik, kalaycılık, tenekecilik, yorgancılık, ayakkabıcılık, hatta pek çok Anadolu şehrinde günümüzde görülmeyen nalbantlık, bıçakçılık, saraçlık gibi el sanatlarının yanı sıra kündekâri, ahşap ney yapımı, ok ve yay yapımı gibi üstün beceri gerektiren ve nadir görülen el sanatlarının da sürdürüldüğü bir şehirdir. Bunun sebebi, küreselleşmenin ve sanayileşmenin şehri tam olarak etkisi altına alamayışı, şehirde eskiden beri var olan ahilik teşkilatının izlerinin günümüzde de görülmesi ve esnaf kültürünün hâlâ yaşıyor olmasıdır. Öyle ki nüfusu yaklaşık 250.000 civarında olan şehirde -an itibariyle- henüz bir alışveriş merkezi dahi bulunmamakta, halk alışverişini esnaf dükkânlarından yapmaktadır. Ancak bu durum, bu mesleklerin elli yıl sonra da var olacağının garantisini vermemektedir. Saydığımız ve üzerinde çalıştığımız el sanatlarının neredeyse hiçbirinde çırak yetişmemektedir ve bu meslekler son demlerini yaşamaktadır. Öyle ki bazı meslek gruplarının yalnızca son temsilcileri hayattadır. Bu nedenle diğer Anadolu şehirleri gibi Karaman da üzerinde çalışılması gereken ve kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarının nasıl icra edildiğine dair bilgilerin ve son temsilcilerin kayıt altına alınması önem arz eden bir şehirdir.
Özet (Çeviri)
Karaman, Lârende as it was previously known, has been a major settlement with a history dating back to antiquities, serving civilizations as various as Phrygians, Lydians, Persians, Romans and Byzantians. Following the Turkish inhabitation of Anatolia, the city came under the rule of Turks and it is an invaluable part of the the Turkish cultural mosaic with its customs, traditions, arts and crafts. While Karaman may not be synonymous with any one particular handicraft that makes a city famous, it still has practicing ironmongers, tin smiths, quilt makers, shoe smiths, and even blacksmiths, bladesmiths, saddlers—unlike the rest of much of Anatolia today. In fact, the city has practicing craftsmen of rare crafts that require superior skills such as kündekâri, the crafting of wooden decorative pieces made of interlaced small pieces of wood, wooden ney makers—a type of wind instrument, bowyers and fletchers. The survival of such crafts is mainly due to three factors: the inability of globalisation and industrialism to penetrate into the culture; the existence of Ahilik, a type of guild that protects the practice of such crafts; and traditions that keep such crafts alive today. Yet, there is no guarantee that these crafts will be in practice tomorrow. The aforementioned crafts are taking their dying breaths as there aren't enough apprentices. In fact, for some of these crafts the existing practitioner is the last one alive. For this reason, Karaman is an important city that needs to be researched and an inventory of disappearing arts and crafts and how they were performed needs to be taken.
Benzer Tezler
- Somut olmayan kültürel miras taşıyıcıları:Rize el sanatı ustaları üzerine bir inceleme
Carriers of intangible cultural heritage: A review on Rize handicrafts master
NİHAN ÇİÇEKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıGazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERVİN ERGUN
- Kütahya el sanatı ustalarının yaşayan insan hazinesi bağlamında değerlendirilmesi
Kütahya hand craftsman's evaluation in the context of living human treasure
GAMZE AKKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN TARIMAN CENİKOĞLU
- Karagöz ve kukla ustalarının somut olmayan kültürel miras kapsamında yaşayan insan hazineleri bağlamında incelenmesi: İstanbul örneği
Examination of Karagöz and puppet masters in the context of human treasures living within the scope of intangible cultural heritage: The example of Istanbul
MISRA ÇEKİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- Burdur Yüreğil Köyü kültür varlıkları ve koruma sorunlarının irdelenmesi
Cultural heritage and conservation problems of Burdur Yüreğil village
SELİN AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
- Somut olmayan kültürel miras yönetimi ve yerel yönetim uygulamaları
Management of intangible cultural heritage and local government practices
BÜLENT İNCİ
Doktora
Türkçe
2023
ArkeolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVDET YILMAZ