Manzûme-i Kıssa-i Yûsuf (İnceleme-metin-dizin)
The Story of Yousuf (Reviev, text, index)
- Tez No: 954558
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM HALİL TUĞLUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 625
Özet
Klasik Türk edebiyatı sahasında önemli bir yere sahip olan mesnevî nazım şekli, şairlerin rağbet ettiği, şairlik hünerlerini gösterebildiği metinlerdir. Modern edebiyattaki roman ve hikâyenin klasik Türk şiirindeki karşılığı olan mesnevîler, genellikle uzun soluklu metinler olmuştur. Eski Türk edebiyatında muhtelif konularda yazılan mesnevîler içerisinde“aşk temalı mesnevîler”şairlere edebî hünerlerini daha fazla gösterebilme imkânı sunmuştur.“Yûsuf ve Züleyhâ”mesnevîsi de içerdiği beşerî, dinî ve edebî unsurlar sebebi ile çok sevilmiş, klasik Türk edebiyatında 13.yy.dan 19.yy. a kadar bu mesnevinin birçok örneği verilmiştir. Bu çalışmada Manzûme-i Kıssa-i Yûsuf adlı eserin inceleme, çevriyazılı metin ve dizin çalışması yapılmıştır. Milli Kütüphanede 06 Hk 5024 numarası ile kayıtlı olan ve 220 varaktan oluşan eserin yazılış tarihi ve müellifi hakkında eserde ve kütüphane kaydında herhangi bir bilgi yoktur. Metin okumaları sırasında eserin müellifinin“Hızır Şeyyâd”olduğu tespit edilmiştir. Eski Anadolu Türkçesinin dil ve imla özelliklerini taşıyan eser, muhteva bakımından Sule Fakih'in, Şeyyâd Hamza'nın ve Erzurumlu Darîr'in“Yûsuf ve Züleyhâ”mesnevîleri ile benzerlik gösterse de eserin beyit sayısı daha fazladır. Çalışmamız giriş ile beraber üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde mesnevînin tanımı, ortaya çıkışı, genel özellikleri ve Türk edebiyatındaki gelişimi ile ilgili bilgiler verildikten sonra Yûsuf ve Züleyhâ mesnevîsinin dünya edebiyatındaki ilk örnekleri, kaynakları, muhtevası ve Türk edebiyatındaki varlığı ele alınmıştır. Eserin adı, nüsha tavsifi, nazım şekli, vezni, muhteva ve dil özellikleri ile ilgili bilgilerin verildiği ilk bölümde eserin incelemesi yapılmıştır. İkinci bölümde Manzûme-i Kıssa-i Yûsuf adlı eserin çevriyazısı verilmiştir. Çalışma, metinde geçen özel isimlerin sıralandığı“Dizin”den sonra gelen sonuç ve kaynakça bölümleri ile sona ermektedir.
Özet (Çeviri)
The masnavi form of verse, which has an important place in the field of classical Turkish literature, is the texts that poets are in demand for and can demonstrate their poetic skills. Mesnevis, the equivalent of the novel and story in modern literature in classical Turkish poetry, have usually been long-running texts. Among the masnevis written on various topics in ancient Turkish literature, the“masnevis on the theme of love”offered poets the opportunity to show their literary skills more.The masnavi of“Yusuf and Züleyha”is very much loved because of the human, religious and literary elements it contains, and it is the 13th in classical Turkish literature 19.yy. many examples of this masnavi have been given up. This study, a review, a transliterated text and an index study of the work called Manzume-i Kissa-i Yusuf were conducted. There is no information about the date of writing and the author of the work, which is registered in the National Library with the number 06 Hk 5024 and consists of 220 leaves, in the work and in the library register. During the text readings, it was determined that the author of the work was“Hızır Şeyyad”. Although the work, which has the linguistic and spelling characteristics of the old Anatolian Turkish, bears similarities with the“Yusuf and Züleyha”mesnevis of Sule Fakih, Şeyyad Hamza and Erzurumlu Darir in terms of content, the number of couplets of the work is higher. Our study consists of three parts together with the introduction. In the introduction section, after giving information about the definition of masnavi, its birth, general characteristics and development in Turkish literature, the first examples of Yusuf and Züleyha masnavi in world literature, their sources, content and presence in Turkish literature are discussed. In the first section, where information about the title, copy recommendation, form of description, title, content and language characteristics of the work are given, an examination of the work has been made. In the second part, the translation of the work called Manzume-i Kissa-i Yusuf is given. The study ends with the conclusion and bibliography sections, which come after the“Index”in which the special names mentioned in the text are sorted.
Benzer Tezler
- Atatürk Kitaplığı Bel_Yz_K0475 numarada kayıtlı mensur bir Yûsuf kıssası ve diğer mensur Yûsuf u Züleyhâlarla mukayesesi (İnceleme-transkripsiyonlu metin-dizin)
Comparison of the parable of Yûsuf as prose in the number of Bel_Yz_K0475 of Ataturk Library with other parables of Yûsuf and Züleyhâ as prose (Analysis-transcription text-index)
RIDVAN AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU
- Eski Türk edebiyatında Mensur Yûsuf u Züleyhâ hikâyeleri ve Muhammed B. İbrahim'in Yûsuf u Züleyhâ'sı
The stories of Yûsuf and Zuleyhâ written in prose and Muhammed b. İbrahim's Yûsuf and Zuleyhâ
MEHMET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Nevrûz bin İsâ Adanavî 'Manzûme-i Kıssa-i Yûsuf ile Züleyhâ' inceleme-çeviri yazı- indeks
Nevrûz bin İsâ Adanavî 'Manzûme-i Kıssa-i Yûsuf ile Züleyhâ' inceleme-çeviri yaz- indeks
AYSEL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİ ALICI
- Türk edebiyatında manzum Hz. Ali cenk-nâmeleri ve Ayân-Zâde İbrahim Şükrî'nin Kıssa-i Kan Kalesi ile Hikâye-i Hâver-zemîn adlı mesneviler
In Turkish literature verse Hz. Ali cenk-namas and Ayân-Zâde Ibrahim Sükri's mahtnawis named Kissa-i Kan Kalasi with Hikâye-i Hâver-zemin
İLYAS KAYAOKAY
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÂDEM CEYHAN
- Konya Yusuf Ağa yazma Eser Kütüphanesi'ndeki kıraatle ilgili Arapça ve Osmanlıca yazma eserler
Arabic and Ottoman manuscripts related to kiraat in Konya Yusuf Aga Manuscript Library
ABDULLAH İSLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKayseri ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFULLAH CEBECİ