Ebû'l-Muîn En-Nesefî'de tenzih düşüncesi
The idea of tenzih in Ebû'l-Muîn En-Nesefî
- Tez No: 547742
- Danışmanlar: PROF. DR. HULUSİ ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tenzih, Teşbih, Sıfat, Hikmet, Ebû'l-Muîn en-NesefÎ, Tenzih, Teşbih, Adjective, en-Nesefî, Wisdom
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
İslâm inanç sisteminin temeli tevhittir. Tevhidin özü ise Allah Teâlâ'yı zâtında ve sıfatlarında tek ve benzersiz kabul edip, ulûhiyette ortağının olmadığına inanmaktır. İslâm dini bu inancın oluşmasına ve devam ettirilmesine çok büyük önem vermiştir. O'nun için İslâm düşünce tarihinde bütün mezhep ve fırkalar söz konusu tevhit inancı çizgisinde ilâh tasavvurlarını temellendirmeye çalışmışlardır. İslâm âlimleri bu çerçeveyi çizebilmek için Allah'ın zâtı ve sıfatlarının niceliği ve niteliği hususunda aklî ve naklî delillere dayanarak birçok istidlâl yöntemleri geliştirmişlerdir. Böylece Allah'ın ne olduğu ve ne olmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Allah'ın duyularla idrak edilemeyen aşkın bir varlık olması, O'nun insanların anlayabileceği bazı ifade tarzlarıyla tanıtılmasına ve tanınmasına yol açmıştır. Bunun sonucu olarak Allah'ın, dini metinlerde duyulara hitap eden bazı kavramlarla tanıtılması, O'nun cismânî özelliklerinin olabileceği düşüncesine zemin oluşturmuştur. Kur'an ve hadislerde Allah'ın âlim, hayy, kâdir, semi' ve basir olduğu vurgulanmaktadır. Aynı zamanda insanlar da bu vasıflara sahiptir. Ayrıca Kitap ve Sünnet'te Allah'a el, ayak, yüz ve göz gibi insanlar için uzuv mânâsı ifade eden kavramların izafe edilmesi durumuyla,“hiçbir şeyin O'nun benzeri olmadığı”ilkesinin bağdaştırılması ve izahının yapılması gereğini ortaya çıkarmışıtır. Ebû'l-Muîn en-Nesefî, Allah Teâlâ'nın, zâtında ve sıfatlarında, hiçbir varlığa benzetilemeyeceğini, aklî ve naklî delillerle ispatlamaya çalışmıştır. Allah'ın zâtında ve sıfatlarında herhangi bir şeye benzemekten ve herhangi bir konuda eksik/yanlış iş yapmaktan uzak tutulmasına“tenzih”denilmiştir. Ona göre Allah'ın zâtının yanı sıra sıfatları da vardır. O, ezelî sıfatlarıyla âlemi yaratmış, içindeki varlıkların hayatını devam ettirmekte ve evreni yönetmektedir. Evrende görülen bazı problemler, çekilen acılar ve görülen kötülükler, Allah'ın noksanlıkla nitelenmesine delil olamaz. Zira O, hikmet ve ilim sıfatına da sahiptir. Bu sıfatlarıyla her şeyi yerli yerinde ve olması gerektiği gibi yaratıp idare etmektedir. Evrendeki temel varlık insandır. Diğer varlıkların esas fonksiyonu, imtihana tabi tutulan insanın bu süreçte en uygun ortam ve zemini yakalayabilmesidir. İnsanlar, Allah'ın koyduğu düzenin hikmet yönünü ilk başta tam olarak anlamayabilirler, ancak araştırdıklarında evrendeki sayısız hikmetlerin farkında olacaklardır.
Özet (Çeviri)
Believing in the existence and unity of Allah Teâlâ in the Islamic belief system is a top priority. For this reason, in the history of Islamic thought, God's attributes and attributes are at the beginning of the topics that are most discussed and should be attached to a framework. The question of what God is, what it is, what it is not, is the essence of the debate. It has been discovered that introducing God in some religious terms, with some concepts appealing to the senses, has provided a basis for thinking that it is the physical characteristics of Him. Some groups who understand the concepts in the religious texts as they are in the true sense, have expressed God in likeness to mankind and other creatures. This is called“simile”. But the vast majority, on the other hand, accepted the fact that God is not a being that can be understood by the senses, and that such concepts of conscience are used for understanding humans. Abu'l-Mu'in al-Nasafi has tried to prove, with mental and transcendental evidence, that Allah Almighty, the Supreme Creator, can not be likened to anything in his life and his attributes. It is called“tenzih”to keep away from doing wrong / wrong work in any subject, likening to something in God's person and attributes. According to him, besides Allah's personality, there are also adjectives. He created the world with his eternal attributes, resumes the life of the beings within it and directs the universe. Certain troubles, sufferings, and evils seen in the stage can not be proof that Allah is characterized by deficiency. For He has wisdom and knowledge. With these attributes, it creates and mânâges everything in its place and as it should be. The main asset in the scene is the humans. The main function of other entities is that the person subject to the examination can experience the most suitable environment and space in this process. Allah Teâlâ is in favor and help with the application of reason and prophethood in the trial period.
Benzer Tezler
- Ebu'l-Muîn en-Nesefi'ye göre haberi sıfatlar
Reported attributes according to Ebu'l-Muîn en-Nesefi
ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM ÖZARSLAN
- Ebu'l-mu'in en-nesefî'nin haberî sıfatlar anlayışı
Abu'mueen an-nasafî's understanding of reported attributes
YUSUF YEKTİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RAMAZAN ALTINTAŞ
- Ebü'l-Muîn en-Nesefî'de Burhan-ı Temânû'
Ebü'l-Muîn en-Nesefî'de Burhan-ı Temânû'
ŞEYMA NUR DİREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ALPER
- Ebu'l-muîn En-nesefî'de bilgi teorisi
The concept of knowledge according to Al-Nasafi
MUSTAFA YÜCE
Doktora
Türkçe
2007
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN
- Ebu'l Muîn en-Nesefî'de insan fiilleri (Efâlü'l-ibâd)
Abul Muin-Nesefi human actions (Efalu'l-ipad)
BORAN ÇAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KENAN ŞAHİN