Klasik Türk edebiyatında manzum fıkıh eserleri ve Ceceli Müftü İbrahim Efendi'nin Şâfî adlı eseri (İnceleme-metin)
Verse fiqh works in classical Turkish literature and the 'Şâfî' of Ceceli Mufti İbrahim Efendi (Review-text)
- Tez No: 550215
- Danışmanlar: PROF. DR. RIDVAN CANIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 558
Özet
18. yüzyılda yaşamış olan Ceceli Müftü İbrahim Efendi'nin hayatı hakkında şuara tezkireleri ve biyografik eserlerde herhangi bir malumat yoktur. Şairin hayatı, şahsiyeti ve edebî kişiliği hakkındaki bilgiler, üçü manzum üçü mensur olan eserlerinden yola çıkılarak edinilmiştir. Kastamonu'da yirmi yıl müftülük yapan şairin, Şâfî isimli eserinin farklı kütüphanelerde otuzu aşkın nüshası mevcuttur. Bu çalışma, klasik Türk edebiyatı döneminde yazılmış manzum fıkıh eserleri ile Ceceli Müftü İbrahim Efendi'nin“Şâfî”adlı eserinin karşılaştırmalı metnini ve incelemesini kapsamaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde klasik Türk edebiyatı dönemi içerisinde manzum olarak yazılmış fıkıh eserleri tanıtılmış; ancak manzum olarak yazılmış olan fetvalar çalışmaya dahil edilmemiştir. İkinci bölümde tanıtılan manzum fıkıh eserlerinin kaynakları üzerinde durulmuş, üçüncü bölümde şairin hayatı ve eserleri tanıtılmıştır. Dördüncü bölümde eser incelenmiş, beşinci bölümde ise eserin, karşılaştırmalı metin çevirisi yapılmıştır. Bu çalışma, klasik dönem şairlerinin fıkıh ilmi üzerine telif ve tercüme birçok manzum eserinin olduğunu ortaya koymuştur. Klasik dönem şairlerinin geniş ve çetrefilli bir disiplin olan fıkıh ilmi üzerine hemen her asırda ve üç dilde de manzum eser yazmaları, bu nitelikte eser yazmanın gelenek hâline geldiğinin göstergesidir. Bu durum, Türkçe'nin ilim dili olduğunu ve klasik Türk edebiyatının sınırlarının ne kadar geniş olduğunu ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra,“Şâfî”isimli eserin müellifi Ceceli Müftü İbrahim Efendi ve diğer eserleri ayrıntılı olarak tanıtılarak okurların dikkatine sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
There is no information about the life of Ceceli Müftü Ibrahim Efendi, who lived in the 18th century, in biographical works such as tezkiretü'ş-şuara. Information about his life and personality can be derived from his works (three proses and three verses). The poet, who works as a mufti for twenty-five years in Kastamonu, has more than 30 copies of his work“Şâfî”in different libraries. This study includes poem fiqhs written in classical Turkish literature as well as the comparative text and a critical review of Ceceli Mufti İbrahim Efendi's piece,“Şâfî”, which seems to be quite popular in that period. In the First Chapter, the fiqh works of Classical Period written in verse form were introduced, but the fatwas written again in verse form have not been included in the study. The sources of verse fiqh works were discussed in the Second Chapter, the life and works of the poet were introduced in the Third Chapter. In the Fourth Chapter, his piece has been examined. Finally, the comparative transcription of the criticized text of the work was given in the Fifth Chapter. This study reveals that the poets of the Classical Period wrote original poems as well as translated pieces on fiqh. The fact that classical poets wrote verses in almost every century in three languages on fiqh as a broad and complicated discipline is an indication that underlines the tradition of writing such works. This shows that Turkish is a science language and that the boundaries of the Classical Period both go backwards and how wide it is. In addition to this, Ceceli Mufti İbrahim Efendi as the author of the criticized text, and his works were introduced into the literature in detail.
Benzer Tezler
- Mehmed Haşim Efendi'nin Manzûm Ferâizi (İnceleme-çeviri yazılı metin)
The poem of Faraiz by Mehmed Hashim Efendi (Analysis-translated text)
SÜLEYMAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAPLAN ÜSTÜNER
- Milli kütüphanede kayıtlı 06 MİL YZ A 3479 numaralı şiir mecmuası (inceleme-metin ve MESTAP'a göre tanif)
A poem journal registered with the number of 06 MİL YZ A 3479 in national library (research-text and classification according to MESTAP)
MİHRİBAN ALPAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN ŞENER
- An Ottoman miscellany compiled in the eighteenth century (Textual analysis, transcription and comparative text)
Onsekizinci yüzyılda derlenmiş karışık bir mecmua (İnceleme, transkripsiyon ve karşılaştırmalı metin)
ABDULLAH ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY GENÇTÜRK DEMİRCİOĞLU
- Türk edebiyatında manzum derviş-nâmeler
Poetical dervish-nâme in Turkish literature
EMEL ORTAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ