Bromlu difenil eterlerin (PBDEler) Dilovası toprağında incelenmesi
Investigation of brominated diphenyl ethers (PBDEs) in soil of Dilovasi
- Tez No: 545404
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BANU ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 58
Özet
Bu çalışmada, yoğun sanayi bölgelerinden biri olan Dilovası ilçesinden, 115Y366 nolu TÜBİTAK projesi kapsamında toplanan toprak örneklerinde bromlu difenil eterlerin (PBDElerin) zamansal ve mekânsal değişimleri incelenmiş ve bu kirleticilerin muhtemel kaynakları belirlenmiştir. Projede her ay 23 farklı noktadan toprak örnekleri alınmıştır. Bir yıl süreyle örnekleme devam etmiş ve toplamda 276 örnek elde edilmiştir. Toprak örneklerinin özütleme ve analizi sonrasında elde edilen toplam PBDE (Σ8PBDE) konsantrasyonu 0,151 ile 286 µg kg-1 aralığında değişmekte olup, ortalama değer ise 14,45 ± 25,07 µg kg-1 (ORT±SS) olarak bulunmuştur. BDE-209 en baskın konjener olurken, toplam konsantrasyona katkısı % 81,7 ± 10,7 olarak bulunmuştur. Bunu BDE-99 ve BDE-47 takip etmektedir. Bunların katkısı ise sırasıyla % 6,1 ± 3,9 ve % 4,6 ± 3,1 olarak bulunmuştur. Dilovası toprağında elde edilen PBDE değerleri elektronik çöp depolama ve geri dönüşüm sahalarından elde edilen değerlere göre daha düşük, endüstriyel bölgelerden elde edilen değerlerle benzer ya da daha yüksek ve kentsel bölgelerden elde edilen değerlere göre çok yüksek bulunmuştur. Pozitif Matriks Faktorizasyonu (PMF) kullanılarak yapılan kaynak belirleme çalışmasında PBDEler için 3 farklı faktör belirlenmiştir. Yüksek oranda BDE-209 içeren ilk faktörün katkısı %73,8, sırasıyla ikinci ve üçüncü faktörlerin katkısı ise %16 ve 10,2 olarak bulunmuş olup ikinci faktörde daha hafif konjenerler ve son faktörde ise BDE-183 baskındır. Bu sonuçlara göre birinci kaynak demir-çelik fabrikaları ve metalürjik prosesler gibi endüstriyel faaliyetler ile trafiktir. İkinci kaynak endüstriyel emisyonlar ve yerleşim bölgelerinde bilgisayar ve TV'ler gibi elektronik ekipmanlar içeren iç ortamlardır. Son kaynak ise plastiklerin kullanımı ve geri dönüşümünden kaynaklanan emisyonlar olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, temporal and spatial variations of PBDEs were investigated and their possible sources were determined in soil samples which were obtained under the previous TUBITAK Project No. 115Y366 from highly industrialized region of Turkey, Dilovasi. In that project, soil samples were collected monthly for 23 sampling sites for a whole year and totally 276 soil samples were obtained. After extraction and analysis, the total PBDE concentrations (Σ8PBDE) were found to be between 0.15 and 286 µg kg-1 and the overall average concentration was found to be 14.45 ± 25.07 µg kg-1 (AVG ± SD). BDE-209 was the major congener with an average contribution of 81.7 ± 10.7 %. BDE-99 and -47 were the following dominating congeners with the contributions of 6.1 ± 3.9 % and 4.6 ± 3.1 %, respectively. Compared to other studies throughout the world, the PBDE concentrations obtained in Dilovasi were relatively lower than values obtained from e-waste dumpsites or recycling areas, comparable or higher than values obtained from industrialized regions and significantly higher than those obtained from urban areas. Positive Matrix Factorization (PMF) was also applied to apportion the sources of PBDEs in Dilovasi soil and 3 different factors were obtained. First factor with 73.8% contribution was highly loaded with BDE-209. The contributions of second and third factors were 16 and 10.2 %, and they were highly loaded with penta-BDE technical mixture and BDE-183; respectively. Industrial activities such as iron-steel production and metallurgical processes, and traffic, electronic equipment in residential areas, and plastic recycling were found to be the primary sources of the measured PBDEs in the soil.
Benzer Tezler
- The distribution and cycling of polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) in environmental compartments at İzmir area
İzmir bölgesinde bromlu difenil eterlerin (PBDEler) çevresel ortamlarda dağılımı ve dolanımı
BANU ÇETİN
Doktora
İngilizce
2006
Çevre MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ODABAŞI
- Çevresel ortamlarda poli bromlu difenil eter (PBDE) seviyeleri
The poly brominated diphenyl ether levels in environmental environments
SÜMEYYE YALINDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AŞKIN BİRGÜL
- Araç içi toz örneklerinde çok bromlu difenil eter (PBDEs) seviyeleri ve insan maruziyetinin değerlendirilmesi
Levels of polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) in car dust and an assessment of human exposure
SELÇUK BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİHAN BİNNUR KURT KARAKUŞ
- Atıksu arıtma tesisi kaynaklı çok bromlu difenil eter (PBDEler) emisyonlarının belirlenmesi
Determination of PBDEs emissions from wastewater treatment plants
BÜŞRA ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. PERİHAN BİNNUR KURT KARAKUŞ
- Sustainable remediation of aquatic sediments contaminated with polybrominated diphenyl ethers and hexabromocyclododecane
Polibromlu difenil eterler ve hekzabromosiklododekan ile kirlenmiş sucul sedimanların sürdürülebilir remediasyonu
HALE DEMİRTEPE
Doktora
İngilizce
2017
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İMAMOĞLU