Mehmed Haşim Efendi'nin Manzûm Ferâizi (İnceleme-çeviri yazılı metin)
The poem of Faraiz by Mehmed Hashim Efendi (Analysis-translated text)
- Tez No: 822717
- Danışmanlar: PROF. DR. KAPLAN ÜSTÜNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Bu çalışma, Mehmed Hâşim Efendi'nin Manzûm Ferâizi adlı eserin metin ve içerik yönünden incelenmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Eser, İslam fıkhının alt dallarından biri olan ve İslam'ın miras paylaşımında koyduğu kuralları ele alan ferâiz ilmine dair yazılmış bir manzumedir. Mehmed Hâşim Efendi'nin Manzûm Ferâizi (İnceleme – Çeviri Yazılı Metin) adını verdiğimiz bu çalışmayla, klasik Türk edebiyatında öğretici maksatla kaleme alınmış türlerin az bilinenlerinden biri olan ferâiz manzumeleri grubuna eklenecek yeni bir eserin edebiyat dünyasına tanıtılması amaçlanmıştır. Mehmed Hâşim Efendi'nin Manzûm Ferâizi adlı eser, Diyanet İşleri Başkanlığı Kütüphanesinin Yazma Eserler bölümünde 5344-II demirbaş numarasıyla kayıtlıdır. 41 varaktan oluşan eserde 1214 beyit yer almaktadır. Eser, XVII. yüzyılın sonu ile XVIII. yüzyılın başlarında yaşadığı tespit edilen ancak biyografik kaynaklarda hakkında çok fazla bilgi bulunmayan Seyyid Mehmed Haşim Efendi tarafından yazılmıştır. Yazılış yılı 1708'dir. Didaktik tarzda ve mesnevi nazım şekliyle kaleme alınmış bu eserde ferâiz ilmi ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Eser, Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinden Muhammed es-Secâvendî'ye ait olan ve İslam hukuku alanında en çok tanınan, en çok kabul gören el-Ferâizü's-Sirâciyye adlı eser esas alınarak yazılmıştır. Çalışmamız giriş bölümü ve onu takip eden iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konuya hazırlık bağlamında klasik Türk edebiyatı hakkında genel bilgiler verilmiştir. Ayrıca ferâiz ilmi ve kaynakları hakkında bilgiler verilmiş, ferâiz manzûmelerinin ortaya çıkış süreçlerinin yanında şimdiye kadar tespit edilen Türkçe ferâiz manzûmelerine değinilmiştir. Birinci bölümde Seyyid Mehmed Haşim Efendi'nin hayatı ve edebî kişiliği, başvurulan kaynaklar ışığında ele alınmıştır. İkinci bölümde eser şekil özellikleri ve ele aldığı içerik yönünden incelenmiştir. Devamında eserin çeviri yazılı metni verilmiştir. Son bölümde ise ek başlığı altında eserin orijinal metnine yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study emerged as the result of examining the text and contents of work titled Poem of Faraiz by Mehmed Hashim Efendi. The work, written in poetic form, is about the science of Faraiz, which is one of the sub-branches of Islamic jurisprudence that deals with the rules set by Islam regarding inheritance. With this study that we named The Poem of Faraiz by Mehmed Hashim Efendi (Analysis – Translated Text), we aim to introduce a new work to the world of literature that will be added to the group of poetic works on Faraiz, one of the lesser-known genres written for instructive purposes in classical Turkish literature. The work titled Poem of Faraiz by Mehmed Hashim Efendi is registered in the Manuscripts section of the Presidency of Religious Affairs Library with the inventory number 5344-II. The work consists of 41 folios and contains 1214 couplets. It was authored by Seyyid Mehmed Hashim Efendi, who lived in the late 17th century and early 18th century, but little information is available about him in biographical sources. The work was written in 1708. In this didactic style and in the form of masnawi poetry, the science of Faraiz is extensively discussed. The work is based on el-FerâizusSiraciyye, a renowned and widely accepted work in the field of Islamic law, written by a Hanafi jurist, Muhammad as-Sajawandi. Our study consists of an introduction followed by two main sections. The introduction provides general information about calassical Turkish literature in preparation for the main topic. Also included are information about the science of Faraiz and its sources, together with an overview of Turkish Faraiz poems that have been identified until now, along with the process of their emergence. In the first section, the life and literary personality of Seyyid Mehmed Hashim Efendi is discussed based on the referenced sources. In the second section, the work is examined in terms of its characteristics and the content it addresses. In the continuation has the translated text of the work. In the last part, there is the original text of the work under the appendix title.
Benzer Tezler
- Hâkim Mehmed Efendi'nin Lemeât ve Istılâhât-ı Sûfiyye tercümeleri
Hākim Mehmed Efendi and His Translations of Lama'āt and Istilāhāt al-Sūfiyya
TUĞBA TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Hâkim Mehmed Efendi'nin 'Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is' adlı lûgatı (inceleme-tenkitli metin)
Hâkim Mehmed Efendi of 'Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is' name dictionary (examination- critical text)
MUSTAFA BİRGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSRAFİL BABACAN
- Hakim Seyyid Mehmed Efendi hayatı, eserleri ve Mamzum Şerh-i Esma-i Hüsna'sı
Sir Hakim Seyyid Mehmed, his life, work and poem Şerhi Esma-i Husna
ŞAHİN KIZILABDULLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILMAZ
- Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Manzum 720'de kayıtlı Mecmû'â-i Kasâ'id ve Tevârih (İnceleme-tenkitli metin)
Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Manzum num. 720, Mecmû'â-i Kasâ'id ve Tevârih (Analysis-critical text)
ALEYNA AGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ZÜLFE
- Kureyşî-zâde Mehmed Fevzi Efendi, hayatı ve eserleri
Kureyşî-zâde Mehmet Fevzi Efendi: His life and works
NERİMAN BAYBARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
BiyografiAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ