Geri Dön

Human capital and spatial attractiveness what are the determinants for human capital flow?

Beşeri sermaye ve mekansal çekicilik: Beşeri sermaye akımlarının mekansal belirleyicileri nelerdir?

PDF İndir

  1. Tez No: 546522
  2. Yazar: DİLCU GÖNÜL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

Bu araştırma; esin kaynağını kentlerin en önemli gücünü oluşturan, eğitimli ve nitelikli insan nüfusundan almaktadır. Bu nüfusun bölgeler arasındaki hareketinin yeni bilgi üretme potansiyelini arttırdığı ve toplumları sosyal, ekonomik ve çevresel dar boğazlardan kurtardığı bilinmektedir. Hem içerik hem de ölçek açısından veri kısıtlamaları olmasına rağmen, model sonuçlarının açıklanması ve ileri düzeyde yorumlanması için mekânsal analiz teknikleri kullanılarak deneysel bir çalışma yürütülmüştür. Kentsel konulara bu türden bir yaklaşım, bize yönetimsel sınırların arasında süre gelen ilişkileri görme ve bunları analiz etme gücü vermektedir. İl düzeyinde kullanılan veriler; bir şekilde, yerleşimlerin birbirleri ile olan kültürel, ticari, sosyal, kurumsal ve çevresel ilişkilerini yorumlamamızı sınırlandırmaktadır. Bu yüzden yardımcı araçlar olarak; ilişkisel yaklaşım ve mekânsal analiz teknikleri kentsel bölgesel politikalar için yeni pencereler açabilmektedir. Tezin ikinci ve üçüncü bölümlerinde; - Coğrafi ve ekonomik teorilerde beşeri sermaye kavramı nasıl öncü bir unsur haline geldi? Beşeri sermayenin tanımı; nasıl“İnsan gücünün sömürülmesi”anlayışından“düşünebilen, üretebilen, sorular soran, zihnin sınırlarını zorlayan, başkaları ile doğru ve verimli iletişim geliştirebilen, tüm yaşayan çevre ile empati kurabilen, öğrenme isteği ile kolayca bakış açısını değiştirebilen in san gücü”tanımına evrildi? - Mekânsal çekicilik nedir ve literatürde beşeri sermaye için mekânsal çekicilik göstergeleri olarak neler kullanılmıştır? - İlişkisel yaklaşım nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır? Bu yaklaşımın araştırma teknikleri olarak araçları nelerdir? konuları kapsamlı olarak tartışılmaktadır. Deneysel bölümde ise, araştırma model ve bulgularının detayları sunulmaktadır. Deneysel çalışmada, literatürden esinlenerek seçilmiş olan göstergelere ekonometrik mekânsal regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma modelimizde; her bir ile göç eden ve eğitim düzeyi fakülte ve üzeri olan nüfus grubu beşeri sermaye olarak temsil edilmektedir. Kentsel çevrenin beşeri sermayenin çekiciliği üzerindeki etkisini anlamak için il düzeyinde 18 adet gösterge kullanılmıştır. Modelde üç grup çevrenin; göstergeler tarafından, temsil edilmesi hedeflenmiştir. Sosyal çevre; sosyal dinamizm, teknoloji altyapısı ve sosyal/kültürel performanslara katılım kavramlarına ayrıştırılmaktadır. Bu sosyal çevre kavramları da nüfus yoğunluğu, fiber internet kullanımı, müze ve kentsel kalıntı ziyaretçileri, cinemalarda gösterilen film sayıları, fuarlara katılım göstergeleri ile temsil edimektedir. Modeldeki tüm göstergeler 2009 ve 2017 yılları arasındaki yüzde değişimi olarak hesaplanmıştır. Bunun arkasındaki dayanak ise göçün etkisini dönemsel olarak değerlendirmektir. Modelde yer alan ikinci çevre ise; fiziksel çevrenin yayılımı, konut ihtiyaçları, coğrafi nitelikler ve sosyal aktivitelerin fiziksel altyapısı şeklinde kavramsallaştırılan fiziksel çevredir. Fiziksel çevre kavramının göstergeleri ise yapılaşma izin sayıları, en yakın metropolitan bölgeye olan uzaklık, en yakın havaalanına olan uzaklık, konut birimleri için alınan yapı izinleri, bölgenin kıyı şeridine sahip olup olmaması, sıcaklık değişimleri, tiyatro sayıları, sinemalardaki oturum kapasiteleridir. Modelde kavramsallaştırılan üçüncü ve son çevre ise ekonomik çevredir. Ekonomik çevre için belirlenen anahtar kavramlar; ana sektördeki uzmanlaşma, bireylerin finansal gücü ve ekonomik dinamizmdir ve bu kavramları temsil eden göstergeler; farklı ekonomik sektörlerde çalışan sayılarına göre yerleşim katsayıları, kişi başına banka mevduatları, kişi başına düşen banka kredisi, kişi başına düşen ihracattır. Toplam bağımsız değişken sayısı on sekizdir. Ancak en anlamlı regresyon sonuçları sekiz değişkenli bir modelde elde edilmiştir. Bu değişkenler; - sosyal çevre değişkenleri- fuarlara katılım (Part_Fair olarak kısaltılmıştır), fiber internet kullanımı (Internet olarak kısaltılmıştır), nüfus yoğunluğu (Density olarak kısaltılmıştır), -fiziksel çevre değişkeni olarak- en yakın metropolitan bölgeye olan uzaklık (Metrop olarak kısaltılmıştır), -ekonomik çevre değişkenleri olarak- imalat sanayi sektörü çalışanları için yerleşim katsayıları (LQmanu olarak kısaltılmıştır), elektrik, gaz ve iklimlendirme üretiminde çalışanlar için yerleşim katsayıları (LQelec olarak kısaltılmıştır), banka mevduatları (Deposit olarak kısaltılmıştır), kişi başına banka kredileri (Credit olarak kısaltılmıştır). Araştırmanın temel deneysel bulguları şu şekildedir; - Model sonuçlarına göre eğitimli göçmen nüfusun varış yeri tercihlerini öncelikli olarak ekonomik koşullar ve sektörel gelişmeler belirlemektedir. Bu model sonuçlarına göre sosyal ve fiziksel faktörler, ekonomik faktörler kadar önemli değildir. Regresyon analizine göre; dört ekonomik faktör, üç sosyal faktör ve bir fiziksel faktör anlamlıdır. Analizin ilk adımı OLS regresyon tahmini olmuştur ve buna gore, LQmanu, LQelec, Credit, Deposit, Density, Internet, Part_Fair, Metrop değişkenleri anlamlı olarak bulunmuştur. Türkiye için beşeri sermayenin yer seçiminde ekonomik faktörlerin daha etkili olması aslında beklenen bir sonuçtur. Çünkü ülkemizde gelir dağılımı eşitsizlikleri ve refah seviyesindeki düşüklük göç nedenlerinde ekonomik faktörlerin ağırlıklı olmasını gerektirmektedir. Ancak yine de ekonomik özellikler dışındaki etkili diğer mekansal faktörlerin de göç çeken şehirler arasında yeni modeller kurularak ve derinlemesine kalitatif yöntemler ile ortaya konabileceği düşünülmektedir. - En etkili bağımsız değişken, nüfus yoğunluğunun 2009-2017 arasındaki yüzde değişimidir. Beşeri sermaye göçü üzerindeki etki gücüne göre bağımsız değişken sıralamasında; imalat sanayiine ait lq yüzde değişimi ve banka mevduatları takip eden faktörlerdir. Bunlar da yine beşeri sermayenin hareketi üzerinde şehirlerin ekonomik yapılarının etkili olduğunu işaret etmektedir. - Mekânsal ekonometrik analiz sonuçlarına göre fakülte ve üzeri eğitimli göçmelerin yüzde değişimlerinde mekânsal bağımlılık anlamlıdır. Mekânsal bağımlılık etkisinin büyüklüğü %52 dir ve bu da şu anlama gelmektedir: modelde kullanılan bağımsız değişkenlerin A şehrindeki bir değerinde meydana gelen bir birimlik değişim, A şehrinin komşuluğundaki bir başka kentin fakülte ve üzeri eğitimli nüfusu çekme potansiyelini %52 oranında etkilemektedir. Sonuç olarak diyebiliriz ki; Türkiye'de beşeri sermaye çekme konusunda komşu coğrafyalar birbirini etkilemektedir. Tez;“beşeri sermaye akımı”konusunun pek çok boyutu ile kentsel ve bölgesel politikalarda önemli olduğunu vurgulayarak sonlandırılmaktadır. Kentsel gelişmede, uluslararası insan akımı kadar iç göç de önemli bir unsurdur. Bu hareketlerin etkili bir şekilde analiz edilebilmesi ve bilimsel kanıtlara dayanan kentsel ve bölgesel politikalar üretilebilmesi için göç eden nüfusun özelliklerini detaylı olarak içeren, göç verilerinin üretilmesi, uluslar için oldukça önemli bir konudur. Beşeri sermaye akımını kapsamlı bir şekilde modelleyebilmek için, göçmen nüfusun varış ve çıkış bölgeleri, yaşları, cinsiyetleri, önceki ve sonraki işlerindeki pozisyonları, eğitim düzeyleri, medeni halleri, çocuk sahibi olup olmama durumları, profesyonel hayatlarının hangi evresinde oldukları, göç etme nedenleri vb. özelliklerin bilinmesi gerekmektedir. Şu an için ülkemizde bu detayda göç verisi bulunmamaktadır. Bu, Türkiye için geliştirilmesi gereken bir konudur. Tezin son kısmında ise; bu konuda gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler yer almaktadır. Bu öneriler arasında tez bulgularından faydalanarak şehir ya da şehirler seçerek; kent sosyolojisi bakış açısı ile, kalitatif yöntemler aracılığı ile derinlemesine analizler yapılarak beşeri sermayenin göç karar süreçlerinin irdelenebileceği yer almaktadır. Diğer bir öneri ise; benzer göstergelerle başka mekânsal ekonometrik modeller geliştirerek; beşeri sermaye hareketliliğininAvrupa ülkeleri ve Türkiye'deki anlamlılık ve mekânsal bağımlılık düzeylerinin karşılaştırmalı analizinin yapılmasıdır. Son olarak; şehirlerin tarihsel süreçlerinden bugüne getirdikleri demografik değişimler de çektikleri göç profillerini etkileyen faktörler arasında yer alabilmektedir. Bu etkinin de oluşturulacak başka bir modelde ölçülmesi mümkündür.

Özet (Çeviri)

This research has taken its motive from the engine of urban environments which is educated and talented human population. This population's mobility is known to increase the potential of producing new knowledge and avoiding the community stuck in social, economic and environmental bottlenecks. Despite many of the data restrictions both on scale and content, the empirical analysis are conducted using spatial analysis techniques in exploring and further interpretation of the model results. This approach to urban issues gives us the strength to see and analyze the relations ongoing among the administrative boundaries. Analyses based on only the provincial level data is somehow restricting the interpretation of geographies of cultural, commercial, social, institutional or environmental relatedness. Therefore, relational approach and spatial analysis techniques as its instrumental assistant may open up new windows in producing urban and regional policies. In the second and third sections of the thesis; - How human capital concept has become a leading factor in economic and geographic theories? How is it evolved from“exploitation of man power”into“Human: who can think, create, ask questions, push the limits of mind, develop right and efficient communication with others, develop empathy among the whole living environment, easily change the dimension of his/her viewpoint by learning intention”? - What is spatial attractiveness and which indicators have been used for spatial attractiveness for human capital in the literature? - What is relational approach? How did it emerge? What are its instruments as analysis techniques? are discussed extensively. Details of our research model and the findings are presented in the empirical analysis part. In our empirical study, econometric spatial regression analysis is applied to the selected indicators inspired by the related literature. In our research model; the dependent variable, human capital flow is represented by the faculty and upper level educated migrants to each province. In order to understand effects of urban environment variables on human capital attractiveness, eighteen different indicators (all provinces based) are used. Three groups of environments are targeted to be represented in the model by the indicators. Social environment is decomposed into concepts such as social dynamism, technology infrastructure and involvement to social/cultural performances. These social environment concepts are represented by the indicators of population density, fiber internet usage, visitors to museums and ruins, pictures shown in cinemas, participants to fairs. All the indicators in the model are calculated as percentage change of each indicator between the years 2009 and 2017. The logic behind this is to evaluate the migration effect over a period. Second conceptualized environment in the model is physical environment which is symbolized by diffusion of physical environment, housing demands, geographical attributes, and physical infrastructure of social activities. Indicators for these physical environment concept are; construction permits for all kinds of buildings, distance to the nearest metropolitan region, distance to the nearest airport, construction permit for dwelling units, whether the region has a coastal zone or not, temperature changes, number of theaters, and seating capacities in cinemas. Third and the last environment conceptualized in the model is economic environment. Specialization in the main sectors, financial power of individuals and economic dynamics are the key concepts determined for economic urban environment and the indicators representing these concepts are; location quotients according to number of people working in different economic sectors, bank deposits per person, bank credits per person, exports per person. Total number of indicators for independent variables is eighteen. However, the best fitted regression results are obtained from the eight of them which are -as social environment variables- participants to fairs (abbreviated as Part_Fair), fiber internet usage (abbreviated as Internet), population density (abbreviated as Density), - as a physical environment variable- distance to the nearest metropolitan region (abbreviated as Metrop), -as economic environment variables- location quotients for manufacturing sector employees (abbreviated as LQmanu), location quotients for electricity, gas, and climatic production employees (abbreviated as LQelec), bank deposits (abbreviated as Deposit), bank credits per person (abbreviated as Credit). Main empirical findings of the thesis are as follows; - According to the results of the model, educated migrants' priorities for destination choices are economic conditions and sectoral developments. Social and physical factors are not as important as the economic factors. According to the regression analysis, four economic factors, three social factors, and one physical factor are significant. First step of the analysis was ordinary least squares (OLS) regression estimation, and according to this, LQmanu, LQelec, Credit, Deposit, Density, Internet, Part_Fair, Metrop variables were found to be significant. - the most effective independent variable is % change of population density between the years 2009-2017. % changes of location quotient (LQ) of manufacturing industry, and bank deposits are followers in ranking according to the effectiveness powers of the independent variables on human capital migration. - Spatial econometric test results show that in the % changes of city choices of immigrants who are faculty and upper level graduates, spatial dependency is significant. Magnitude of spatial dependency effect is %52 which means that a change of one unit in an independent variable used in this model in a city A, increases a neighboring city of A's potential of attracting migrants of faculty and upper level graduates at the rate of %52. As a result, we can conclude that in Turkey, neighboring geographies are effective on each other while attracting human capital. Research is concluded stressing“human capital flow”as a very important issue for its many dimensions in urban and regional policies. Because it is one of the most important factors that shapes the spatial pattern of countries. Internal migration is as important as the international flow of people in terms of elements in urban development. Especially producing available data of migrants' detailed characteristics is a very critical issue for the nations to produce effective analysis of these movements and producing urban and regional policies on scientific evidences. In order to make a comprehensive analysis on human capital flow patterns, we need to know migrants' destination and origin regions, their ages, sex, positions in their previous (jobs in the origin) and consequent jobs (jobs in the destination), their education levels, marital status, whether they have children or not, the professional stage they are in at the time of migration, motives for migration and etc. They are really important to understand migration's long-term effects on the origin and destination regions. This is something that should be progressed for Turkey. Last concluding remark of the research is an opinion for further steps on the main research focus which is developing other spatial econometric models with the same indicators for the European countries and contrasting the significance levels and spatial dependency ratios among the sampled European countries and Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    684525

    TRC22 bölgesinin gelişme dinamiği olarak girişimcilik: Girişimciliğin sosyal ağlarında bölgesel gelişmeyi aramak

    Entrepreneurship as the development dynamics of the TRC22 region: Searching regional development in the social networks of entrepreneurship

    EFSUN TOĞRUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN ERKUT

  2. Tez No

    822275

    How does quality of life (QoL) affect city attractiveness and internal migration in Turkey?

    Yaşam kalitesi standartları Türkiye'de şehirlerin çekiciliğini ve iç göçü ne düzeyde etkilemektedir?

    İSMET SELÇUK ÖZER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    EkonometriAbdullah Gül Üniversitesi

    Veri Bilimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UMUT TÜRK

  3. Tez No

    894142

    Kamu konut yatırımlarının ekonomik ve mekânsal etkisi (TOKİ örneği)

    The impact of economic and spatial of public housing investments (TOKI example)

    BANU TANTAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK

  4. Tez No

    569697

    Sosyal sermaye odaklı kentsel canlandırma yaklaşımı: Yeldeğirmeni örneği

    Social capital led urban revitalization approach: Yeldegirmeni case

    ALP CAN ARISOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU

  5. Tez No

    811335

    Thinking spatially: Reasons behind success in high school transition exam scores

    Mekânsal düşünme: Liseye geçiş sınavı puanlarındaki başarının arkasında yatan nedenler

    SİBEL ŞATANA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MELİH PINARCIOĞLU

Geri Dön