Bireylerin çevre ve kalkınmaya yönelik tercihleri üzerine etki eden faktörler
Factors affecting individual actors' preferences towards environment and economic development
- Tez No: 549871
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Kamu Yönetimi, Sosyoloji, Economics, Public Administration, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışma, ekonomik gelişme performans farklılıkları nedeniyle ülkelerin değişen çevresel ve sosyoekonomik koşullarının bireylerin çevre koruma tercihleri kapsamında etkilerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çevresel sorunların yoğunlaşarak çevresel kaynakların kıtlaştığı günümüzde, uzun vadede toplum ile çevre sistemi arasında dengenin sağlanması adına, farklı ekonomik gelişme süreçlerinde, bireylerin ülke bazında ekonomik gelişme yerine çevre koruma tercihlerine etki eden sosyoekonomik ve çevresel faktörlerin araştırılması önem arz etmektedir. Bu bağlamda, farklı ekonomik gelişme süreçlerinde, ülke bazında çevre koruma tercihlerine etki eden faktörlerin değişkenliklerinin farklı olacağından hareketle, bu çalışmaya dahil olan 47 ülke 10 senelik ekonomik gelişme performanslarına göre üç gruba ayrılmıştır. Üç ülke grubunda, tercihlerin rasyonel olduğu varsayımı altında bireylerin, ülke bazında ekonomik gelişme yerine çevre koruma tercihine etki eden ortak çevresel (ekosistem direnci/çevresel kaynak stoku, çevresel sağlık) ve sosyoekonomik (post-materyalizm, cinsiyet, yaş, eğitim, gelir, meslek) faktörler ile üç adet çok boyutlu binary regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Böylelikle, üç ülke grubunda; (i) her bir ekonomik gelişme evresinde çevre koruma tercihlerine etki eden çevresel ve sosyoekonomik faktörler ortaya çıkarılmış ve (ii) ülke grupları arasında ekonomik gelişme performansındaki farklılıklar nedeni ile değişen etken faktör deseni ortaya konulmuştur. Yapılan analizler sonucu, bireylerin çevre koruma tercihlerinde; düşük ekonomik gelişme performansı ülke grubunda çevresel kirleticilerin toplum sağlığı üzerine etkilerini belirten çevresel sağlık ve gelir faktörleri, orta ekonomik gelişme performansı ülke grubunda post-materyalizm endeksi, cinsiyet ve eğitim düzeyi, yüksek ekonomik gelişme performansı ülke grubunda ise, ülkelerin çevresel kaynak stokunu belirten ekosistem direnci, postmateryalizm endeksi, cinsiyet, eğitim, yaş ve meslek faktörlerinin etkin olduğu tespit edilmiştir. Nihayetinde ekonomik gelişme performansına bağlı olarak bireylerin çevre koruma tercihlerinde etken faktör deseni değişim geçirmektedir. Ayrıca, düşük ekonomik gelişme performansı ülke grubunda bireylerin çevre koruma tercihinde en etkin faktörün çevresel sağlık değişkenliği iken yüksek ekonomik gelişme performansı ülke grubunda ise çevresel direnç değişkenliği olduğu ortaya konularak, artan ekonomik gelişme ile çevre koruma tercihlerinde etken çevresel faktörün değiştiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out in order to determine the effects of changing environmental and socioeconomic conditions of the countries due to economic development performance differences, on the scope of the environmental protection preferences of the individuals. As environmental problems are intensifying rapidly and environmental resource stocks are getting scarce, it is crucial to preserve and ensure the balance between society and the environmental system in the long run. Therefore, it is important to investigate and improve our understanding of socioeconomic and environmental factors that affect the country level environmental protection preferences' of individuals in particular economic development phases. Considering the fact that, in different economic development stages environmental factors and socioeconomic conditions will as well be different, 47 countries included in this study were divided into three groups according to their 10-year economic development performances. With three country groups, three analyses of the same multilevel binary logistic model, consisting of environmental (ecosystem vitality/environmental resource stock, environmental health) and socioeconomic (post-materialism, age, gender, education, income, occupation status) factors were conducted. Thus, under the assumption that the individual preferences were rational; (i) environmental and socioeconomic factors affecting individual actors' environmental protection preferences in three economic development phase and (ii) the changing factor patterns due to differences in economic development performance between three country groups were introduced. As the results of the analyses state, significant factor patterns are different in three country groups as expected. In the low economic development performance group, environmental health -an indicator of the impact of pollutants on human health- and income factors are solely significant in individual actors' environmental protection preferences. While, in the high economic development performance group post-materialism, gender and education are the factors found to affect individual actors' environmental protection preferences, ecosystem vitality -an indicator of the internal environmental stock capacity-, post-materialism, gender, education, age and occupation are factors found to be significant in the middle economic development performance group. In addition, the impact of pollutants on human health is found to be the most effective factor in low economic development performance group, whereas internal environmental stock capacity is found to be the most effective factor in the high economic development performance group; stating that effective environmental factor on environmental protection preference change with economic develeopment.
Benzer Tezler
- Assessment of environmental sustainability for an existing airport
Mevcut bir havalimanı için çevresel sürdürülebilirliğin değerlendirilmesi
SİNEM AKŞİT ŞAHİNKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA FATOŞ BABUNA
- Sosyo-ekonomik ve kültürel kalkınmada sivil toplum kuruluşlarının rolü: Türkiye örneği ve bir model geliştirme önerisi
The role of civil society organizations in socio-economical and cultural development: Turkey as an example and a recommendation for cultivating a model
ÖZCAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EROL DEMİR
- Mersin Akbelen, Güneykent Mahallesi duvar resimlerinin kültürel kalkınmaya etkileri
The effects of wall pictures of Mersin Akbelen, Güneykent Neighborhood on cultural development
NAZİFE HAZAR
- Türkiye'de çevre yönetiminin yasal ve örgütsel görünümü
Organizational and legal views of the environmental management in Turkey
NEVİN BORA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RACİ KILAVUZ